ເຂດທົນບຸລີ
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ເຂດທົນບຸລີ ແມ່ນ 1 ໃນ 50 ເຂດການປົກຄອງຂອງບາງກອກ ຢູ່ໃນກຸ່ມເຂດກຸງທົນເໜືອເຊິ່ງຖືເປັນເຂດອະນຸລັກເມືອງເກົ່າແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວເຊິງປະຫວັດສາດແລະສິລະປະວັດທະນະທຳທາງຝັ່ງທົນບຸລີ
ບ່ອນຕັ້ງແລະອານາເຂດ
ດັດແກ້ຕັ້ງຢູ່ທາງຕາເວັນຕົກຂອງແມ່ນ້ຳເຈົ້າພະຍາ ມີອານາເຂດຕິດຕໍ່ກັບເຂດອື່ນ ຮຽງຕາມເຂັມໂມງ ດັງນີ້
- ທິດເໜືອ ຕິດຕໍ່ກັບເຂດບາງກອກໃຫຍ່ແລະເຂດພະນະຄອນ ມີຄອງບາງກອກໃຫຍ່ແລະແນວກຶ່ງກາງແມ່ນ້ຳເຈົ້າພະຍາເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດ
- ທິດຕາເວັນອອກ ຕິດຕໍ່ກັບເຂດຄອງສານ ມີຂົວປະຖົມບໍລົມລາຊານຸສອນ ຖະໜົນປະຊາທິປົກ ຖະໜົນລາດຢ່າ (ບໍລິເວນຮອບວົງວຽນອະນຸສາວະລີສົມເດັດພະເຈົ້າຕາກສິນມະຫາລາດ) ຖະໜົນສົມເດັດພະເຈົ້າຕາກສິນ ແລະຄອງບາງໄສ້ໄກ່ ເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດ
- ທິດໃຕ້ ຕິດຕໍ່ກັບເຂດບາງຄໍແຫຼມແລະເຂດລາດບູລະນະ ມີແນວກຶ່ງກາງແມ່ນ້ຳເຈົ້າພະຍາແລະຄອງດາວຄະນອງເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດ
- ທິດຕາເວັນຕົກ ຕິດຕໍ່ກັບເຂດຈອມທອງແລະເຂດພາສີຈະເລີນ ມີຄອງບາງສະແກ ຄອງແຍກບາງສະແກ 13 ຄອງວັດໃໝ່ຍາຍນຸ້ຍ 1 (ຄອງສານເຈົ້າຕົ້ນໂພ) ແລະຄອງດ່ານເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດ
ປະຫວັດສາດ
ດັດແກ້ເຂດທົນບຸລີເດີມມີຖານະເປັນອຳເພີຊັ້ນໃນຂຶ້ນກັບກົມນະຄອນບານ ຕັ້ງທີ່ວ່າການອຳເພີໃນພື້ນທີ່ຂອງວັດລາຊະຄຶກ ຈຶງເອິ້ນອຳເພີນີ້ວ່າ ອຳເພີລາຊະຄຶກ (ປັດຈຸບັນສຳນັກງານເຂດຍ້າຍມາຕັ້ງຢູ່ບໍລິເວນວັດເວລຸລາຊິນ) ຕໍ່ມາເມື່ອວັນທີ່ 11 ກໍລະກົດ ຄ.ສ. 1916 ໄດ້ມີພະບໍລົມລາຊະໂອງການປ່ຽນຊື່ອຳເພີລາຊະຄຶກເປັນ ອຳເພີບາງຍີ່ເຮືອ ຈັງຫວັດທົນບຸລີ ເນື່ອງຈາກມີທີ່ຕັ້ງອຳເພີໃນເຂດຕຳບົນບາງຍີ່ເຮືອ
ແລະໃນວັນທີ່ 17 ເມສາ ຄ.ສ. 1939 ສະໄໝທ່ານຈອມພົນປ. ພິບູນສົງຄາມ ເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີໄດ້ມີການຍຸບຈັງຫວັດທົນບຸລີຮວມກັບຈັງຫວັດພະນະຄອນໃຫ້ມີຖານະເປັນນະຄອນຫຼວງກຸງເທບທົນບຸລີ ດັງນັ້ນ ເພື່ອຮັກສາຄຳວ່າ "ທົນບຸລີ" ເຊິ່ງເຄີຍເປັນນະຄອນຫຼວງແລະເພື່ອສະເຫຼີມພະກຽດຂອງສົມເດັດພະເຈົ້າກຸງທົນບຸລີ (ສົມເດັດພະເຈົ້າຕາກສິນມະຫາລາດ) ປະກອບກັບອຳເພີບາງຍີ່ເຮືອນີ້ເຄີຍເປັນສູນກາງຂອງຈັງຫວັດທົນບຸລີນຳ ຈຶງໄດ້ມີພະລາຊະກິດສະດີກາປ່ຽນຊື່ອຳເພີບາງຍີ່ເຮືອເປັນ ອຳເພີທົນບຸລີ ແລະໄດ້ຮັບການປ່ຽນແປງຖານະເປັນ ເຂດທົນບຸລີ ບາງກອກ ໃນເວລາຕໍ່ມາ
