ວານູອາຕູ
ວານູອາຕູ (ພາສາອັງກິດ: /vɑːnuˈɑːtuː/; Bislama ແລະການອອກສຽງພາສາຝຣັ່ງ: [vanuatu]), ສາທາລະນະລັດວານູອາຕູ (ພາສາຝຣັ່ງ: République de Vanuatu; Bislama: Ripablik blong Vanuatu), ເປັນປະເທດເກາະໃນ Melanesia ຕັ້ງຢູ່ໃນມະຫາສະຫມຸດປາຊີຟິກໃຕ້. ໝູ່ເກາະດັ່ງກ່າວມີຕົ້ນກຳເນີດຈາກພູເຂົາໄຟ, ຕັ້ງຢູ່ທາງທິດຕາເວັນອອກສຽງເໜືອຂອງອອສເຕຣເລຍ 1,750 ກມ (1,090 ໄມລ໌), 540 ກມ (340 ໄມ) ທາງທິດຕາເວັນອອກສຽງເໜືອຂອງນິວຄາເລໂດເນຍ, ທິດຕາເວັນອອກຂອງນິວກີເນຍ, ທິດຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຂອງໝູ່ເກາະໂຊໂລມອນ ແລະທາງຕາເວັນຕົກຂອງຟີຈີ.
ສາທາລະນະລັດວານູອາຕູ | |
|---|---|
 ທຸງຊາດ
 ເປືອກຫຸ້ມນອກຂອງແຂນ
| |
.svg) | |
| ເມືອງຫຼວງ ແລະ ເມືອງໃຫຍ່ທີ່ສຸດ | Port Vila ພິກັດພູມສາດ: 17°S 168°E / 17°S 168°E |
| ພາສາລັດຖະການ | |
| ກຸ່ມຊົນເຜົ່າ (2020) |
|
| ສາສະໜາ (2020)[3] |
|
| ເດມະນິມ | Ni-Vanuatu (or rarely: Vanuatuan) |
| ການປົກຄອງ | ສາທາລະນະລັດສະພາແຫ່ງປະເທດສະຫະປະຊາຊາດ |
| Nikenike Vurobaravu | |
| Charlot Salwai | |
| ສະພານິຕິບັນຍັດ | ສະພາສູງ |
| ເອກະລາດ | |
• ຈາກ ສະຫະລາຊະອານາຈັກ ແລະ ຝຣັ່ງ | ວັນທີ 30 ກໍລະກົດ 1980 |
• ຍອມຮັບເຂົ້າໃນ ສະຫະປະຊາຊາດ | 15 ກັນຍາ 1981 |
| ພື້ນທີ່ | |
• ລວມ | 12,189 ຕາລາງກິໂລແມັດ (4,706 ຕາລາງໄມລ໌) (157th) |
| ປະຊາກອນ | |
• 2023 ປະມານ | 335,908[4] (182nd) |
• ສຳມະໂນປະຊາກອນ 2020 | 300,019[5] |
| 27.6 ຕໍ່ຕາລາງກິໂລແມັດ (71.5 ຕໍ່ຕາລາງໄມລ໌) (188th) | |
| GDP (ອຳນາດຊື້) | 2023 (ປະມານ) |
• ລວມ | $1.002 billion[6] |
• ຕໍ່ຫົວ | $3,001[6] |
| GDP (ລາຄາຕະຫຼາດ) | 2023 (ປະມານ) |
• ລວມ | $1.064 billion[6] |
• ຕໍ່ຫົວ | $3,188[6] |
| ຈີນີ (2019) |  32.3[7]ປານກາງ |
| HDI (2022) |  0.614[8]ປານກາງ · 140th |
| ສະກຸນເງິນ | Vatu (VUV) |
| ເຂດເວລາ | UTC+11 (VUT (ເວລາວານູອາຕູ)) |
| ຂັບລົດດ້ານ | right |
| ລະຫັດໂທລະສັບ | +678 |
| ລະຫັດ ISO 3166 | VU |
| ລະຫັດອິນເຕີເນັດ | .vu |
ວານູອາຕູເປັນບ່ອນຢູ່ອາໄສຄັ້ງທໍາອິດຂອງຊາວ Melanesian. ຊາວເອີຣົບທໍາອິດທີ່ໄປຢ້ຽມຢາມຫມູ່ເກາະແມ່ນນັກເດີນທາງຂອງແອສປາໂຍນນໍາພາໂດຍນັກເດີນເຮືອປອກຕຸຍການ Fernandes de Queirós, ຜູ້ທີ່ມາຮອດເກາະທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດ, Espíritu Santo, ໃນປີ 1606. Queirós ອ້າງເອົາ ໝູ່ ເກາະ ແອສປາໂຍນ, ເປັນສ່ວນ ໜຶ່ງ ຂອງອານານິຄົມ ຕາເວັນອອກຂອງແອສປາໂຍນ ແລະຕັ້ງຊື່ມັນວ່າ La Austrialia del Espíritu Santo.
ໃນຊຸມປີ 1880, ຝຣັ່ງ ແລະ ສະຫະລາດຊະອານາຈັກ ໄດ້ອ້າງເອົາບາງສ່ວນຂອງໝູ່ເກາະດັ່ງກ່າວ, ແລະ ໃນປີ 1906, ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຕົກລົງກັນກ່ຽວກັບກອບການຮ່ວມກັນໃນການຄຸ້ມຄອງໝູ່ເກາະດັ່ງກ່າວເປັນ New Hebrides ໂດຍຜ່ານ ຄອນໂດມິນຽມ ອັງກິດ-ຝຣັ່ງ.
ການເຄື່ອນໄຫວເອກະລາດໄດ້ເກີດຂຶ້ນໃນຊຸມປີ 1970, ສາທາລະນະລັດ ວານູອາຕູ ກໍ່ຕັ້ງຂຶ້ນໃນປີ 1980. ນັບແຕ່ໄດ້ຮັບເອກະລາດ, ປະເທດນີ້ໄດ້ກາຍເປັນສະມາຊິກຂອງ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ, ປະຊາຄົມໂລກ, ຈັດຕັ້ງສາກົນຂອງ Francophonie, ແລະ ເວທີປາໄສໝູ່ເກາະປາຊີຟິກ.
ອ້າງອີງ
ດັດແກ້- ↑ Selmen, Harrison (17 July 2011). "Santo chiefs concerned over slow pace of development in Sanma". Vanuatu Daily Post. Archived from the original on 25 January 2012. Retrieved 29 August 2011.
- ↑ Lynch & Pat 1996, p. 319.
- ↑ "National Profiles – Religious demographics (Vanuatu)". The Association of Religion Data Archives. Archived from the original on 15 May 2023. Retrieved 1 June 2023.
- ↑ "Vanuatu Population (2023) – Worldometer". worldometers.info. Archived from the original on 2 February 2016. Retrieved 2023-09-05.
- ↑ "2020 National Population and Housing Census – Basic Tables Report, Volume 1, Version 2" (PDF). vnso.gov.vu. Vanuatu National Statistics Office. 2021-11-17. Archived (PDF) from the original on 5 September 2023. Retrieved 2023-09-05.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 "World Economic Outlook Database, April 2023". International Monetary Fund. Archived from the original on 20 April 2023. Retrieved 20 April 2023.
- ↑ "Gini Index coefficient". The World Factbook. Retrieved 24 September 2024.
- ↑ "Human Development Report 2023/2024" (PDF) (in ອັງກິດ). United Nations Development Programme. 13 March 2024. Archived (PDF) from the original on 13 March 2024. Retrieved 13 March 2024.