ພາສາຈີນ
(ປ່ຽນເສັ້ນທາງມາຈາກ Chinese language)
ພາສາຈີນ (ຈີນ: 汉语; ພິນອິນ: Hànyǔ) ແມ່ນພາສາໜຶ່ງທີ່ເວົ້າໃນປະເທດຈີນ ໄຕ້ຫວັນ ແລະ ສິງກະໂປ ໃຊ້ຕົວອັກສອນທີ່ສືບທອດກັນມາກ່ວາພັນປີ ຕົວອັກສອນຈີນແມ່ນພັດທະນາມາຈາກຕົວອັກສອນພາບ
| ພາສາຈີນ | |
|---|---|
| 汉语 ຮັ້ນອີ 中文 ຈົ່ງເຫວີນ | |
| ປະເທດທີ່ມີການເວົ້າ | ຈີນ (ຈີນແຜ່ນດິນໃຫຍ່ ຮົງກົງ ມາເກົ້າ) ສາທາລະນະລັດຈີນ (ໄຕ້ຫວັນ ແລະ ເກາະອື່ນ) ມາເລເຊຍ ຟິລິບຟິນ ອິນໂດເນເຊຍ ໄທ ຫວຽດນາມ ມຽນມາ ກຳປູເຈຍ ສິງກະໂປ ແລະ ບາງສ່ວນໃນ ຍີ່ປຸ່ນ ເກົາຫຼີເໜືອ ເກົາຫຼີໃຕ້ ແລະ ຊຸມຊົນຈີນ ທົ່ວໂລກ |
| ພາກພື້ນ | ອາຊີຕາເວັນອອກ ບາງສ່ວນໃນອາຊີໃຕ້ ແລະ ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ລວມເຖິງເອີຣົບ ແລະ ອາເມລິກາ |
| ຈຳນວນຜູ້ເວົ້າ | 1.2 ພັນລ້ານຄົນ (2004) |
| ຕະກຸນພາສາ | ຈີນຕິເບດ
|
| ຮູບແບບກ່ອນໜ້າ | ພາສາຈີນເກົ່າ
|
| ລະບົບການຂຽນ | ອັກສອນຈີນ (ດັ້ງເດີມ) ອັກສອນຈີນ (ແບບງ່າຍ) ພິ່ນອິ່ນ |
| ສະຖານະພາບທາງການ | |
| ພາສາທາງການ |  ຈີນ ໄຕ້ຫວັນ ສິງກະໂປ
 ສະຫະປະຊາຊາດອົງການຮ່ວມມືຊ່ຽງໄຮ້  ອາຊຽນ |
| ຜູ້ວາງລະບຽບ | ໃນສາທາລະນະລັດປະຊາຊົນຈີນ: ຫຼາຍໜ່ວຍງານ ໃນສາທາລະນະລັດຈີນ (ໄຕ້ຫວັນ) : Mandarin Promotion Council ໃນສິງກະໂປ: Promote Mandarin Council/ Speak Mandarin Campaign [1] |
| ລະຫັດພາສາ | |
| ISO 639-1 | zh |
| ISO 639-2 | chi (B) zho (T) |
| ISO 639-3 | zho |
ອັກສອນນີ້ໄດ້ແບ່ງອອກເປັນສອງປະເພດ: ຕົວອັກສອນທີ່ຄົນຈີນໃຊ້ແມ່ນອັກສອນຈີນຕົວຫຍໍ້ (ຈີນ: 简体字; ພິນອິນ: Jiǎntǐzì) ຕົວທີ່ຄົນໄຕ້ຫວັນໃຊ້ແມ່ນອັກສອນຈີນຕົວເຕັມ (ຈີນ: 繁体字; ພິນອິນ: Fántǐzì)
ພະຍັນຊະນະ
ດັດແກ້| Bilabial | Labiodental | Dental | Alveolar | Post-alveolar | Alveolo-palatal | Velar | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stop | [−ASP] | p | t | k | ||||
| [+ASP] | pʰ | tʰ | kʰ | |||||
| Nasal | m | n | ŋ | |||||
| Affricate | [−ASP] | ts | tʃ̺ | tɕ | ||||
| [+ASP] | tsʰ | tʃ̺ʰ | tɕʰ | |||||
| Fricative | [−VOC] | f | s | ʃ̺ | ɕ | x | ||
| Approximant | w • ɥ | l | ɹ̺ | j | ||||
ສະຫຼະ
ດັດແກ້ສະຫຼະດ່ຽວ
ດັດແກ້| Front | Central | Back | |
|---|---|---|---|
| Close | i ⟨i⟩ • y ⟨ü⟩ | u ⟨u⟩ | |
| Mid | e ⟨ê⟩ | ɚ ⟨er⟩ | ɤ ⟨e⟩ • o ⟨o⟩ |
| Open | a ⟨a⟩ |
ສະຫຼະພິເສດ
ດັດແກ້| Pinyin | Sinologists | Lee & Zee (2003)[1] | Lee-Kim (2014)[4] |
|---|---|---|---|
| ⟨zhi, chi, shi, ri⟩ | ʈʂʅ, ʈʂʰʅ, ʂʅ, ʐʅ | tʃ̺ɹ̩, tʃ̺ʰɹ̩, ʃ̺ɹ̩, ɹ̺ɹ̩ | tʂɻ tʂʰɻ, ʂɻ, ʐɻ |