ເມື່ອວັນທີ່ 5 ພະຈິກ ຄ.ສ. 2003 ໄດ້ມີປະກາດບາງກອກປ່ຽນແປງພື້ນທີ່ແຂວງແລະຕັ້ງແຂວງໃໝ່ໃນເຂດທົນບຸລີ ເນື່ອງຈາກຜູ້ບໍລິຫານບາງກອກມີນະໂຍບາຍໃຫ້ແບ່ງແຂວງຂະໜາດໃຫຍ່ໃຫ້ຍ່ອຍລົງ ເພື່ອຄວາມຊັດເຈນໃນການບໍລິການຂອງສຳນັກງານເຂດ ໂດຍໄດ້ປ່ຽນແປງພື້ນທີ່ແຂວງບຸກຄະໂລ ແຂວງບາງຍີ່ເຮືອ ແລະແຂວງຕະຫຼາດພູ ນຳມາຈັດຕັ້ງເປັນແຂວງສຳເຫລ່ແລະແຂວງດາວຄະນອງ
ການແບ່ງເຂດການປົກຄອງ
ດັດແກ້
ວັນທີ່ 5 ພະຈິກ ຄ.ສ. 2003 ສະມັກ ສຸນທໍລະເວດ ຜູ້ວ່າລາຊະການບາງກອກຂະນະນັ້ນໄດ້ລົງນາມປະກາດຈັດຕັ້ງແຂວງສຳເຫລ່ແລະແຂວງດາວຄະນອງ ແຍກຈາກພື້ນທີ່ແຂວງບຸກຄະໂລ ແຂວງບາງຍີ່ເຮືອ ແລະແຂວງຕະຫຼາດພູ ເຂດທົນບຸລີ ໂດຍມີຜົນບັງຄັບໃຊ້ໃນວັນທີ່ 1 ທັນວາ ປີດຽວກັນ[2] ເຮັດໃຫ້ປັດຈຸບັນ ເຂດທົນບຸລີແບ່ງເຂດການປົກຄອງຍ່ອຍອອກເປັນ 7 ແຂວງ (khwaeng) ໄດ້ແກ່
| ອັກສອນລາວ | ອັກສອນໂລມັງ | ພື້ນທີ່ (ຕລ.ກມ.) |
ຈຳນວນປະຊາກອນ (ຕຸລາ 2016) |
ຈຳນວນບ້ານ (ຕູລາ 2016) |
ຄວາມໜາແໜ້ນປະຊາກອນ (ຕຸລາ 2016) |
|---|---|---|---|---|---|
| ວັດກັນລະຍາ | Wat Kanlaya | 0.785 |
9,351 |
2,755 |
11,912.10
|
| ຫິລັນລູຈີ | Hiran Ruchi | 0.691 |
12,710 |
3,959 |
18,393.63
|
| ບາງຍີ່ເຮືອ | Bang Yi Ruea | 1.523 |
21,958 |
7,964 |
14,417.59
|
| ບຸກຄະໂລ | Bukkhalo | 1.210 |
17,071 |
11,609 |
14,108.26
|
| ຕະຫຼາດພູ | Talat Phlu | 1.823 |
16,492 |
8,008 |
9,046.62
|
| ດາວຄະນອງ | Dao Khanong | 1.289 |
17,638 |
11,157 |
13,683.47
|
| ສຳເຫຼ່ | Samre | 1.230 |
16,042 |
8,612 |
13,042.27
|
| ທັງໝົດ | 8.551 |
111,262 |
54,064 |
13,011.57
| |
ປະຊາກອນ
ດັດແກ້| ສະຖິຕິປະຊາກອນຕາມທະບຽນລາຊະດອນ ເຂດທົນບຸລີ[3] | ||
|---|---|---|
| ປີ (ຄ.ສ.) | ປະຊາກອນ | ການເພີ່ມການລົດລົງ |
| 1992 | 231,271 | ບໍ່ຊາບ |
| 1993 | 220,892 | -10,379 |
| 1994 | 215,778 | -5,114 |
| 1995 | 208,061 | -7,717 |
| 1996 | 203,369 | -4,692 |
| 1997 | 198,377 | -4,992 |
| 1998 | 193,783 | -4,594 |
| 1999 | 188,610 | -5,173 |
| 2000 | 184,181 | -4,429 |
| 2001 | 180,867 | -3,314 |
