ພາສາຍີ່ປຸ່ນ
ບົດຄວາມນີ້ຂາດການອ້າງອີງຈາກເອກະສານອ້າງອີງຫຼືແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ. ກະລຸນາຊ່ອຍພັດທະນາບົດຄວາມນີ້ໂດຍຕື່ມແຫຼ່ງຂໍ້ມູນເປັນຕາເຊື່ອຖື. ເນື້ອຫາເຊິ່ງຂາດການອ້າງອີງອາດຖືກຄັດຄ້ານຫຼືນຳອອກ |
ພາສາຍີ່ປຸ່ນ (ຄັນຈິ: 日本語 ຮິຣາງານະ: にほんご[1] ໂຣມາຈິ: nihongo ທັບສັບ: ນິຮົງໂກະ [ɲihoŋŋo[1]]) ແມ່ນພາສາຫຼັກຂອງປະເທດຍີ່ປຸ່ນ. ມັນຢູ່ໃນຕະກູນພາສາຍີ່ປຸ່ນ-ຣິວກິວ. ຊາວຍີ່ປຸ່ນເອີ້ນພາສາຂອງຕົນເອງວ່າ "国語 (Kokugo)" ໝາຍເຖິງ "ພາສາແຫ່ງຊາດ," ແຕ່ກໍຍັງເອີ້ນວ່າ "nihongo"[2][3].
| ພາສາຍີ່ປຸ່ນ | |
|---|---|
| 日本語 (Nihongo) | |
 ຕົວອັກສອນຄັນຈິໃນພາສາຍີ່ປຸ່ນ (ອ່ານວ່າ ນິຮົງໂກະ) | |
| ອອກສຽງ | /ɲihoŋɡo/ |
| ປະເທດທີ່ມີການເວົ້າ | ຍີ່ປຸ່ນ |
| ຊົນເຜົ່າ | ຊາວຍີ່ປຸ່ນ (ຢາມາໂຕະ) |
| ຈຳນວນຜູ້ເວົ້າ | 123 ລ້ານຄົນ (2020) |
| ຕະກຸນພາສາ | ຍີ່ປຸ່ນ
|
| ຮູບແບບກ່ອນໜ້າ | |
| ພາສາຖິ່ນ | ເບິ່ງທີ່ ພາສາຖິ່ນຍີ່ປຸ່ນ
|
| ລະບົບການຂຽນ |
|
| ສະຖານະພາບທາງການ | |
| ພາສາທາງການ |  ຍີ່ປຸ່ນ
|
| ລະຫັດພາສາ | |
| ISO 639-1 | ja |
| ISO 639-2 | jpn |
| ISO 639-3 | jpn |
| Linguasphere | 45-CAA-a |
ລະບົບຂຽນພາສາຍີ່ປຸ່ນມີ ຮິຣະງານະ (hiragana), ຄາຕາຄານະ (katakana), ແລະ ຄັນຈິ (kanji). ຮິຣະການະ ແລະ ຄາຕາຄານະ ມີໜ້າທີ່ໃຫ້ສຽງພາສາ, ໃນຂະນະທີ່ ຄັນຈິ (ອັກສອນຈີນ) ມີໜ້າທີ່ໃຫ້ຄວາມຫມາຍ. ທັງສາມລະບົບນີ້ສາມາດນຳໃຊ້ປົນກັນໄດ້ໃນປະໂຫຍກ.
ລະບົບການເວົ້າ/ຂຽນ
ດັດແກ້ພາສາຍີ່ປຸ່ນໃຊ້ຮູບແບບ SOV (ຕົວປະທານ - ຄຳປະກອບ - ຄຳກິລິຍາ), ສ່ວນພາສາລາວໃຊ້ SVO (ຕົວປະທານ - ຄຳກິລິຍາ - ຄຳປະກອບ).
ຕົວຢ່າງ:
- ຍີ່ປຸ່ນ (SOV): ຂ້ອຍ ຂຽນ ປື້ມ → 私は 本を 書きます (watashi wa hon o kakimasu).
- ລາວ (SVO): ຂ້ອຍ ຂຽນ ປື້ມ → ຂ້ອຍ ຂຽນ ປື້ມ.
ພາສາຍີ່ປຸ່ນ ແລະ ພາສາລາວ ມີຄວາມຄ້າຍຄືກັນໃນລັກສະນະການສ້າງປະໂຫຍກ. ທັງສອງພາສານີ້ໃຊ້ການຕິດທ້າຍຄຳຫຼືຄຳເຊື່ອມເພື່ອປ່ຽນໄປເປັນປະໂຫຍກຄຳຖາມ. ຕົວຢ່າງ, ໃນພາສາຍີ່ປຸ່ນ, ຄຳວ່າ そうです (sou desu) ໝາຍເຖິງ "ແມ່ນ." ແຕ່ຖ້າເພີ່ມ か (ka) ບ່ອນທ້າຍ, ຈະກາຍເປັນ そうですか (sou desu ka) ໝາຍເຖິງ "ແມ່ນບໍ?".
