ສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ກົມພະຍາດຳຣົງຣາຊານຸພາບ

ພົນເອກ ສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ກົມພະຍາດຳຣົງຣາຊານຸພາບ (ໄທ: สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, ສມເດັຈພຣະເຈ້າບຣມວງສ໌ເທອ ກຣມພຣະຍາດຳຣງຣາຊານຸພາພ; 21 ມິຖຸນາ ຄ.ສ. 1862 – 1 ທັນວາ ຄ.ສ. 1943) ແມ່ນພະລາຊະໂອລົດໃນພະບາດສົມເດັດພະຈອມເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ ປະສູດແຕ່ເຈົ້າຈອມມານດາຊຸ່ມ ແລະເປັນອົງຕົ້ນລາຊະສະກຸນດິດສະກຸນ ຊົງດຳລົງຕຳແໜ່ງທີ່ສຳຄັນທາງການທະຫານແລະພົນລະເຮືອນ ເຊັ່ນ ເຈົ້າພະນັກງານໃຫຍ່ ຜູ້ບັນຊາການທະຫານບົກ ອະທິບໍດີກົມສຶກສາທິການ (ຕຳແໜ່ງທຽບເທົ່າເສນາບໍດີ) ອົງປະຖົມເສນາບໍດີກະຊວງມະຫາດໄທ ເສນາບໍດີກະຊວງມຸລະທາທອນ ນາຍົກລາຊະບັນດິດຕະຍະສະພາ ອົງຄະນົນຕີໃນພະບາດສົມເດັດພະຈຸລະຈອມເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ ພະບາດສົມເດັດພະມົງກຸດເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ ແລະພະບາດສົມເດັດພະປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ ແລະອະພິລັດຖະມົນຕີໃນພະບາດສົມເດັດພະປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ

ສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ກົມພະຍາດຳຣົງຣາຊານຸພາບ
ພະນາມເດີມ	ພະເຈົ້າລູກຍາເທີ ພະອົງເຈົ້າດິດສະວໍຣະກຸມານ
ພະນາມເຕັມ	ສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ກົມພະຍາດຳຣົງຣາຊານຸພາບ ອິດສະຣິຍະລາບບໍດິນ ສະຫຍາມວິຊິຕິນທະຣະວະໂຣປະການ ມະໂຫລານຣັດຖະປະສາດ ປິຍະມະຫາຣາດນະຣານຸສິດ ໄພສານຣາດຊະກິດຕະຍະກາຣີ ໂບຣານຄະດີປະຫວັດສາດໂກສົນ ຄັມພີຣະນິພົນນິຣຸກຕິປະຕິພານ ຣາດຊະບັນດິດວິທານນິຕິທຳສະໝອນຣົກ ສຶກສາພິວັດປິຍະວາທີ ຂັນຕິສັດຕະຍະສີສຸຈະຫຣິດທາດາ ວິມົນຣັດຕະນະປັນຍາອາຊະວາໄສ ພຸດທາທິໄຕສໍຣະນາທອນ ພິເສດຄຸນາພອນທັນມິກກະນາດບໍພິດ
ອິສະລິຍະຍົດ	ສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ຊັ້ນ 4 ພະອົງເຈົ້າຊັ້ນເອກ
ລາຊະວົງ	ດິດສະກຸນ (ລາຊະວົງຈັກກີ)
ພະອັດຖິ	ຫໍພະນາກ ໃນວັດພະສີຣັດຕະນະສາດສະດາຣາມ ພະບໍລົມມະຫາລາຊະວັງ
ຂໍ້ມູນສ່ວນພະອົງ
ປະສູດ	21 ມິຖຸນາ ຄ.ສ. 1862(1862-06-21)
ບ່ອນທີ່ປະສູດ	ນະ ພະບໍລົມມະຫາລາຊະວັງ ບາງກອກ ປະເທດສະຫຍາມ
ສິ້ນພະຊົນ	1 ທັນວາ ຄ.ສ. 1943 (81 ປີ)
ບ່ອນທີ່ສິ້ນພະຊົນ	ນະ ວັງວໍຣະດິດ ອຳເພີປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍ ບາງກອກ ປະເທດໄທ
ພະບິດາ	ພະບາດສົມເດັດພະຈອມເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ
ພະມານດາ	ເຈົ້າຈອມມານດາຊຸ່ມ
ໝ່ອມ	11 ທ່ານ
ພະໂອລົດ/ທິດາ	37 ພະອົງ
ລາຍພະອະພິໄທ

