ປະເທດອາຟະການິດສະຖານ

ປະເທດໃນອາຊີໃຕ້
(ປ່ຽນເສັ້ນທາງມາຈາກ ປະເທດອັບການິສະຖານ)

ອາຟະການິດສະຖານ ຫຼື ອັຟການິສະຖານ (ອັງກິດ: Afghanistan; ພາສໂຕ,ດາຣີ: افغانستان) ເປັນປະເທດໃນພາກພື້ນອາຊີໃຕ້ ມີອານາເຂດທາງທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບປະເທດອີຣານ ທາງທິດໃຕ້ແລະທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບປາກິດສະຖານ ທາງທິດເໜືອຕິດກັບຕວັກເມນິດສະຖານ, ອຸດສະເບກິດສະຖານ ແລະ ຕັດຈິກິດສະຖານ ສ່ວນທາງທິດຕາເວັນອອກສຸດຕິດປະເທດຈີນ ອາຟະການິດສະຖານ ເປັນປະເທດທີ່ບໍ່ມີທາງອອກສູ່ທະເລ ມີອານາເຂດ 652,000 ກິໂລແມັດມົນທົນ ມີເມືອງຄາບູລແມ່ນເມືອງຫຼວງ ແລະ ແມ່ນເມືອງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງປະເທດ ມີປະຊາກອນ 39 ລ້ານຄົນ ເຊີ່ງແມ່ນສ່ວນໃຫຍ່ເປັນຊາດພັນຊາວອາຟະກັນ, ທາຈິກ, ຮາຊາຣາ ແລະ ຊາວອຸດສະເບກ

ເອເມີຣັດ ອິດສະລາມ ອາຟະການິດສະຖານ

  • د افغانستان اسلامي امارت (ພາສໂຕ)
  • امارت اسلامی افغانستان (ດາຣີ)
ທຸງຊາດອາຟະການິດສະຖານ
ທຸງຊາດ
ເພງຊາດدا د باتورانو کور
Dā Də Bātorāno Kor
"ນີ້ແມ່ນບ້ານຂອງຜູ້ກ້າ"[2]
ສະຖານະລັດສະມາຊິກສະຫະປະຊາຊາດທີ່ມີລັດຖະບານທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບການຍອມຮັບ
ເມືອງຫຼວງ
ແລະ ເມືອງໃຫຍ່ທີ່ສຸດ
ກາບູລ
34°31′N 69°11′E / 34.517°N 69.183°E / 34.517; 69.183ພິກັດພູມສາດ: 34°31′N 69°11′E / 34.517°N 69.183°E / 34.517; 69.183 [3]
ພາສາລັດຖະການ
ກຸ່ມຊົນເຜົ່າ
(ສຳມະໂນຢ່າງບໍ່ເປັນທາງການປີ 2019)[lower-alpha 1][5][6][7][8]
ສາສະໜາ
ເດມະນິມຊາວອາຟະການິດສະຖານ[lower-alpha 2][12][13]
ການປົກຄອງລັດດ່ຽວໃນລະບົບອຳນາດທັງໝົດ[14] ເອມິເຣດສະເພາະການ ໃນລະບອບປະຊາທິປະໄຕອິດສະລາມ[15]
ຮິມາຕູນລ໌ລໍຫ໌ ອະຄູນຊະດາຫ໌
ໂມຮຳມັດ ຮັສຊັນ ອັກຮຸນດ໌ (ຮັກສາການ)
ອັບດຸລ ຮາກິມອິສຮັກໄຊ
ສະພານິຕິບັນຍັດສະພາຜູ້ນຳ[16]
ສະຖາປະນາ
1709–1738
1747–1842
1823–1926
19 ສິງຫາ 1919
9 ມິຖຸນາ 1926
17 ກໍລະກົດ 1973
7 ກັນຍາ 1996
26 ມັງກອນ 2004
15 ສິງຫາ 2021
ພື້ນທີ່
• ລວມ
652,867[17] ຕາລາງກິໂລແມັດ (252,073 ຕາລາງໄມລ໌) (ອັນດັບທີ 40)
ນ້ອຍ
ປະຊາກອນ
• 2022 ປະມານ
38,346,720[18] (ອັນດັບທີ 37)
48.08 ຕໍ່ຕາລາງກິໂລແມັດ (124.5 ຕໍ່ຕາລາງໄມລ໌) (ອັນດັບທີ 174)
GDP (ອຳນາດຊື້)2018 (ປະມານ)
• ລວມ
72.911 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ[19] (ອັນດັບທີ 96)
2,024 ໂດລາສະຫະລັດ[19] (ອັນດັບທີ 169)
GDP (ລາຄາຕະຫຼາດ)2018 (ປະມານ)
• ລວມ
21.657 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ[19] (ອັນດັບທີ 111)
493 ໂດລາສະຫະລັດ[19] (ອັນດັບທີ 177)
HDI (2021)Decrease 0.478[20][21]
ຕ່ຳ · ອັນດັບທີ 180
ສະກຸນເງິນອາຟະການິ (افغانی) (AFN)
ເຂດເວລາUTC+4:30
ປະຕິທິນຈັນທະຄະຕິ[22]
(ເວລາອາຟະການິດສະຖານ)
ບໍ່ມີ[23]
ຂັບລົດດ້ານຂວາ
ລະຫັດໂທລະສັບ+93
ລະຫັດອິນເຕີເນັດ.af
افغانستان.

