ປະເທດອິຫຣ່ານ
ອີຫລ່ານ (ແປກ: ایران) ຫຼືຊື່ທາງການວ່າ ສາທາລະນະລັດອິສະລາມອີຫລ່ານ (ແປກ: جمهوری اسلامی ايران) ແມ່ນປະເທດໃນຕາເວັນອອກກາງ ຕັ້ງຢູ່ໃນອາຊີຕາເວັນຕົກສຽງໃຕ້ ເຊິ່ງຊ່ວງກ່ອນປີ ຄ.ສ. 1935 ຊາວຕາເວັນຕົກເອີ້ນວ່າ ແປກ (ຝຣັ່ງ: Perse) ຫຼື ເປີເຊຍ (ອັງກິດ: Persia). ມີເຂດແດນຕິດກັບປະເທດອາກເມນີ ສາທາລະນະລັດນາກໍໂນ-ກາລາບັກໂດຍພຶຕິໄນ ແລະອາແຊກບາຍຊັງທາງທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອ ຕິດກັບຄາຊັກສະຖານແລະລັດເຊຍໂດຍມີທະເລກາສະປີແອນ (Mer Caspienne) ຕິດເຕີກເມນິສະຖານທາງທິດຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ ຕິດອັບການິສະຖານແລະປາກີສະຖານທາງທິດຕາເວັນອອກ ຕິດອ່າວແປກແລະອ່າວໂອມານທາງທິດໃຕ້ ແລະຕິດຕວກກີແລະອີຣັກ (Kurdistan) ທາງທິດຕາເວັນຕົກ ມີພື້ນທີ່ດິນແດນ 1,648,195 ຕາລາງກິໂລແມັດ. ແມ່ນປະເທດໃຫຍ່ທີ່ສຸດອັນດັບທີສອງໃນຕາເວັນອອກກາງແລະອັນດັບທີ 18 ໃນໂລກ. ມີປະຊາກອນ 78.4 ລ້ານຄົນ ຫຼາຍສຸດເປັນອັນດັບທີ 17 ຂອງໂລກ. ແມ່ນປະເທດດຽວທີ່ມີຊາຍຝັ່ງທະເລກາສະປີແອນແລະມະຫາສະໝຸດອິນເດຍ. ມີຄວາມສຳຄັນທາງພູມລັດຖະສາດອັນຍາວນານ ຍ້ອນທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນກາງເອີລາຊີແລະອາຊີຕາເວັນຕົກ ແລະຢູ່ໃກ້ຊ່ອງແຄບຮຸນມຸດ.
| ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງ | Middle East, West Asia, ອາຊີໃຕ້  |
|---|---|
| ວັນທີສ້າງ/ວັນກໍ່ຕັ້ງ | 1 ເມສາ 1979 |
| ຊື່ທາງການ | جمهوری اسلامی ایران |
| ຊື່ຕາມທ້ອງຖິ່ນ | ایران |
| ຊື່ສັ້ນ | Иран |
| ການຖອດສຽງເປັນສັດທະອັກສອນສາກົນ | ɪˈɹɑːn, ɪˈɹæn, ʔiːˈɾɒn |
| Participant in | Treaty of Gulistan |
| Named after | Aryan |
| ພາສາທາງການ | ພາສາແປກ |
| ເພງສັນລະເສີນ | National Anthem of the Islamic Republic of Iran |
| ວັດທະນະທຳ | culture of Iran |
| Motto | Takbir |
| ຄຳຂວັນ | استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی |
| ທະວີບ | ອາຊີ |
| ປະເທດ | ປະເທດອິຫຣ່ານ |
| ເມືອງຫຼວງ | Tehran |
| Located in time zone | UTC+03:30, Iran Standard Time Zone, Asia/Tehran |
| Located in or next to body of water | ທະເລ ແຄສເປຍ, Persian Gulf, Gulf of Oman |
| ຕຳແໜ່ງພິກັດ | 32°0′0″N 53°0′0″E |
| ພິກັດຂອງຈຸດຕາເວັນອອກສຸດ | 27°7′1″N 63°20′0″E |
| ພິກັດຂອງຈຸດເໜືອສຸດ | 39°46′48″N 44°37′12″E |
| ພິກັດຂອງຈຸດໃຕ້ສຸດ | 25°3′34″N 61°25′13″E |
| ພິກັດຂອງຈຸດຕາເວັນຕົກສຸດ | 39°20′57″N 44°6′15″E |
| Highest point | Damavand |
| Lowest point | ທະເລ ແຄສເປຍ |
| Basic form of government | Islamic Republic, ລັດເອກະພາບ |
| Office held by head of state | Supreme Leader of Iran |
| Head of state | Ali Khamenei |