ນອກຈາກນີ້ ຍັງຊົງພະປີຊາສາມາດໃນດ້ານການສຶກສາ ການປົກຄອງ ການຕ່າງປະເທດ ການສາທາລະນະສຸກ ຫຼັກລັດຖະປະສາດສະນະສາດປຽບທຽບ ປະຫວັດສາດ ບູຮານຄະດີ ແລະສິນລະປະວັດທະນະທຳ ຊົງໄດ້ຮັບພະສະມັນຍານາມເປັນ "ພະບິດາແຫ່ວປະຫວັດສາດແລະບູຮານຄະດີໄທ" ແລະ "ພະບິດາແຫ່ງມັກຄຸເທດໄທ" ຊົງເປັນຜູ້ອຳນວຍການສ້າງຕັ້ງຈຸລາລົງກອນມະຫາວິທະຍາໄລ ໂຮງຮຽນນາຍຮ້ອຍຕຳຫຼວດ ໂຮງຮຽນສວນກຸຫຼາບວິທະຍາໄລ ໂຮງຮຽນເທບສິຣິນ ໂຮງຮຽນຍຸພະລາດວິທະຍາໄລ ເມື່ອວັນທີ 21 ມິຄຸນາ ຄ.ສ. 1962 ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຂອງອົງການເພື່ອການສຶກສາ ວິດທະຍາສາດ ແລະວັດທະນະທຳແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ (ອຸຍເນສໂກ) ໄດ້ປະກາດຖະຫວາຍສະດຸດີໃຫ້ພະອົງຊົງເປັນບຸກຄົນສຳຄົນຂອງໂລກຄົນທຳອິດຂອງປະເທດໄທ ແລະວັນທີ 27 ພະຈິກ ຄ.ສ. 2001 ຄະນະລັດຖະມົນຕີໄດ້ມີມະຕິໃຫ້ວັນທີ 1 ທັນວາ ຂອງທຸກປີ ຊຶ່ງຕົງກັບວັນຄ້າຍວັນສິ້ນພະຊົນຂອງພະອົງເປັນ ວັນດຳຣົງຣາຊານຸພາບ ກຳໜົດຂຶ້ນເພື່ອເປັນການຖະຫວາຍຄວາມລຳລຶກເຖິງພະກະລຸນາທິຄຸນອັນເປັນອະເໜກອະນັນຂອງສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ກົມພະຍາດຳຣົງຣາຊານຸພາບ ອົງປະຖົມເສນາບໍດີກະຊວງມະຫາດໄທ ແລະບຸກຄົນສຳຄັນຂອງໂລກຄົນທຳອິດຂອງປະເທດໄທ

ພົງສາວະລີ

ພົງສາວະລີຂອງສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ກົມພະຍາດຳຣົງຣາຊານຸພາບ

ສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ກົມພະຍາດຳຣົງຣາຊານຸພາບ	ພະບາດສົມເດັດພະຈອມເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ	ພະບາດສົມເດັດພະພຸດທະເລີດຫຼ້ານະພາໄລ	ພະບາດສົມເດັດພະພຸດທະຍອດຟ້າຈຸລາໂລກມະຫາລາດ	ສົມເດັດພະປະຖົມບໍລົມມະຫາຊະນົກ
				ຫຍົກ
			ນາກ ນະ ບາງຊ້າງ	ທອງ ນະ ບາງຊ້າງ
				ສົມເດັດພະຣູບສິຣິໂສພາກມະຫານາກນາຣີ
		ສົມເດັດພະເຈົ້າຫຼານເທີ ເຈົ້າຟ້າບຸນຣອດ	ເງີນ ແຊ່ຕັນ	ບໍ່ມີຂໍ້ມູນ
				ບໍ່ມີຂໍ້ມູນ
			ສົມເດັດພະເຈົ້າພີ່ນາງເທີ ເຈົ້າຟ້າກົມພະສີສຸດາຣັກ	ສົມເດັດພະປະຖົມບໍລົມມະຫາຊະນົກ
				ຫຍົກ
	ຊຸ່ມ ໂຣດຈະນະດິດ	ພະຍາອັບພັນຕິກາມາດ	ຈະໝື່ນອິນທະຣະປະພາດ	ພະຈັນທາທິດ
				ບໍ່ມີຂໍ້ມູນ
			ທ້າວມັງສີ	ຈຳປາ ນະ ວຽງຈັນ
				ບໍ່ມີຂໍ້ມູນ
		ຄ້າຍ	ບໍ່ມີຂໍ້ມູນ	ບໍ່ມີຂໍ້ມູນ
				ບໍ່ມີຂໍ້ມູນ
			ບໍ່ມີຂໍ້ມູນ	ບໍ່ມີຂໍ້ມູນ
				ບໍ່ມີຂໍ້ມູນ

ກ່ອນໜ້າ		ສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ກົມພະຍາດຳຣົງຣາຊານຸພາບ		ຖັດໄປ
ພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ກົມໝື່ນພົງສາດິສອນມະຫິບ		ພະກຸນລະເຊດໃນລາຊະວົງຈັກກີ ຄົນທີ 18 (ຄ.ສ. 1936 – 1943)		ສົມເດັດພະສີສະວະຣິນທິຣາບໍລົມລາຊະເທວີ ພະພັນວັດສາໄອຍິກາເຈົ້າ
ຄົນທຳອິດ		ເຈົ້າພະນັກງານໃຫຍ່ ຜູ້ຊ່ວຍບັນຊາການທະຫານບົກ ຄົນທີ 1 (ຄ.ສ. 1887 – 1890)		ພະຍາສຸຣະສັກມົນຕີ
ຄົນທຳອິດ		ເສນາບໍດີກະຊວງມະຫາດໄທ ຄົນທີ 1 (ຄ.ສ. 1892 – 1915)		ເຈົ້າພະຍາສຸຣະສີວິສິດສັກ
ພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ກົມພະນະເຣດວໍຣະຣິດ		ເສນາບໍດີກະຊວງມຸຣະທາທອນ ຄົນທີ 3 (ຄ.ສ. 1923 – 1925)		ຄົນສຸດທ້າຍ
ຄົນທຳອິດ		ນາຍົກລາຊະບັນດິດຕະຍະສະພາ ຄົນທີ 1 (ຄ.ສ. 1926 – 1932)		ພະຍາອະນຸມານຣາດຊະທົນ