ລະຫວ່າງການໂຄ່ນ​ລົ້ມ​ກຸ່ມ​ຕາ​ລີ​ບັນໂດຍການຮຸກຮານອາຟະການິດສະຖານຂອງສະຫະລັດອາເມຣິກາ ແລະ ຄວາມສຳເລັດຂອງໂລຍາ ຈີຣ໌ກາ ໃນປີ 2003 ຊາວຕາເວັນຕົກຮຽກອາຟະການິດສະຖານວ່າ Transitional Islamic State of Afghanistan ຢ່າງໃດກໍດີ ພາຍໃຕ້ລັດຖະທຳມະນູນຂອງອາຟະການິດສະຖານສະບັບປັດຈຸບັນ ປະເທດນີ້ຮຽກວ່າ "ສາທາລະນະລັດ ອິດສະລາມ ອາຟະການິດສະຖານ" ໃນປັດຈຸບັນເປັນໜຶ່ງໃນປະເທດທີ່ຍາກຈົນທີ່ສຸດໃນໂລກ ຫຼັງຈາກທີ່ສະຫະລັດອາເມຣິກາຖອນກຳລັງອອກໄປ ກໍ່ມີການຮຸກຮານຄັ້ງໃຫຍ່ຂອງກຸ່ມຕາລີບັນໃນປີ 2021 ສົ່ງຜົນໃຫ້ຕາລີບັນຮຽກຄືນສູ່ອຳນາດອີກເທື່ອ

ອ້າງອີງ

ດັດແກ້
  1. "Archived copy". Archived from the original on 3 June 2019. Retrieved 17 September 2021.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  2. Tharoor, Ishaan. "The Taliban's Qatar Office: Are Prospects for Peace Already Doomed?", 19 June 2013
  3. [[[:ແມ່ແບບ:Geonameslink]] Islamic Republic of Afghanistan] in [[[:ແມ່ແບບ:Geonamesabout]] Geonames.org (CC BY)]
  4. "Population Matters". 3 March 2016. Archived from the original on 16 ສິງຫາ 2021. Retrieved 30 ມັງກອນ 2023.
  5. timesofindia (23 August 2021). "Afghanistan's ethnic mosaic". The Times of India.
  6. World Population Review (19 September 2021). ""Afghanistan Population 2021"".
  7. statista.com (20 August 2021). "Distribution of Afghan population by ethnic group 2020".
  8. reliefweb.int (14 August 2011). "Afghan Ethnic Groups: A Brief Investigation".
  9. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Factbook
  10. Dictionary.com. The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company, 2004. Reference.com (Retrieved 13 November 2007).
  11. Dictionary.com. WordNet 3.0. Princeton University. Reference.com (Retrieved 13 November 2007). Archived 28 ມີນາ 2014 at the Wayback Machine
  12. "Constitution of Afghanistan". 2004. Archived from the original on 20 September 2016. Retrieved 16 February 2013.
  13. Afghan | meaning in the Cambridge English Dictionary. the Cambridge English Dictionary. ISBN 9781107660151.
  14. *Sakhi, Nilofar (December 2022). "The Taliban Takeover in Afghanistan and Security Paradox". Journal of Asian Security and International Affairs. 9 (3): 383–401. doi:10.1177/23477970221130882. S2CID 253945821. Afghanistan is now controlled by a militant group that operates out of a totalitarian ideology.
  15. *"EU: Provisional Taliban government does not fulfill promises", The Hill, 8 September 2021
  16. Jones, Seth G. (December 2020). "Afghanistan's Future Emirate? The Taliban and the Struggle for Afghanistan". CTC Sentinel. Combating Terrorism Center. 13 (11). Archived from the original on 11 ກຸມພາ 2022. Retrieved 5 March 2022.
  17. Central Statistics Office Afghanistan
  18. ແມ່ແບບ:Cite CIA World Factbook
  19. 19.0 19.1 19.2 19.3 "Afghanistan". International Monetary Fund. Retrieved 14 November 2018.
  20. Human Development Report 2021/2022: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). United Nations Development Programme. 2022. p. 284. ISBN 9789211264517. Archived (PDF) from the original on 2022-10-09. Retrieved 24 September 2022.
  21. Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Archived (PDF) from the original on 2022-10-09. Retrieved 16 December 2020.
  22. 8am (2022-03-26). "Taliban Changes Solar Year to Hijri Lunar Calendar". Hasht-e Subh Daily (in ອັງກິດ (ອາເມລິກັນ)). Archived from the original on 2022-09-04. Retrieved 2022-09-04.
  23. timeanddate.com, Half Hour and 45-Minute Time Zones


Cite error: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found