| Office held by head of government | President of Iran |
| Head of government | Masoud Pezeshkian |
| Executive body | Government of Iran |
| Legislative body | Islamic Consultative Assembly |
| Central bank | Central Bank of Iran |
| Currency | Iranian rial |
| Driving side | right |
| Electrical plug type | Europlug, Schuko |
| Replaces | Pahlavi Iran |
| Significant event | Iranian Revolution |
| ເວັບໄຊທາງການ | https://president.ir/en |
| Hashtag | Iran |
| Top-level Internet domain | .ir, ایران. |
| Flag | flag of Iran |
| Coat of arms | Coat of Arms of Iran |
| Geography of topic | geography of Iran |
| Has characteristic | not-free country |
| History of topic | history of Iran |
| Official religion | ສາສະໜາອິສະລາມ |
| Railway traffic side | left |
| Open data portal | Iran Open Data |
| Economy of topic | economy of Iran |
| Demographics of topic | demographics of Iran |
| Mobile country code | 432 |
| Country calling code | +98 |
| Trunk prefix | 0 |
| Emergency phone number | 110, 115, 125 |
| GS1 country code | 626 |
| Licence plate code | IR |
| Maritime identification digits | 422 |
| Unicode character | 🇮🇷 |
| Category for maps | Category:Maps of Iran |
ອີຣ່ານມີອາລະຍະທຳເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດແຫ່ງໜຶ່ງຂອງໂລກ ເລີ່ມດ້ວຍການຕັ້ງລາຊະອານາຈັກກ່ອນເອລຳ (Élam) ເຊິ່ງເປັນອາລະຍະທຳບູຮານໃນ 3200–2800 ປີກ່ອນຄະລິດຕະການ ຊາວແມດ (Mède) ໄດ້ຮວມພື້ນທີ່ເປັນຈັກກະວັດທຳອິດໃນ 625 ປີກ່ອນຄະລິດຕະການ ພາຍຫຼັງຊາວແມດກາຍເປັນຊາດວັດທະນະທຳແລະການເມືອງທີ່ຄອບງຳໃນພາກພື້ນ. ອີຣ່ານມີອຳນາດເຖິງຂີດສຸດລະຫວ່າງຈັກກະວັດອາເຊເມນິດ (Empire achéménide) ເຊິ່ງພະເຈົ້າຊີຣູດມະຫາລາດ (Cyrus le Grand) ຊົງກໍ່ຕັ້ງໃນ 550 ປີກ່ອນຄະລິດຕະການ ເຊິ່ງເມື່ອແຜ່ອານາເຂດໄພສານທີ່ສຸດ ແມ່ນລ້ວນກິນສ່ວນສຳຄັນຂອງໂລກບູຮານ ຕັ້ງແຕ່ບາງສ່ວນຂອງແຫຼມບານກັງ (Balkans) ເຊັ່ນ ທະຣາດ (Thrace), ມາເຊໂດຍ (Macédoine), ແລະບູນກາຣີ (Bulgarie) ແລະເອີລົບຕາເວັນອອກທາງທິດຕາເວັນຕົກ. ຮອດລຸ່ມແມ່ນ້ຳສິນທຸທາງທິດຕາເວັນອອກ ເຮັດໃຫ້ເປັນຈັກກະວັດໃຫຍ່ສຸດໃນໂລກໃນສະໄໝນັ້ນ. ຈັກກະວັດຫຼົ້ມສະຫຼາຍໃນ 330 ປີກ່ອນຄະລິດຕະການ ຫຼັງການພິຊິດຂອງອາແລັກຊັງມະຫາລາດ (Alexandre le Grand) ຈັກກະວັດປາກ (Empire parthe) ກຳເໜີດຂຶ້ນຈາກເຖົ້າຖ່ານແລ້ວຕໍ່ດ້ວຍຈັກກະວັດຊາຊານິດ (Empire sassanide) ໃນ ຄ.ສ. 224 ເຊິ່ງອີຣ່ານກາຍເປັນຊາດນຳໃນໂລກອີກຄັ້ງ ຮ່ວມກັບຈັກກະວັດໂຣແມັງ-ບີຊັງແຕັງ (romain-byzantin) ເປັນເວລາກວ່າສີ່ສະຕະວັດ.