ປະເທດເອທິໂອປີ

ສະຫະພັນ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອທິໂອປີ
ອາມາຣາ:	የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዴሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ; Ye-Ītyōṗṗyā Fēdēralawī Dēmokirasīyawī Rīpebilīk
ໂອໂຣໂມ:	Rippabliikii Federaalawaa Dimokraatawaa Itiyoophiyaa
ໂຊມາລີ:	Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Federaalka Itoobiya
ຕິກຣິນຢາ:	ፌዴራላዊ ዴሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ኢትዮጵያ; Fēdēralawī Dēmokirasīyawī Rīpebilīki Ítiyop'iya
ອະຟາ:	Itiyoppiya Federaalak Demokraatik Rippeblikih
	ທຸງຊາດ ກາແຜ່ນດິນ
	ເພງຊາດ: ; ወደፊት ገስግሺ ፣ ውድ እናት ኢትዮጵያ; "ວໍເດຟິດເກຊເກຊີ ວິດດ໌ອິນນາດອິທໂຢປີຢາ";
ເມືອງຫຼວງ; ແລະ ເມືອງໃຫຍ່ທີ່ສຸດ	ອັດດິດສະ ອາບາບາ; 9°1′N 38°45′E / 9.017°N 38.750°E
ພາສາລັດຖະການ	ອະຟາ ; ອາມາຣາ ; ໂອໂຣໂມ ; ໂຊມາລີ ; ຕິກຣິນຢາ
ພາສາປະຈຳພາກພື້ນ	Harari; Sidama; ອື່ນໆ;
ກຸ່ມຊົນເຜົ່າ (2007)	34.5% ໂອໂຣໂມ; 26.9% ອາມາຣາ; 6.2% ໂຊມາລີ; 6.1% ຕິກຣິນຢາ; 4.0% ຊິດາມາ; 2.5% Gurage; 2.3% Welayta; 1.7% Hadiya; 1.7% ອະຟາ; 12.6% ອື່ນໆ;
ສາສະໜາ (2016)	67.3% ຄຣິດ; —43.8% ອໍທໍດັອກຊ໌ເອທິໂອປີ; —22.8% P'ent'ay; —0.7% ຄຣິດນິກາຍອື່ນໆ; 31.3% ອິດສະລາມ; 0.6% ຄວາມເຊື່ອພື້ນເມືອງ; 0.8% ອື່ນໆ / ບໍ່ມີ;
ການປົກຄອງ	ສະຫະພັນ ສາທາລະນະລັດລະບົບລັດຖະສະພາ
• ປະທານາທິບໍດີ	ຊາເລ ເວີກ ຊິວເດ
• ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ	ອາບີ ອາເມັດ
ສະພານິຕິບັນຍັດ	ສະມັດຊາລັດຖະສະພາກາງ
• ສະພາສູງ	ສະພາສະຫະພັນ
• ສະພາລຸ່ມ	ສະພາຜູ້ແທນລາຊະດອນ
ການກໍ່ຕັ້ງ
• ກໍ່ຕັ້ງຈັກກະວັດ	1270
• Zemene Mesafint	7 ພຶດສະພາ 1769
• ລວມປະເທດ	11 ກຸມພາ 1855
• ສູນກາງ	1904
• ຖືກຄອບຄອງ ແລະ ເພີ່ມເຂົ້າກັບອາຟຣິກາຕາເວັນອອກຂອງອິຕາລີ	9 ພຶດສະພາ 1936
• ຂໍ້ຕົກລົງອັງກິດ-ເອທິໂອປີ	31 ມັງກອນ 1942
• ເລີ່ມຕົ້ນການປົກຄອງຂອງຜະເດັດການທະຫານເດຣກ	12 ກັນຍາ 1974
• ລັດຖະບານປ່ຽນຜ່ານ	28 ພຶດສະພາ 1991
• ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປັດຈຸບັນ	21 ສິງຫາ 1995
ພື້ນທີ່
• ລວມ	1,104,300 ຕາລາງກິໂລແມັດ (426,400 ຕາລາງໄມລ໌) (ອັນດັບ 26)
• ແຫຼ່ງນ້ຳ (%)	0.7
ປະຊາກອນ
• 2021 ປະມານ	117,876,227 (ອັນດັບທີ 12)
• ສຳມະໂນປະຊາກອນ 2007	73,750,932
• ຄວາມໜາແໜ້ນ	92.7 ຕໍ່ຕາລາງກິໂລແມັດ (240.1 ຕໍ່ຕາລາງໄມລ໌) (ອັນດັບທີ 123)
GDP (ອຳນາດຊື້)	2022 (ປະມານ)
• ລວມ	401 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ (ອັນດັບທີ 58)
• ຕໍ່ຫົວ	3,407 ໂດລາສະຫະລັດ
GDP (ລາຄາຕະຫຼາດ)	2022 (ປະມານ)
• ລວມ	122.591 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ (ອັນດັບທີ 65)
• ຕໍ່ຫົວ	1,040 ໂດລາສະຫະລັດ
ຈີນີ (2015)	35.0; ປານກາງ
HDI (2019)	0.485; ຕ່ຳ · ອັນດັບທີ 173
ສະກຸນເງິນ	Birr (ETB)
ເຂດເວລາ	UTC+3 (ເວລາອາຟຣິກາຕາເວັນອອກ)
ຂັບລົດດ້ານ	ຂວາມື
ລະຫັດໂທລະສັບ	+251
ລະຫັດອິນເຕີເນັດ	.et