| 2002 | 177,938 | -2,929 |
| 2003 | 175,768 | -2,170 |
| 2004 | 139,573 | -36,195 |
| 2005 | 136,971 | -2,602 |
| 2006 | 134,589 | -2,382 |
| 2007 | 132,034 | -2,555 |
| 2008 | 129,662 | -2,372 |
| 2009 | 126,883 | -2,779 |
| 2010 | 124,499 | -2,384 |
| 2011 | 121,539 | -2,960 |
| 2012 | 119,643 | -1,896 |
| 2013 | 117,536 | -2,107 |
| 2014 | 115,330 | -2,206 |
ການຄົມມະນາຄົມ
ດັດແກ້
ທາງລົດ
ດັດແກ້ຖະໜົນສາຍຫຼັກໃນພື້ນທີ່ເຂດທົນບຸລີ ໄດ້ແກ່
- ຖະໜົນອິສະລະພາບ ຊ່ຽມຖະໜົນປະຊາທິປົກ (ສີ່ແຍກບ້ານແຂກ) ກັບຂົວຈະເລີນພາດ
- ຖະໜົນສົມເດັດພະເຈົ້າຕາກສິນ ຊ່ຽມລະຫວ່າງວົງວຽນໃຫຍ່ກັບຂົວຂ້າມຄອງດາວຄະນອງ
- ຖະໜົນອະລຸນອະມະລິນ ຊ່ຽມລະຫວ່າງຖະໜົນປະຊາທິປົກກັບຂົວອະນຸທິນສະຫວັດ
- ຖະໜົນມະໄຫສະຫວັນ ຊ່ຽມຖະໜົນສົມເດັດພະເຈົ້າຕາກສິນ (ສີ່ແຍກມະໄຫສະຫວັນ) ກັບຂົວກຸງເທບ
- ຖະໜົນລັດຊະດາພິເສກ ຊ່ຽມຖະໜົນສົມເດັດພະເຈົ້າຕາກສິນ (ສີ່ແຍກມະໄຫສະຫວັນ) ກັບຂົວຕະຫຼາດພູ
- ຖະໜົນຈະເລີນນະຄອນ ຊ່ຽມຂົວຈະເລີນນະຄອນ 5 ເຖິງຂົວຈະເລີນນະຄອນ 8
- ຖະໜົນປະຊາທິປົກ ຊ່ຽມລະຫວ່າງວົງວຽນໃຫຍ່ກັບເຊິງຂົວສົມເດັດພະພຸດທະຍອດຟ້າ
- ຖະໜົນວຸທາກາດ ຊ່ຽມຖະໜົນເທີດໄທ (ສາມແຍກວຸທາກາດ) ກັບຂົວຂ້າມຄອງວັດໃໝ່ຍາຍນຸ້ຍ
- ຖະໜົນເທີດໄທ ຊ່ຽມຖະໜົນອິນທອນພິທັກ (ສາມແຍກບາງຍີ່ເຮືອ) ກັບຂົວຂ້າມຄອງບາງຫຼວງນ້ອຍ
- ຖະໜົນກຸງທົນບຸລີ ຊ່ຽມຖະໜົນສົມເດັດພະເຈົ້າຕາກສິນກັບຂົວຂ້າມຄອງບາງໄສ້ໄກ່
- ຖະໜົນລາຊະພຶກ ເຊື່ອມຖະໜົນສົມເດັດພະເຈົ້າຕາກສິນກັບຂົວຂ້າມຄອງບາງຫຼວງນ້ອຍ
ເຂດທົນບຸລີມີຂົວຂ້າມແມ່ນ້ຳເຈົ້າພະຍາ 4 ແຫ່ງ ໄດ້ແກ່
- ຂົວປະຖົມບໍລົມລາຊະນຸສອນ ຊ່ຽມລະຫວ່າງເຂດບຸລີກັບເຂດພະນະຄອນ
- ຂົວພະປົກເກົ້າ ຊ່ຽມລະຫວ່າງເຂດທົນບຸລີກັບເຂດພະນະຄອນ
- ຂົວພະຮາມ 3 ຊ່ຽມລະຫວ່າງເຂດທົນບຸລີກັບເຂດບາງຄໍແຫຼມ
- ຂົວກຸງເທບ ຊ່ຽມລະຫວ່າງເຂດທົນບຸລີກັບເຂດບາງຄໍແຫຼມ
ທາງລົດໄຟ
ດັດແກ້ໃຊ້ເສັ້ນທາງລົດໄຟສາຍວົງວຽນໃຫຍ່-ມະຫາໄຊ ຈາກສະຖານີລົດໄຟມະຫາໄຊ ຈັງຫວັດສະໝຸດສາຄອນ
ທາງບີອາທີ
ດັດແກ້ທາງລົດໄຟຟ້າຂົນສົ່ງມວນຊົນ
ດັດແກ້ແຫຼ່ງນ້ຳ
ດັດແກ້ແມ່ນ້ຳແລະລຳຄອງສາຍສຳຄັນໃນພື້ນທີ່ເຂດ ໄດ້ແກ່
ຊຸມຊົນ
ດັດແກ້- ຊຸມຊົນກຸຕິຈີນ ຊຸມຊົນຂອງຊາວໄທເຊື້ອສາຍປອກຕຸຍການ
- ຊຸມຊົນບ້ານລາວ ຊຸມຊົນຂອງຊາວໄທເຊື້ອສາຍລາວທີ່ມີຊື່ສຽງໃນການເຮັດຂຸ່ຍ
