ອານາຈັກວຽງຈັນ

ອານາຈັກວຽງຈັນ
ອານາຈັກວຽງຈັນ;
	1707–1828
	ທຸງຊາດ
ສະຖານະ	ລາດຊະວົງ ຂອງ ພະມ້າ (1765-1779); ລາດຊະວົງ ຂອງ ສະຫຍາມ (1779-1828)
ເມືອງຫຼວງ	ວຽງຈັນ
ພາສາທົ່ວໄປ	ພາສາລາວ
ສາສະໜາ	ພຸດທະສາສະຫນາພຸດ
ການປົກຄອງ	ລະບອບການປົກຄອງແບບສົມບູນ
• 1707–1730	ເສດຖາທິລາດ II
• 1730–1767	ອອງລອງ
• 1767–1778; 1780–1781	ອົງບຸນ
• 1781–1795	ນັນທະເສນ
• 1795–1805	ອິນທະວົງ
• 1805–1828	ເຈົ້າອານຸວົງສ໌
ເຈົ້າແຂວງ
• 1778–1780	ພະຍາສຸໂພ
ປະຫວັດສາດ
• ລ້ານຊ້າງ ແບ່ງ	1707
• ພະມ້າ ລາດຊະວົງ	1765
• ສະຫຍາມ ລາດຊະວົງ	1779
• ຄັດຕິດໂດຍ ສະຫຍາມ	1828
ສະກຸນເງິນ	ລາດ, ໂຮຍ, ໂພທິວົງ
ກ່ອນໜ້າ	ຖັດໄປ
	ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ
ອານາຈັກຣັດຕະນະໂກສິນ
ຝະລັ່ງ ປົກປ້ອງລາວ
ປັດຈຸບັນເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງ	ລາວ; ໄທ

ອານາຈັກວຽງຈັນ ແມ່ນໜຶ່ງໃນສາມລັດຂອງລາວ, ມີຢູ່ໃນພາກກາງຂອງລາວແຕ່ສະຕະວັດທີ 18 ຫາສະຕະວັດທີ 19, ນະຄອນຫຼວງຕັ້ງຢູ່ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ.

ປີ 1773, ໃນສະໄໝເຈົ້າອານຸວົງ, ວຽງຈັນຖືກໂຈມຕີຈາກຫຼວງພະບາງ. ໃນເວລານັ້ນ, ໄດ້ເກີດສົງຄາມລະຫວ່າງໄທ (ລາຊະວົງຕະນະບູລີ) ແລະ ມຽນມາ (ລາຊະວົງກະບອງ). ໂດຍເຫັນວ່າມຽນມາມີພູມສາດໃກ້ຊິດກວ່າ, ວຽງຈັນຈຶ່ງຂໍຄວາມຊ່ອຍເຫຼືອຈາກມຽນມາ. ຜູ້ບັນຊາການກອງທັບມຽນມາທີ່ປະຈຳຢູ່ຊຽງໃໝ່ກ່າວເຕືອນ, ບັງຄັບໃຫ້ກອງທັບຫຼວງພະບາງຕ້ອງຖອຍໜີ. ແນວໃດກໍດີ, ເນື່ອງຈາກສາຍພົວພັນມິດຕະພາບວຽງຈັນ-ມຽນມານີ້ເຮັດໃຫ້ການພົວພັນລະຫວ່າງສອງປະເທດຫວຽດນາມ-ໄທຊຸດໂຊມລົງ. ນອກຈາກນັ້ນ, ໃນປີ 1774, ຕາມຄໍາຮ້ອງຂໍຂອງມຽນມາ, ວຽງຈັນຍັງໄດ້ສົ່ງທະຫານໄປປະເທດໄທ, ເຮັດໃຫ້ ສົມເດັດພຣະເຈົ້າກຸງທົນບຸຣີ ໃຈຮ້າຍ. ປີ 1777, ຫຼັງຈາກໄດ້ຂັບໄລ່ກອງທັບມຽນມາແລ້ວ, ໄທໄດ້ບຸກໂຈມຕີນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ຍຶດຄອງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນແລະໄດ້ແຕ່ງຕັ້ງນາຍພົນພະຍາສຸພາເປັນເຈົ້າແຂວງ. ໃນໄລຍະຍຶດຄອງນັ້ນ, ໄທໄດ້ເອົາຊັບສົມບັດຫຼາຍຢ່າງຈາກນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ໄດ້ນຳເອົາຄືນສູ່ປະເທດ, ທີ່ພົ້ນເດັ່ນກວ່າໝູ່ໃນນັ້ນແມ່ນພະພຸດທະຮູບອົງແກ້ວປະຈຸບັນຢູ່ວັດພະແກ້ວ, ບາງກອກ.

ໃນປີ 1827, ສວຍໃຊ້ຄວາມບໍ່ສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເມືອງໃນປະເທດໄທ (ໃນສະໄໝຂອງກະສັດຣາມາ 3), ກະສັດເຈົ້າອານຸວົງສ໌ໄດ້ສະແຫວງຫາການໜີອອກຈາກການຄວບຄຸມຂອງໄທ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໃນບໍ່ດົນນີ້, ແຜນການລຸກຮືຂຶ້ນກໍຖືກປະຊາຊົນໄທຊອກຮູ້ແລະສະກັດກັ້ນ. ນະຄອນຫຼວງ ວຽງຈັນ ຖືກທະຫານໄທ ນຳພາໂດຍ ເຈົ້າພະຍາ ບິດານີດ ເດຊາ. ປີ 1828, ເຈົ້າອານຸວົງ ຕ້ອງໜີໄປແຂວງ ເຫງະອານ ຂອງຫວຽດນາມ ເພື່ອຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫລືອຈາກລາຊະວົງ ຫງວຽນ, ແຕ່ຖືກເຈົ້າຊີວິດ ເຈີ່ນນິງ ຈັບຕົວໄດ້ ແລະ ມອບໃຫ້ຊາວໄທ; ເຈົ້າອານຸວົງສ໌ ໄດ້ຖືກຈໍາຄຸກແລະເສຍຊີວິດຢູ່ໃນຄຸກ. ອານາຈັກວຽງຈັນ ເກືອບຖືກຍຶດເຂົ້າໄປໃນປະເທດໄທ (ໄດ້ສູນເສຍເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງທາງຕາເວັນຕົກສຽງໃຕ້ຂອງແມ່ນ້ຳຂອງ ໃຫ້ກັບສະຫຍາມ (ໄທ).