ສາທາລະນະລັດອິດສະລາມ ອັຟການິສຖານ

ສາທາລະນະລັດອິດສະລາມ ອັຟການິສຖານ
ສາທາລະນະລັດອິດສະລາມ ອັຟການິສຖານ; جمهوری اسلامی افغانستان (Dari); Jumhūrī-yi Islāmī-yi Afğānistān; د افغانستان اسلامي جمهوریت (Pashto); Da Afġānistān Islāmī Jumhoryat;
	2004–2021
	Flag; (2013–2021) Emblem; (2013–2021)
	ຄຳຂວັນ: لا إله إلا الله، محمد رسول الله; "Lā ʾilāha ʾillā llāh, Muhammadun rasūlu llāh" ; "There is no god but Allah; Muhammad is the messenger of Allah." (Shahada)
	ເພງຊາດ: ; Qal’a-ye Islām, qalb-e Āsiyā; قلعه اسلام قلب اسیا; ("Fortress of Islam, Heart of Asia"); (2004–2006); Sūrud-e-Millī; سرود ملی; ("National Anthem"); (2006–2021);
ເມືອງຫຼວງ; ແລະ ເມືອງໃຫຍ່ທີ່ສຸດ	ຄາບູລ; 33°N 66°E / 33°N 66°Eພິກັດພູມສາດ: 33°N 66°E / 33°N 66°E
ພາສາລັດຖະການ	ດາຣີ; ປາຊໂຕ;
ກຸ່ມຊົນເຜົ່າ	42% Pashtun; 27% Tajik; 9% Hazara; 9% Uzbek; 4% Aimaq; 3% Turkmen; 2% Baloch; 4% others;
ສາສະໜາ	99.7% Islam (official); 0.3% others;
ເດມະນິມ	Afghan
ການປົກຄອງ	Unitary presidential Islamic republic
President
• 2004–2014	Hamid Karzai
• 2014–2021	Ashraf Ghani
Chief Executive
• 2014–2020	Abdullah Abdullah
Vice President
• 2004–2009	Ahmad Zia Massoud
• 2004–2014	Karim Khalili
• 2009–2014	Mohammed Fahim
• 2014	Yunus Qanuni
• 2014–2020	Abdul Rashid Dostum
• 2014–2021	Sarwar Danish
• 2020–2021	Amrullah Saleh
ສະພານິຕິບັນຍັດ	National Assembly
• ສະພາສູງ	House of Elders
• ສະພາລຸ່ມ	House of the People
ຍຸກປະຫວັດສາດ	War on Terror
• U.S. invasion of Afghanistan	7 ຕຸລາ 2001
• ການເລືອກຕັ້ງຄັ້ງທຳອິດ	26 January 2004
• U.S. ການຖອນເງິນເລີ່ມຕົ້ນ	ວັນທີ 29 ກຸມພາ 2020
• Taliban ຍຶດຄອງ	15 ສິງຫາ 2021
ພື້ນທີ່
• ແຫຼ່ງນ້ຳ (%)	negligible
2020	652,864 ຕາລາງກິໂລແມັດ (252,072 ຕາລາງໄມລ໌)
ປະຊາກອນ
• 2020	31,390,200
• ຄວາມໜາແໜ້ນ	48.08 ຕໍ່ຕາລາງກິໂລແມັດ (124.5 ຕໍ່ຕາລາງໄມລ໌)
GDP (ອຳນາດຊື້)	2021 (ປະມານ)
• ລວມ	$83 billion
HDI (2019)	0.511; ຕ່ຳ