- ຊຸມຊົນຕາກສິນສັມພັນ
ສະຖານທີ່ສຳຄັນ
ດັດແກ້- ພະບໍລົມລາຊານຸສາວະລີສົມເດັດພະເຈົ້າຕາກສິນມະຫາລາດທີ່ວົງວຽນໃຫຍ່
- ວັດກັນລະຍານນະມິດ
- ວັດກະຈັບພິນິດ
- ວັດກາງດາວຄະນອງ
- ວັດດາວຄະນອງ
- ວັດບາງນ້ຳຊົນ
- ວັດບຸກຄະໂລ
- ວັດບຸບຜາຮາມ
- ວັດປະຍຸລະວົງສາວາດວໍລະວິຫານ
- ວັດວະລາມາດຕະຍະພັນສາຮາຮາມ (ວັດຂຸນຈັນ)
- ວັດອິນທາຮາມ (ວັດບາງຍີ່ເຮືອໃນ)
- ວັດຈັນທາຮາມວໍລະວິຫານ (ວັດກາງຕະຫຼາດພູ ຫຼື ວັດບາງຍີ່ເຮືອກາງ)
- ວັດໂພນິມິດສະຖິດມະຫາສີມາຮາມ
- ວັດລາຊະຄຶກ (ວັດມອນ ຫຼື ວັດບາງຍີ່ເຮືອນອກ)
- ວັດລາຊະວະຮິນ (ວັດສຳເຫລ່)
- ວັດໃຫຍ່ສີສຸພັນ
- ວັດໃໝ່ຍາຍນຸ້ຍ
- ວັດຫິຮັນຮູຈີວໍລະວິຫານ (ວັດນ້ອຍ)
- ວັດສັນຕິທຳມາຮາມ
- ວັດສຸດທາວາດ
- ໂບດຊາງຕາຄຣູ້ສ
- ຄິດຕະຈັກທີ 1 ສຳເຫລ່ ແມ່ນໂບດຄິດໃນນິກາຍເພຣສໄບທີຣຽນແຫ່ງທຳອິດໃນປະເທດໄທ ກໍ່ຕັ້ງເມື່ອ ຄ.ສ. 1849
- ມັດສະຍິດຕົ້ນສົນ
- ມະຫາວິທະຍາໄລລາຊະພັດທົນບຸລີ
- ມະຫາວິທະຍາໄລລາຊະພັດບ້ານສົມເດັດເຈົ້າພະຍາ
- ໂຮງຮຽນມັດທະຍົມສາທິດມະຫາວິທະຍາໄລລາຊະພັດບ້ານສົມເດັດເຈົ້າພະຍາ
- ໂຮງຮຽນປະຖົມສາທິດມະຫາວິທະຍາໄລລາຊະພັດບ້ານສົມເດັດເຈົ້າພະຍາ
- ໂຮງຮຽນສຶກສານາຣີ
- ໂຮງຮຽນວັດອິນທາຮາມ
- ໂຮງຮຽນກຸນລະມາດທົນບຸລີ
- ໂຮງຮຽນທົນບຸລີວໍລະເທພີພະລາຮັກ
- ສະຖານີລົດໄຟວົງວຽນໃຫຍ່
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນອື່ນ
ດັດແກ້- ເວັບໄຊຕ໌ສຳນັກງານເຂດທົນບຸລີ Archived 2007-09-27 at the Wayback Machine
- ເວັບໄຊຕ໌ນະຄອນຫຼວງບາງກອກ: ແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວໃນເຂດທົນບຸລີ
- ແຜນທີ່ເຂດທົນບຸລີ Archived 2007-09-27 at the Wayback Machine
ອ້າງອີງ
ດັດແກ້- ↑ สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย,กองปกครองและทะเบียน สำนักปลัดกรุงเทพมหานคร. สถิติประชากรและบ้าน - จำนวนประชากรแยกรายอายุ [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/. สืบค้น 11 มีนาคม 2560.
- ↑ "Archive copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2012-01-27. Retrieved 2016-11-22.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "จำนวนประชากรและบ้าน." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/xstat/popyear.html 2556. สืบค้น 3 เมษายน 2556.