ໄທໃຫຍ່
ໄທໃຫຍ່ ຫຼື ສານ (ໄທໃຫຍ່: ໄຕ໊ ພະມ້າ: ရှမ်းလူမျိုး; ໄທ: ไทใหญ่ ຫຼື ฉาน; ຈີນ: 掸族 ຫຼື 傣族; ພິນອິນ: Dǎizú) ຫຼື ງ້ຽວ ເຊິ່ງເປັນຄຳເອິ້ນບໍ່ສຸພາບ ແມ່ນກຸ່ມຊາດພັນໃນຕະກູນໄທ-ໄຕ ອັນເປັນກຸ່ມຊາດພັນສ່ຳໃຫຍ່ອັນດັບສອງຂອງພະມ້າ. ສ່ວນຫຼາຍຢູ່ກິນໃນລັດໄທໃຫຍ່ ປະເທດພະມ້າແລະບາງສ່ວນອາໄສຢູ່ບໍລິເວນດອຍໄຕແລງ ຊາຍແດນປະເທດໄທ-ປະເທດພະມ້າ. ຄົນໄທໃຫຍ່ໃນປະເທດພະມ້າມີປະມານ 3 ຫຼື 4 ລ້ານຄົນ ແຕ່ມີໄທໃຫຍ່ຫຼາຍແສນຄົນຜູ້ໄດ້ອົບພະຍົບເຂົ້າສູ່ປະເທດໄທເພື່ອໜີບັນຫາທາງການເມືອງແລະການຫາວຽກ. ຕາມພາສາຂອງເຂົາເຈົ້າເອງຈະເອີ້ນໂຕເອງ ໄຕ໊ ຫຼື ໄຕ (ຕາມສຳນຽງລາວ) ພີ່ນ້ອງໄຕໃນພະມ້າມີຫຼາຍກຸ່ມ ເຊັ່ນ ໄຕຂືນ ໄຕແລງ ໄຕຄຳຕີ ໄຕລື້ ແລະ ໄຕເມົາ. ແຕ່ກຸ່ມໃຫຍ່ກວ່າໝູ່ແມ່ນ ໄຕໂຫຼງ ໄຕ = ໄທ ແລະ ໂຫຼງ (ຫຼວງ) = ໃຫຍ່ ອັນຄົນລາວເອີ້ນ ໄທໃຫຍ່. ເພາະສະນັ້ນຈະເຫັນໄດ້ວ່າພາສາໄທໃຫຍ່ ແລະພາສາລາວຄ້າຍຄືກັນແດ່ແຕ່ບໍ່ຄືກັນ. ນອກຈາກນີ້ຍັງມີຄຳຮຽກໄທໃຫຍ່ອີກຢ່າງວ່າ ງ້ຽວ ແຕ່ເປັນຄຳທີ່ບໍ່ສຸພາບໃນການເອີ່ນເຖິງຊາວໄທໃຫຍ່.
ປະຊາກອນທັງໝົດ | |
---|---|
ປະມານ 6 ລ້ານຄົນ | |
ພູມິພາກທີມີປະຊາກອນຢ່າງສຳຄັນ | |
ລັດສານ | ລັດຄະສິ່ນ |
ລັດກະຫຼ່ຽງ | ເຂດມັນທະເລ |
ໄທ | ປະເທດຈີນ |
ກຳປູເຈຍ | ຫວຽດນາມ |
ພາສາ | |
ພາສາໄທໃຫຍ່, ຄຳເມືອງ, ພາສາພະມ້າ ແລະພາສາໄທ | |
ສາສະໜາ | |
ສ່ວນໃຫຍ່ນັບຖືສາສະໜາພຸດນິກາຍກຶງຈອງ ສ່ວນນ້ອຍນັບຖືນິກາຍກຶງໂຍນ[1] |
ຊາວໄທໃຫຍ່ຖືວັນທີ່ 7 ກຸມພາເປັນວັນຊາດ ນະຄອນຫຼວງຂອງລັດສານຄື ຕອງຍີ ມີປະຊາກອນປະມານ 150,000 ຄົນ ສ່ວນເມືອງສຳຄັນອື່ນໆ ໄດ້ແກ່ ສີປໍ້ ລ່າສ້ຽວ ຊຽງຕຸງ ແລະທ່າຂີ້ເຫຼັກ
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນອື່ນ
ດັດແກ້- H.R.H. Prince Hso Khan Pha of Yawnghwe Archived 2006-06-24 at the Wayback Machine
- Shan Relief Foundation Archived 2018-03-20 at the Wayback Machine
- Shan Human Rights Foundation
- Shan Women's Action Network (SWAN) Archived 2010-09-19 at the Wayback Machine
- Shan language page from Ethnologue site
- Photos of Shan State Army-South (SSA-S) military outposts along the border of Thailand, Chiang Rai province
- Help without Frontiers Archived 2013-06-07 at the Wayback Machine
- Shan Tradition Rules in a Northern Thai Town Sai Silp, The Irrawaddy, April 5 2007
- http://www.claudiawiens.com/englisch/vorlage_e.html Archived 2009-01-26 at the Wayback Machine Claudia Wiens, a photo essay about tribal people in Shan State
- Thai Yai cultural dance at Mae Hong Son, Thailand Archived 2012-02-29 at the Wayback Machine
ອ້າງອີງ
ດັດແກ້- ↑ เสมอชัย พูลสุวรรณ. รัฐฉาน (เมืองไต):พลวัติของชาติพันธุ์ในบริบทประวัติศาสตร์และการเมืองร่วมสมัย. กรุงเทพฯ:ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), 2552. หน้า 66