ສະກຸນເງິນ	Afghani (افغانی) (AFN)
ເຂດເວລາ	UTC+4:30 Solar Calendar (D†)
ຂັບລົດດ້ານ	right
ລະຫັດໂທລະສັບ	+93
ລະຫັດອິນເຕີເນັດ	.af
ກ່ອນໜ້າ	ຖັດໄປ
	ລັດອິດສະລາມໄລຍະຂ້າມຜ່ານຂອງອັຟການິສຖານ
ເອເມີຣັດ ອິດສະລາມ ອາຟະການິດສະຖານ

ສາທາລະນະລັດອິດສະລາມຂອງອັຟການິສຖານ ເປັນ ປະທານາທິບໍດີປະທານາທິບໍດີ ອາຟການິສຖານ ແຕ່ປີ 2004 ຫາ 2021. ລັດໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນເພື່ອທົດແທນການປົກຄອງ ຊົ່ວຄາວ ຂອງ Afghan (2001-2002) ແລະການປົກຄອງ ໄລຍະຂ້າມຜ່ານ (2002-2004), ເຊິ່ງໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນຫຼັງຈາກປີ 2001 ສະຫະລັດໄດ້ບຸກໂຈມຕີອັຟການິສຖານ ທີ່ໄດ້ໂຄ່ນລົ້ມກຸ່ມ Taliban ທີ່ຮັບຮູ້ບາງສ່ວນຂອງ ອິດສະລາມ Emirate ຂອງ Afghanistan. ແນວໃດກໍດີ, ວັນທີ 15 ສິງຫາ 2021, ປະເທດນີ້ໄດ້ ຖືກກຸ່ມຕາລີບັນຍຶດເອົາຄືນໄດ້, ເຊິ່ງເປັນການສິ້ນສຸດ ສົງຄາມປີ 2001-2021, ແມ່ນ ສົງຄາມທີ່ຍາວທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດຂອງສະຫະລັດ.^[9] ສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ພາໄປສູ່ການໂຄ່ນລົ້ມປະທານາທິບໍດີສາທາລະນະລັດອິດສະລາມ ທີ່ນຳພາໂດຍ ປະທານາທິບໍດີ Ashraf Ghani ແລະການຟື້ນຟູລັດອິດສະລາມພາຍໃຕ້ການຄວບຄຸມຂອງກຸ່ມຕາລີບັນ. ໃນຂະນະທີ່ ສະຫະປະຊາຊາດ ຍັງຮັບຮູ້ສາທາລະນະລັດອິດສະລາມເປັນລັດຖະບານທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດຫມາຍຂອງອັຟການິສຖານ, ລະບອບທີ່ຖືກໂຄ່ນລົ້ມນີ້ບໍ່ໄດ້ຄວບຄຸມສ່ວນຫນຶ່ງຂອງປະເທດໃນມື້ນີ້, ແລະບໍ່ໄດ້ດໍາເນີນການອົບພະຍົບ; ມັນບໍ່ມີປະສິດຕິຜົນແລ້ວ. ລັດອິດສະລາມ Emirate ແມ່ນລັດຖະບານປົກຄອງ ໂດຍຄວາມຈິງ. ຂໍ້ຕົກລົງ ສະຫະລັດ ແລະ ຕາລີບານ ໄດ້ລົງນາມໃນວັນທີ 29 ກຸມພາ 2020 ທີ່ ປະເທດກາຕາ ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາເຫດການສຳຄັນທີ່ພາໃຫ້ ກອງກຳລັງຮັກສາຄວາມໝັ້ນຄົງແຫ່ງຊາດ ອັຟການິສຖານ (ANSF ລົ້ມລົງ).^[10] ຫຼັງຈາກຂໍ້ຕົກລົງດັ່ງກ່າວ, ອາເມລິກາໄດ້ຫຼຸດການໂຈມຕີທາງອາກາດຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ໄດ້ຍົກເລີກການບຸກໂຈມ ຕີທາງອາກາດຂອງ ANSF ໃນການຕໍ່ສູ້ກັບກຸ່ມຕາລີບັນ, ເຮັດໃຫ້ກຸ່ມຕາລີບັນຍຶດຄອງນະຄອນຫຼວງ ກາບູລ.^[11]