ພິກັດພູມສາດ: 9°00′N 38°42′E / 9°N 38.7°E / 9; 38.7

ເອທິໂອປີ (ອັງກິດ: Ethiopia; ອາມາຣາ: ኢትዮጵያ) ຫຼື ຊື່ທາງການແມ່ນ ສະຫະພັນ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອທິໂອປີ (Federal Democratic Republic of Ethiopia; ອາມາຣາ: የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ) ເປັນປະເທດທີ່ບໍ່ມີທາງອອກສູ່ທະເລທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນສ່ວນແຫຼມຂອງທະວີບອາຟຣິກາ (Horn of Africa) ເປັນໜຶ່ງໃນປະເທດທີ່ມີປະຫວັດສາດອັນຕໍ່ເນື່ອງຍາວນານທີ່ສຸດໃນທະວີບນີ້ ໃນຖານະຊາດອິດສະຫຼະ ເອທິໂອປີເປັນປະເທດດຽວໃນອາຟຣິກາທີ່ຍັງຄົງເອກະລາດລະຫວ່າງຍຸກອານານິຄົມໃນອາຟຣິກາ (Scramble for Africa) ແລະ ຍັງຄົງເອກະລາດໄວ້ຈົນເຖິງປີ ຄ.ສ 1936 ເຊິ່ງກອງທັບອິຕາລີໃນສະໄໝຂອງເບນິໂຕ ມຸດໂສລິນີໄດ້ເຂົ້າຍຶດຄອງປະເທດນີ້ ອັງກິດ ແລະ ເອທິໂອປີສະກັດກັ້ນກອງທັບອິຕາລີໃນປີ ຄ.ສ 1941 ແຕ່ເອທິໂອປີບໍ່ໄດ້ຮັບເອກະລາດໃໝ່ຈົນເຖິງການລົງນາມໃນສົນທິສັນຍາລະຫວ່າງອັງກິດ ກັບ ເອທິໂອປີ (Anglo-Ethiopian Agreement) ເມື່ອເດືອນທັນວາ ປີ ຄ.ສ 1944.

ອ້າງອີງ

↑ "Ethiopia to Add 4 more Official Languages to Foster Unity". Ventures Africa. 4 March 2020. Archived from the original on 14 March 2020. Retrieved 2 February 2021.
↑ "Ethiopia is adding four more official languages to Amharic as political instability mounts". Nazret. Nazret. Archived from the original on 2021-08-17. Retrieved 2 February 2021.
↑ "One to five: Ethiopia gets four new federal working languages"
↑ "Ethiopian Constitution".
↑ "Table 2.2 Percentage distribution of major ethnic groups: 2007" (PDF). Summary and Statistical Report of the 2007 Population and Housing Census Results. Population Census Commission. p. 16. Archived from the original (PDF) on 25 March 2009. Retrieved 14 December 2020.
↑ ^6.0 ^6.1 "Country Level". 2007 Population and Housing Census of Ethiopia. CSA. 13 July 2010. Archived from the original on 8 February 2019. Retrieved 18 January 2013.
↑ "Ethiopia- The World Factbook". www.cia.gov/the-world-factbook/. Central Intelligence Agency (CIA). Retrieved 19 July 2021.
↑ "Zenawism as ethnic-federalism" (PDF).
↑ "CIA World Factbook – Rank Order – Area". Archived from the original on 9 February 2014. Retrieved 2 February 2008.
↑ "Ethiopia Population 2021 (Demographics, Maps, Graphs)". Archived from the original on 23 May 2021. Retrieved 23 May 2021.
↑ "GDP, PPP (current international $) - Ethiopia, October 2020". WorldBank.org. World Bank. Retrieved 1 April 2020.
↑ ^12.0 ^12.1 ^12.2 "World Economic Outlook Database, October 2020". IMF.org. International Monetary Fund. Retrieved 1 December 2020.
↑ "Gini Index coefficient". CIA World Factbook. Retrieved 16 July 2021.
↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Retrieved 16 December 2020.

