ອັກສອນໄທ
ອັກສອນໄທຍ໌ (ໄທ: อักษรไทย) ແມ່ນອັກສອນທີ່ໃຊ້ຂຽນພາສາໄທ, ພາສາໄທໃຕ້ ແລະພາສາກຸ່ມນ້ອຍອື່ນໆ ໃນປະເທດໄທ. ມີພະຍັນຊະນະ 44 ຮູບ ສະຫຼະ 21 ຮູບ ວັນນະຍຸດ 4 ຮູບ ແລະເຄື່ອງໝາຍອື່ນໆ ອີກຈຳນວນໜຶ່ງ. ພະຍັນຊະນະໄທຈະລຽນໂຕໄປຕາມແນວນອນ ແຕ່ຊ້າຍຫາຂວາ. ສ່ວນສະຫຼະຈະຢູ່ໜ້າ ເທິງ ລຸ່ມ ແລະຫຼັງພະຍັນຊະນະປະກອບຄຳແລ້ວແຕ່ຊະນິດຂອງສະຫຼະ ມີລັກສະນະຄ້າຍຄືອັກສອນລາວ ຊາວໄທມີການດັດແປງຮັບເອົາບາງອັກສອນ ບາງຄຳສັບ ຈາກພາສາລາວ
| ອັກສອນໄທ | |
|---|---|
 | |
| ຊະນິດ | ອັກສອນສະຫຼະປະກອບ |
| ພາສາເວົ້າ | 'ມາດຕະຖານ: ພາສາໄທ, ໄທໃຕ້ ບໍ່ເປັນມາດຕະຖານ': ຄຳເມືອງ, ພາສາອີສານ, ມາເລປັດຕານີ, ແລະອື່ນໆ. |
| ຜູ້ປະດິດ | ພໍ່ຂຸນຣາມຄຳແຫງມະຫາລາດ |
| ຊ່ວງຍຸກ | 1826 (AD 1283) – ປັດຈຸບັນ |
| ລະບົບແມ່ | |
| ລະບົບອ້າຍນ້ອງ | ອັກສອນລາວ |
| ຊ່ວງຢູນິໂຄ້ດ | U+0E00–U+0E7F |
| ISO 15924 | ໄທ |
| ບົດຄວາມນີ້ມີສັນຍາລັກສັກທະສາດສັກທະອັກສອນສາກົນ ຫາກບໍ່ມີການສະໜັບສະໜູນເຣັນເດີທີ່ເໝາະສົມ ທ່ານອາດເຫັນເຄື່ອງໝາຍຄຳຖາມ ກ່ອງ ຫຼື ສັນຍະລັກອື່ນແທນລັກສະນະຢູນິໂຄ້ດ | |
ຄວາມເປັນມາ
ດັດແກ້ອັກສອນໄທໄດ້ມີການພັດທະນາມາຈາກອັກສອນຂະເໝນບູຮານ (Old Khmer script).
ພະຍັນຊະນະ
ດັດແກ້ອັກສອນໄທມີພະຍັນຊະນະດ່ຽວ ໔໔ ຮູບ ແລະ ພະຍັນຊະນະຜະສົມ ໙ ໂຕ
| ຮູບໄທ | ທໍ່ກັບອັກສອນລາວ |
|---|---|
| ก ข ฃ ค ฅ ฆ ง | ກ ຂ ຄ ງ |
| จ ฉ ช ซ ฌ ญ | ຈ ສ ຊ ຍ |
| ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ | ດ ຕ ຖ ທ ນ |
| ด ต ถ ท ธ น | ດ ຕ ຖ ທ ນ |
| บ ป ผ ฝ พ ฟ ภ ม | ບ ປ ຜ ຝ ພ ຟ ມ |
| ย ร ล ว ศ ษ ส ห | ຍ ຢ ຣ ລ ວ ສ ຫ |
| ฬ อ ฮ | ລ ອ ຮ |
| หง หญ หย หน หม หร หล หว อย | ຫງ ຫຍ ໜ ໝ ຫຼ ຫວ ຢ |
ໝວດພະຍັນຊະນະ
ດັດແກ້ພະຍັນຊະນະໃນພາສາໄທມີ ໓ ໝວດ
| ໝວດ | ຮູບໄທ |
|---|---|
| ອັກສອນກາງ ໙ ໂຕ | ก จ ฎ ฏ ด ต บ ป อ |
| ອັກສອນສູງ ໑໑ ໂຕ | ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห |
| ອັກສອນຕ່ຳ ໒໔ ໂຕ | ค ฅ ฆ ง ช ซ ฌ ญ ฑ ฒ ณ ท ธ น พ ฟ ภ ม ย ร ล ว ฬ ฮ |
ສະຫຼະ
ດັດແກ້ອັກສອນໄທມີສະຫຼະ 24 ໂຕ ແລະ ສະຫຼະພິເສດ 8 ໂຕ
| ສະຫຼະສຽງສັ້ນ | ສະຫຼະສຽງຍາວ | ||
| ຮູບໄທ | ຮູບລາວ | ຮູບໄທ | ຮູບລາວ |
|---|---|---|---|
