ຈັກກະວັດຫວຽດນາມ

ຈັກກະວັດຫວຽດນາມ (ພາ​ສາ​ຫວຽດ​ນາມ​: Đế quốc Việt Nam; ວັນນະຄະດີຈີນ ແລະ ຍີ່ປຸ່ນຮ່ວມສະໄໝ: 越南帝國[lower-alpha 1]; ພາສາຍີ່ປຸ່ນສະໄໝໃໝ່ :ベトナム帝国, Betonamu Teikoku) ເປັນ ​ລັດ​ຫຸ່ນ​ຍົນ ​ທີ່​ມີ​ອາ​ຍຸ​ສັ້ນ​ຂອງ ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຍີ່​ປຸ່ນ ລະ​ຫວ່າງ​ວັນ​ທີ 11 ເດືອນ​ມີ​ນາ​ຫາ 25 ເດືອນ​ສິງ​ຫາ 1945 ​. ມັນ​ເປັນ​ສະ​ມາ​ຊິກ​ຂອງ ​ຂະ​ບວນ​ການ​ຮ່ວມ​ຄວາມ​ຈະ​ເລີນ​ຮຸ່ງ​ເຮືອງ​ຂອງ​ອາ​ຊີ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​. ລາຊະວົງ ຫງວ໋ຽນ ເປັນຜູ້ນຳພາ ແລະ ສ້າງເມື່ອເຈົ້າຈັກກະພັດ ບ໋າວດ໋າຍ ປະກາດເອກະລາດໃຫ້ ຫວຽດນາມ ຈາກການປົກປັກຮັກສາຂອງ ຝະລັ່ງ. ຈັກກະພັດ​ບໍ່​ໄດ້​ຮັບ​ຮູ້​ອະທິປະ​ໄຕ​ທີ່​ເປັນ​ອານານິຄົມ​ຂອງ​ຝຣັ່ງຕໍ່ ​ໂກ​ຊິນ​ຈີນ ​ແລະ ​ເມື່ອ​ສິ້ນ​ສຸດ​ການ​ປົກຄອງ​ຂອງ​ຕົນ, ຈັກກະພັດ​ຍັງ​ໄດ້​ຍຶດຄອງ​ໂກ​ຊິນ​ຈີນ​ຄືນ​ເປັນ​ສ່ວນ​ໜຶ່ງ​ຂອງ​ຫວຽດນາມ​ໄດ້​ຢ່າງ​ສຳ​ເລັດ​ຜົນ.[1]

ຈັກກະວັດຫວຽດນາມ

1945
ທຸງຊາດຫວຽດນາມ
ຄຳຂວັນDân vi quý
民為貴
"ປະຊາຊົນມີຄ່າທີ່ສຸດ"
ເພງຊາດĐăng đàn cung
"The Emperor Mounts His Throne"

Việt Nam minh châu trời Đông
"Vietnam – Pearl of the Orient"
Imperial seal
Hoàng Đế chi bảo
皇帝之寶
ສີຂຽວເຂັ້ມ: ຈັກກະວັດຫວຽດນາມ ສີຂຽວອ່ອນ: ເອີ້ນວ່າເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ Empire ແຕ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ການຄວບຄຸມໂດຍກົງຂອງຍີ່ປຸ່ນ
ສີຂຽວເຂັ້ມ: ຈັກກະວັດຫວຽດນາມ
ສີຂຽວອ່ອນ: ເອີ້ນວ່າເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ Empire ແຕ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ການຄວບຄຸມໂດຍກົງຂອງຍີ່ປຸ່ນ
ສະຖານະລັດຫຸ່ນເຊີດ ຂອງ ຈັກກະວັດຍີ່ປຸ່ນ
ເມືອງຫຼວງThuận Hóa
ພາສາທົ່ວໄປພາສາຫວຽດນາມ, ພາສາຍີ່ປຸ່ນ
ສາສະໜາ
State Shinto
Vietnamese folk religion
Taoism
Confucianism
Buddhism
Caodaism
Hòa Hảo
Hinduism
Islam
Roman Catholicism
ເດມະນິມຫວຽດ​ນາມ
ການປົກຄອງAbsolute monarchy ພາຍໃຕ້ ການຍຶດຄອງຂອງຍີ່ປຸ່ນ
ຈັກກະພັດ 
• 1945
Bảo Đại
Chief of Cabinet[lower-alpha 4] 
• 1945
Trần Trọng Kim
ຍຸກປະຫວັດສາດWorld War II
ວັນທີ 9 ມີນາ 1945
• ປະກາດເອກະລາດ
11 ມີນາ 1945
• Cabinet formed
ວັນທີ 17 ເມສາ 1945
ວັນທີ 19 ສິງຫາ 1945
25 ສິງຫາ 1945
ສະກຸນເງິນVietnamese văn, French Indochinese piastre, Japanese military currency
ກ່ອນໜ້າ
ຖັດໄປ
Annam (French protectorate)
Tonkin (French protectorate)
ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ
ສາທາລະນະ​ລັດ ປະຊາທິປະ​ໄຕ ຫວຽດນາມ
ອິນດູຈີນຝຣັ່ງ
ປັດຈຸບັນເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງຫວຽດນາມ
  1. Documents show the name as Việt-nam Đế-quốc, while in Modern Vietnamese, it would be Đế quốc Việt Nam
  2. Some documents from 1945 feature the name in both Literary Chinese and Vietnamese.
  3. Nowadays generally ベトナム帝国 (Betonamu Teikoku) in Japanese.
  4. Head of Government Cabinet

ອ້າງອີງ

ດັດແກ້
  1. Vietnamese: Việt Nam Đế quốc; Japanese: Etsunan Teikoku.
  1. "Cochinchina returned to Vietnamese rule". {{cite web}}: |archive-url= requires |archive-date= (help); |archive-url= requires |url= (help); Missing or empty |url= (help)