ຂໍ້ມູນທົ່ວໄປ

Abir, Mordechai (1968). Ethiopia: The Era of the Princes; The Challenge of Islam and the Re-unification of the Christian Empire (1769–1855). London, England: Longmans.
Beshah, Girma; Aregay, Merid Wolde (1964). The Question of the Union of the Churches in Luso-Ethiopian Relations (1500–1632). Lisbon: Junta de Investigações do Ultramar and Centro de Estudos Históricos Ultramarinos.
Lyons, Terrence (1996). "Closing the Transition: the May 1995 Elections in Ethiopia". The Journal of Modern African Studies. 34 (1): 121–42. doi:10.1017/S0022278X00055233.
Munro-Hay, Stuart (1991). Aksum: An African Civilization of Late Antiquity (PDF). Edinburgh: University Press. ISBN 978-0-7486-0106-6. Archived from the original (PDF) on 23 January 2013. Retrieved 3 March 2012.
Valdes Vivo, Raul (1977). Ethiopia's Revolution. New York, NY: International Publishers. ISBN 978-0-7178-0556-3.

ອ່ານຕື່ມ

Zewde, Bahru (2001). A History of Modern Ethiopia, 1855–1991 (2nd ed.). Athens, OH: Ohio University Press. ISBN 978-0-8214-1440-8.
Selassie I., Haile (1999). My Life and Ethiopia's Progress: The Autobiography of Emperor Haile Selassie I. Translated by Edward Ullendorff. Chicago: Frontline. ISBN 978-0-948390-40-1.
Deguefé, Taffara (2006). Minutes of an Ethiopian Century, Shama Books, Addis Ababa, ISBN 99944-0-003-7.
Hugues Fontaine, Un Train en Afrique. African Train, Centre Français des Études Éthiopiennes / Shama Books. Édition bilingue français / anglais. Traduction : Yves-Marie Stranger. Postface : Jean-Christophe Belliard. Avec des photographies de Matthieu Germain Lambert et Pierre Javelot. Addis Abeba, 2012, ISBN 978-99944-867-1-7. English and French. UN TRAIN EN AFRIQUE
Henze, Paul B. (2004). Layers of Time: A History of Ethiopia. Shama Books. ISBN 978-1-931253-28-4.
Marcus, Harold G. (1975). The Life and Times of Menelik II: Ethiopia, 1844–1913. Oxford: Clarendon. Reprint, Trenton, NJ: Red Sea, 1995. ISBN 1-56902-009-4.
Marcus, Harold G. (2002). A History of Ethiopia (updated ed.). Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-22479-7.
Mauri, Arnaldo (2010). Monetary developments and decolonization in Ethiopia, Acta Universitatis Danubius Œconomica, VI, n. 1/2010, pp. 5–16. Monetary Developments and Decolonization in Ethiopia and WP Monetary developments and decolonization in Ethiopia
Campbell, Gwyn; Miers, Suzanne; Miller, Joseph (2007). Women and Slavery: Africa, the Indian Ocean world, and the medieval north Atlantic. Ohio University Press. ISBN 978-0-8214-1723-2.
Mockler, Anthony (1984). Haile Selassie's War. New York: Random House. Reprint, New York: Olive Branch, 2003. ISBN 0-902669-53-2.
Murphy, Dervla (1968). In Ethiopia with a Mule. London: Century, 1984, cop. 1968. N.B.: An account of the author's travels in Ethiopia. 280 p., ill. with a b&w map. ISBN 0-7126-3044-9
Rubenson, Sven (2003). The Survival of Ethiopian Independence (4th ed.). Hollywood, CA: Tsehai. ISBN 978-0-9723172-7-6.
Siegbert Uhlig, et al. (eds.) (2003). Encyclopaedia aethiopica, Vol. 1: A–C. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
Siegbert Uhlig, et al. (eds.) (2005). Encyclopaedia aethiopica, Vol. 2: D–Ha. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
Siegbert Uhlig, et al. (eds.) (2007). Encyclopaedia aethiopica, Vol. 3: He–N. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
Siegbert Uhlig & Alessandro Bausi, et al. (eds.) (2010). Encyclopaedia aethiopica, Vol. 4: O–X. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
Alessandro Bausi & S. Uhlig, et al. (eds.) (2014). Encyclopaedia aethiopica, Vol. 5: Y–Z and addenda, corrigenda, overview tables, maps and general index. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
ແມ່ແບບ:Country study
ແມ່ແບບ:CIA World Factbook
Keller, Edmond (1991). Revolutionary Ethiopia From Empire to People's Republic. Indiana University Press. ISBN 9780253206466.