| -ะ, -ั | -ະ | -า | -າ |
| -ิ | -ິ | -ี | -ີ |
| -ึ | -ຶ | -ื | -ື |
| -ุ | -ຸ | -ู | -ູ |
| เ-ะ, เ-็ | ເ-ະ | เ- | ເ- |
| แ-ะ, แ-็ | ແ-ະ | แ- | ແ- |
| โ-ะ | ໂ-ະ | โ- | ໂ- |
| เ-าะ, -็อ | ເ-າະ | -อ | -ໍ |
| เ-อะ, เ-ิ | ເ-ິ | เ-อ | ເ-ີ |
| เ-ียะ | ເ-ັຍ | เ-ีย | ເ-ຍ |
| เ-ือะ | ເ-ຶອ | เ-ือ | ເ-ືອ |
| -ัวะ | -ົວະ | -ัว | -ົວ |
| -ำ | -ຳ | ใ- | ໃ- |
| ไ- | ໄ- | เ-า | ເ-ົາ |
| ฤ | ຣຶ | ฤๅ | ຣື |
| ฦ | ລຶ | ฦๅ | ລື |
ວັນນະຍຸດ
ດັດແກ້ອັກສອນໄທມີຕົວວັນນະຍຸດ 4 ຮູບ
| ຮູບໄທ | ຊື່ໄທ | ຮູບລາວ | ຊື່ລາວ |
|---|---|---|---|
| อ่ | ไม้เอก | ອ່ | ໄມ້ເອກ |
| อ้ | ไม้โท | ອ້ | ໄມ້ໂທ |
| อ๊ | ไม้ตรี | ອ໊ | ໄມ້ຕີ |
| อ๋ | ไม้จัตวา | ອ໋ | ໄມ້ຈັດຕະວາ |
ການຜັນສຽງວັນນະຍຸດ
ດັດແກ້ພາສາໄທມີວັນນະຍຸດ 5 ສຽງຄື: ສຽງສາມັນ (Mid tone), ສຽງເອກ (Low tone), ສຽງໂທ (Falling tone), ສຽງຕີ (High tone), ສຽງຈັດຕະວາ (Rising tone).
ຕົວສະກົດແບ່ງອອກເປັນ 2 ຢ່າງ: ຕົວສະກົດເປັນ ແລະ ຕົວສະກົດຕາຍ.
- ຕົວສະກົດເປັນມີ 5 ໂຕ: ງ, ຍ, ນ, ມ, ວ (ຕົວຢ່າງ: ກາງ, ສວຍ, ປານ, ກາມ, ນາວ)
- ຕົວສະກົດຕາຍມີ 3 ໂຕ: ກ, ດ, ບ (ຕົວຢ່າງ: ພັກ, ຕັດ, ນັບ).
| ຮູບວັນນະຍຸດ | ອັກສອນກາງ | ອັກສອນສູງ | ອັກສອນຕ່ຳ |
|---|---|---|---|
| ອ + ຕົວສະກົດເປັນ | M | R | M |
| ອ່ ໄມ້ເອກ | L | L | F |
| ອ້ ໄມ້ໂທ | F | F | H |
| ອ໊ ໄມ້ຕີ | H | — | — |
| ອ໋ ໄມ້ຈັດຕະວາ | R | — | — |
| ຕົວສະກົດຕາຍ + ສະຫຼະສຽງສັ້ນ | L | L | H |
| ຕົວສະກົດຕາຍ + ສະຫຼະສຽງຍາວ | L | L | F |
ຕົວເລກ
ດັດແກ້| ເລກໄທ | ເລກລາວ | ເລກອາລັບ |
|---|---|---|
| ๐ | ໐ | 0 |
| ๑ | ໑ | 1 |
| ๒ | ໒ | 2 |
| ๓ | ໓ | 3 |
| ๔ | ໔ | 4 |
| ๕ | ໕ | 5 |
| ๖ | ໖ | 6 |
| ๗ | ໗ | 7 |
| ๘ | ໘ | 8 |
| ๙ | ໙ | 9 |
ອ້າງອີງ
ດັດແກ້- Karoonboonyanan, Theppitak (1999). "Standardization and Implementations of Thai Language". National Electronics and Computer Technology Center. Retrieved 2010-08-04.
- Tingsabadh, Kalaya; Arthur S. Abramson (1993). "Thai". Journal of the International Phonetic Association 23 (1): 24–28.