ສິ່ງແວດລ້ອມ
ສິ່ງແວດລ້ອມ(ພາສາອັງກິດ: environment) ໝາຍເຖິງ ທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງທີ່ຢູ້ອ້ອມຮອບຕົວເຮົາ. ເຊິ່ງມີທັງສິ່ງທີ່ມີຊີວິດ ແລະ ບໍ່ມີຊີວິດ ເຊັ່ນ: ວັດຖຸສິ່ງຂອງ, ປະກົດການ ທັງທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງທີ່ສ້າງຂຶ້ນ ໂດຍ ມະນຸດ ຢູ່ອ້ອມຮອບ ສະຖານທີ່ ຫຼື ເຂດແຄວ້ນໃດໜຶ່ງ. ໂດຍທົ່ວໄປ ມັນມັກຖືກ ໃຊ້ ເພື່ອໝາຍເຖິງ ສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດແລະ ໃນຄວາມໝາຍດຽວກັນ ກັບ ຄຳວ່າ "ສະພາບແວດລ້ອມ". ໃນຂະນະທີ່ ມະນຸດຊາດ ໄດ້ ທຳການດັດແປງ ສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດ ເພື່ອສ້າງ ຄວາມສະດວກໃນການດຳລົງຊີວິດ ໃນໄລຍະຜ່ານມາ, ປະຈຸບັນ ຜົນຮ້າຍທີ່ເກີດຈາກ ການເປ່ເພຂອງ ຄວາມສົມດຸນ ຂອງ ສິງແວດລ້ອມ ໄດ້ປະກົດຂຶ້ນຢ່າງເຫັນໄດ້ແຈ້ງ ແລະ ເປັນທີ່ຮັບຮູ້ກັນຢ່າງ ກ້ວາງຂວາງ. ສິ່ງແວດລ້ອມ ແມ່ນ ຫົວຂໍ້ຫຼັກ ໃນ ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ (ພາສາອັງກິດ: sustainable development) ແລະ ແມ່ນ ສິ່ງທີ່ ອົງກອນເຄື່ອນໄຫວທາງດ້ານເສດຖະກິດ ເຊັ່ນ ວິສາຫະກິດຕ່າງ ຕ້ອງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນ. ຜົນຮ້າຍທີ່ເກີດຈາກ ການເປ່ເພ ຂອງ ຄວາມສົມດຸນ ຂອງ ສິ່ງແວດລ້ອມ, ໂດຍສະເພາະ ທີ່ເກີດ ຈາກການພັດທະນາເສດຖະກິດ ມັກຖືກເອີ້ນວ່າ ມົນລະພາວະ (ພາສາອັງກິດ: pollution). ມົນລະພາວະ ແມ່ນ ບັນຫາໃຫຍ່ທາງສັງຄົມ, ເສດຖະກິດແລະ ການເມືອງ ທີ່ສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ ທຸກໆປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວທາງດ້ານອຸດສາຫະກຳເຄີຍປະສົບ ແລະ ກໍ່ແມ່ນສິ່ງທີ່ ປະເທດພວມພັດທະນາ ບໍ່ຄວນເບິ່່ງຂ້າມ.