| ⟨zi, ci, si⟩ | tsɿ, tsʰɿ, sɿ | tsɹ̩, tsʰɹ̩, sɹ̩ | tsɹ̪, tsʰɹ̪, sɹ̪ |
| ⟨ji, qi, xi⟩ | tɕi, tɕʰi, ɕi | tɕi, tɕʰi, ɕi | tɕi, tɕʰi, ɕi |
ສະຫຼະຜະສົມ
ດັດແກ້| ໝວດທີ່ ໑ 开口呼 | ໝວດທີ່ ໒ 齐齿呼 | ໝວດທີ່ ໓ 合口呼 | ໝວດທີ່ ໔ 撮口呼 |
|---|---|---|---|
| ɹ̩ ⟨-i⟩ | j ⟨i⟩ | u ⟨u⟩ | y ⟨ü⟩ |
| a ⟨a⟩ | ja ⟨ia⟩ | wa ⟨ua⟩ | |
| o ⟨o⟩ | wo ⟨uo⟩ | ||
| ɤ/e ⟨e/ê⟩ | je ⟨ie⟩ | ɥe ⟨üe⟩ | |
| ai ⟨ai⟩ | wai ⟨uai⟩ | ||
| ei ⟨ei⟩ | wei ⟨ui⟩ | ||
| ɑu ⟨ao⟩ | jɑu ⟨iau⟩ | ||
| ou ⟨ou⟩ | jou ⟨iu⟩ | ||
| an ⟨an⟩ | jɛn ⟨ian⟩ | wan ⟨uan⟩ | ɥɛn ⟨üan⟩ |
| ən ⟨en⟩ | in ⟨in⟩ | wən ⟨un⟩ | yn ⟨ün⟩ |
| ɑŋ ⟨ang⟩ | jɑŋ ⟨iang⟩ | wɑŋ ⟨uang⟩ | |
| əŋ~ɤŋ ⟨eng⟩ | iŋ ⟨ing⟩ | -ʊŋ ⟨-ong⟩ wəŋ ⟨ueng⟩ |
jʊŋ ⟨iong⟩ |
| ɚ ⟨-r⟩ |
ວັນນະຍຸດ
ດັດແກ້| ຊື່ພາສາຈີນ | ຊື່ພາສາລາວ | ສຽງວັນນະຍຸດປັກກິ່ງ | ສຽງວັນນະຍຸດໄທເປ[7][8] | ພິ່ນອິ່ນ |
|---|---|---|---|---|
| 一声 | ສຽງທີ່ໜື່ງ | [55] | [44] | ā ē ī ō ū ǖ |
| 二声 | ສຽງທີ່ສອງ | [35] | [323] | á é í ó ú ǘ |
| 三声 | ສຽງທີ່ສາມ | [214] | [312] | ǎ ě ǐ ǒ ǔ ǚ |
| 四声 | ສຽງທີ່ສີ່ | [51] | [42] | à è ì ò ù ǜ |
| 轻声 | ສຽງເບົາ | a e i o u ü |
ກົດການປ່ຽນສຽງວັນນະຍຸດ
ດັດແກ້“一”“不”变调 (yī bù biàndiào)
ດັດແກ້| ພາສາຈີນ | ພິ່ນອິ່ນ | ອ່ານວ່າ | |
|---|---|---|---|
| yī + T1→yì + T1 | 一天 | yī tiān | yì tiān |
| yī + T2→yì + T2 | 一年 | yī nián | yì nián |
| yī + T3→yì + T3 | 一起 | yī qǐ | yì qǐ |
| yī + T4→yí + T4 | 一共 | yī gòng | yí gòng |
| bù + T1→bù + T1 | 不听 | bù tīng | bù tīng |
| bù + T2→bù + T2 | 不来 | bù lái | bù lái |
| bù + T3→bù + T3 | 不好 | bù hǎo | bù hǎo |
| bù + T4→bú + T4 | 不要 | bù yào | bú yào |
上声变调 (shǎngshēng biàndiào)
ດັດແກ້| ພາສາຈີນ | ພິ່ນອິ່ນ | ອ່ານວ່າ | |
|---|---|---|---|
| T3 + T3→T2 + T3 | 老虎 | lǎohǔ | láohǔ |
| T3 + T3→T2 + T3 | 洗澡 | xǐzǎo | xízǎo |
| T3 + T3→T2 + T3 | 海水 | hǎishuǐ | háishuǐ |
| T3 + T3→T2 + T3 | 可以 | kěyǐ | kéyǐ |
ອັກສອນ
ດັດແກ້ອັກສອນຕົວຫຍໍ້ ແລະ ອັກສອນຕົວເຕັມ
ດັດແກ້ອັກສອນທີ່ຄົນຈີນໃຊ້ເປັນອັກສອນຈີນຕົວຫຍໍ້ ແຕ່ໃນບາງສະຖານທີ່ຄົນຈີນໃຊ້ເປັນອັກສອນຕົວເຕັມ, ຕົວຢ່າງແມ່ນ ໄຕ້ຫວັນ ຮົງກົງ ແລະ ມາເກົ້າ
ອັກສອນຕົວຫຍໍ້ມາຈາກອັກສອນຕົວເຕັມເພື່ອເພີ່ມການຮູ້ໜັງສືຂອງຄົນຈີນ[9][10]
| ຄຳສັບ | ອັກສອນຈີນຕົວຫຍໍ້ | ອັກສອນຈີນຕົວເຕັມ | ພິ່ນອິ່ນ |
|---|---|---|---|
| ປະເທດຈີນ | 中国 | 中國 | Zhōngguó |
| ໄຕ້ຫວັນ | 台湾 | 臺灣 | Táiwān |
| ມາເລເຊຍ | 马来西亚 | 馬來西亞 | Mǎláixīyà |
| ປະເທດລາວ | 老挝 | 老撾 | Lǎowō |
ສ່ວນປະກອບຂອງຕົວອັກສອນຈີນ
ດັດແກ້ວິທີການສ້າງຕົວອັກສອນຈີນ
ດັດແກ້ອ້າງອິງ
ດັດແກ້- ↑ 1.0 1.1 Lee, W.-S. & Zee, E. (2003). Standard Chinese (Beijing). Journal of the International Phonetic Association, 33(1), 109-112.
- ↑ Huang, T., Chang, Y.-C., & Hsieh, F.-F. (2016). Articulatory Characteristics of the Coronal Consonants in Malaysian Mandarin: With Special Reference to the Non-"Canonical" Sibilants. Tsing Hua Journal of Chinese Studies, 46(4), 743-783.
- ↑ Proctor, M., L, H.-L., Zhu, Y.-H., Goldstein, L., & Narayanan, S. (2012). Articulation of Mandarin Sibilants: A multi-plane realtime MRI study. In Proceedings of the 14th Australian International Conference on Speech Science and Technology (pp. 113-116).
- ↑ Lee-Kim, S. I. (2014). Revisiting Mandarin ‘apical vowels’: An articulatory and acoustic study. Journal of the International Phonetic Association, 44(3), 261-282.
- ↑ Lin, Y.-H. (2008). Patterned vowel variation in Mandarin loanword adaptation: Evidence from a dictionary corpus. In Proceedings of the 20th North American Conference on Chinese Linguistics (NACCL-20), pp. 175-187.
- ↑ Wu, C.-H. & Shih, C. (2009). Mandarin vowels revisited: Evidence from electromagnetic articulography. In Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society, 35(1), 329-340.
- ↑ Fon, J., & Chiang, W. (1999). WHAT DOES CHAO HAVE TO SAY ABOUT TONES? —A CASE STUDY OF TAIWAN MANDARIN [赵氏声调系统与声学之联结及量化–以台湾地区国语为例]. Journal of Chinese Linguistics, 27(1), 13-37.
- ↑ Fon, J., Chiang, W., & Cheung, H. (2004). PRODUCTION AND PERCEPTION OF THE TWO DIPPING TONES (TONE 2 AND TONE 3) IN TAIWAN MANDARIN [台湾地区国语抑扬调 (二声与三声) 之发声与听辨]. Journal of Chinese Linguistics, 32(2), 249-281.
- ↑ 中国文字改革委员会. (1964). "简化字总表".
- ↑ 国务院. (2013). "通用规范汉字表".
- ↑ 国家语言文字工作委员会. (2001). "GB 13000.1 字符集汉字折笔规范".
- ↑ 国家语言文字工作委员会. (2009). "GB 13000.1字符集汉字部首归部规范".
- ↑ 国家语言文字工作委员会. (2009). "汉字部首表".
- ↑ 国家语言文字工作委员会. (2020). "通用规范汉字笔顺规范".
ເບິ່ງຕື່ມ
ດັດແກ້