ດັ່ງນັ້ນ, ການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ຈື່ງໝາຍເຖິງການປົກປ້ອງຄຸ້ມຄອງ ແລະ ອະນຸລັັກສິ່ງແວດລ້ອມ. ການສະຫງວນ, ການຊ່ອມແຊມ, ແລະ ໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດຢ່າງມີເຫດຜົນຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມເພື່ອໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດສູງສຸດ ໂດຍຄຳນຶງເຖິງໄລຍະເວລາໃນການໃຊ້ຍາວນານ ແລະ ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນເສຍຫາຍຕໍ່ສິ່ງເວດລ້ອມນ້ອຍທີ່ສຸດ ລວມທັງຕ້ອງມີການກະຈາຍການໃຊ້ຊັບພະຍາກອນຢ່າງພໍດີພໍງາມ
ໃນປັດຈຸບັນສິ່ງແວດລ້ອມຂອງໂລກໄດ້ຖືກທຳລາຍລົງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍເຊັ່ນ: ການຕັດໄມ້ທຳລາຍປ່າ, ການກະທຳຂອງມະນຸດທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດພາວະເຮືອນແກ້ວ, ການໃຊ້ສານເຄມີເພື່ອປາບສັດຕູພືດຫຼາຍເກີນໄປ, ການໃຊ້ປຸຍເຄມີໃນການເລັ່ງໃຫ້ພືດມີການຈະເລີນເຕີບໂຕຫງອກງາມໄປພາໃຫ້ເກີດຜົນຕາມມາເຊັ່ນ: ແມງໄມ້ດີ້ຢາ, ດິນເຊື່ອມຄຸນນະພາບ, ເກີດສານຕົກຄ້າງ…... ເຊິ່ງສະພາບປ່ຽນແປງໄປຕາມສິ່ງແວດລ້ອມດັ່ງກ່າວສົ່ງຜົນສະທ້ອນຕໍ່ສິ່ງທີ່ມີຊິວິດໃນໂລກລວມທັງມະນຸດເຮົາ. ດັ່ງນັ້ນພວກເຮົາຈຶ່ງພາກັນປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມໃຫ້ຢູ່ໃນສະພາບທີ່ດີຢ່າງຍືນຍົງໂດຍມີຫຼັກການດັ່ງນີ້:
1.1 ວິທີ່ການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ.
- ການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມເປັນວຽກງານຕົ້ນຕໍ່ທີ່ພັກ - ລັດ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງທຸກຂັ້ນຕະຫຼອດຮອດພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນຄວນໃຫ້ຄວາມສຳຄັນ.
- ຕ້ອງວາງແຜນການພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມທີ່ດີ, ມີອາຊີບການງານທີ່ໝັ້ນຄົງ ແລະ ຍືນຍົງເພື່ອປົກປ້ອງຄຸ້ມຄອງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດໃຫ້ຄົງຢູ່ກັບພວກເຮົາຕະຫຼອດໄປ.
- ສ້າງກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການປົກປ້ອງຄຸມຄອງ ແລະ ປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມປະຕິບັດຢ່າງເຂັມງວດ.
- ຫຼຸດຜ່ອນການນຳໃຊ້ຢາງພາສສະຕິກທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດມົນລະພິດ, ບໍ່ຖິ້ມສິ່ງເສດເຫຼືອຊະຊາຍຕາມຖະໜົນຫົນທາງ, ຕາມສະຖານທີ່ສາທາລະນະ, ຕາມບ້ານຊ່ອງ.
- ບໍ່ຈູດປ່າ, ບໍ່ຖາງປ່າຢ່າງຊະຊາຍ, ສ້າງລະບົບກົດໝາຍເພື່ອອະນຸລັກເປັນເຂດປ່າສະຫງວນໃຫ້ໄດ້ຫຼາຍໃນທົ່ວປະເທດເຮົາເພື່ອເຮັດໃຫ້ຊັບພະຍາກອນປ່າໄມ້ຢູ່ປະເທດເຮົາຄົງຄວາມສົມດູນປະກອບດ້ວຍຄວາມອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍຊັບໃນດິນສິນໃນນໍ້າ ແລະ ມີຄຸນຄ່າສູງຕໍ່ເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມຂອງປະເທດເຮົາ.
- ຄວນມີເຈົ້າໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບດ້ານການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມເພື່ອບໍ່ໃຫ້ສິ່ງແວດລ້ອມຖືກທຳລາຍ.
- ປວງຊົນລາວທັງຊາດຄວນຈະຮູ້ຈັກຮັບຜິດຊອບດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມໃຫ້ຄົງຢູ່ກັບເຮົາຕະຫຼອດໄປ.
- ເມື່ອບ່ອນໃດທີ່ຖືກທຳລາຍໄປເຮົາກໍ່ຄວນປູກຕົ້ນໄມ້ທົດແທນຄືນ.
ປະເພດຂອງມົນລະພາວະ
ດັດແກ້ມົນລະພາວະທາງອາກາດ
ດັດແກ້- ສະພາວະໂລກຮ້ອນ
- ຝົນຕົກ
- ນ້ຳຖ້ວນ
ມົນລະພາວະທາງນ້ຳ
ດັດແກ້- ນ້ຳເປື້ອນເຊັ່ນນໍ້າເສຍຈາກໂຮງງານຕ່າງໆ