ໃນທຳນອງດຽວກັນ, ພາສາລາວໃຊ້ຄຳ "ບໍ?" ຢູ່ທ້າຍປະໂຫຍກຄຳຖາມ, ຕົວຢ່າງ "ແມ່ນ" ຈະກາຍເປັນ "ແມ່ນບໍ?". ດັ່ງນັ້ນ, ທັງສອງພາສາມີລັກສະນະການຖາມຄຳຖາມແບບຄ້າຍຄືກັນ ໂດຍບໍ່ຕ້ອງປ່ຽນລຳດັບຄຳເຫມືອນພາສາອັງກິດ
ຫຼັງສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ II, ຄຳພາສາອັງກິດຫຼາຍຄຳໄດ້ເຂົ້າໄປໃນພາສາຍີ່ປຸ່ນ, ຊື່ວ່າ "wasei-eigo" (和製英語). ຕົວຢ່າງໜຶ່ງແມ່ນ アイスクリーム (aisukurīmu), ທີ່ໝາຍເຖິງ "ice cream".
ອັກສອນພາສາຍີ່ປຸ່ນ
ດັດແກ້ຮິຣາງານະ
ດັດແກ້Gojūon
ດັດແກ້| ອະ | ອິ | ອຸ | ເອະ | ໂອະ |
|---|---|---|---|---|
| あ
ອະ |
い
ອິ |
う
ອຸ |
え
ເອະ |
お
ໂອະ |
| か
ຄະ/ກະ |
き
ຄິ/ກິ |
く
ຄຸ/ກຸ |
け
ເຄະ/ເກະ |
こ
ໂຄະ/ໂກະ |
| さ
ຊະ/ສະ |
し
ຊິ |
す
ຊຸ/ສຸ |
せ
ເຊະ/ເສະ |
そ
ໂຊະ/ໂສະ |
| た
ທະ/ຕະ |
ち
ຊິ ຈິ |
つ
ສຶ/ຕສຶ |
て
ເທະ/ເຕະ |
と
ໂທະ/ໂຕະ |
| な
ນະ |
に
ນິ |
ぬ
ນຸ |
ね
ເນະ |
の
ໂນະ |
| は
ຮະ/ວະ |
ひ
ຮິ |
ふ
ຟຸ/ຮຸ |
へ
ເຮະ/ເອະ |
ほ
ໂຮະ |
| ま
ມະ |
み
ມິ |
む
ມຸ |
め
ເມະ |
も
ໂມະ |
| や
ຍະ/ຢະ |
ゆ
ຍຸ/ຢຸ |
よ
ໂຍະ/ໂຢະ | ||
| ら
ລະ/ຣະ |
り
ລິ/ຣິ |
る
ລຸ/ຣຸ |
れ
ເລະ/ເຣະ |
ろ
ໂລະ/ໂຣະ |
| わ
ວະ |
ゐ
ວິ/ອິ |
ゑ
ເວະ/ເອະ |
を
ໂອະ/ໂວະ |
ん
*ນ ງ ມ |
Yōon
ດັດແກ້| Ya | Yu | Yo |
|---|---|---|
| きゃ
ເຄັຍະ/ເກັຍະ |
きゅ
ຄິວ/ກິວ |
きょ
ຄຽວ/ກຽວ |
| しゃ
ຊະ |
しゅ
ຊຸ |
しょ
ໂຊະ |
| ちゃ
ຊະ/ຈະ |
ちゅ
ຊຸ/ຈຸ |
ちょ
ໂຊະ/ໂຈະ |
| にゃ
ເນັຍະ |
にゅ
ນິວ |
にょ
ນຽວ |
| ひゃ
ເຮັຍະ |
ひゅ
ຮິວ |
ひょ
ຮຽວ |
| みゃ
ເມັຍະ |
みゅ
ມິວ |
みょ
ມຽວ |
| りゃ
ເລັຍະ/ເຣັຍະ |
りゅ
ລິວ/ຣິວ |
りょ
ລຽວ/ຣຽວ |
ກາຕາການະ (ຄາຕາຄານະ)
ດັດແກ້ໃຊ້ຂຽນຄຳຍືມມາຈາກພາສາຕ່າງປະເທດ ຊື່ ເຊັ່ນ ホテル (ໂຮເທລຸ ໝາຍເຖີງ ໂຮງແຮມ)
Gojūon
ດັດແກ້| ອະ | ອິ | ອຸ | ເອະ | ໂອະ | ປຽບທຽບໃນພະຍັນຊະນະພາສາລາວ |
|---|---|---|---|---|---|
| ア
ອະ |
イ
ອິ |
ウ
ອຸ |
エ
ເອະ |
オ
ໂອະ |
ສຣະໃນພາສາລາວ
ອະ ອາ ອິ ອີ ອຸ ອູ ອຶ ອື ເອະ ເອ ແອະ ແອ ໂອະ ໂອ ເອາະ ອໍ ເປັນຕົ້ນ |
| カ
ຄະ/ກະ |
キ
ຄິ/ກິ |
ク
ຄຸ/ກຸ |
ケ
ເຄະ/ເກະ |
コ
ໂຄະ/ໂກະ |
ກ ຂ ຄ |
| サ
ຊະ/ສະ |
シ
ຊິ |
ス
ຊຸ/ສຸ |
セ
ເຊະ/ເສະ |
ソ
ໂຊະ/ໂສະ |
ຊ ສ |
| タ
ທະ/ຕະ |
チ
ຊິ ຈິ |
ツ
ສຶ/ຕສຶ |
テ
ເທະ/ເຕະ |
ト
ໂທະ/ໂຕະ |
ຕ ຖ ທ |
| ナ
ນະ |
ニ
ນິ |
ヌ
ນຸ |
ネ
ເນະ |
ノ
ໂນະ |
ນ ໜ |
| ハ
ຮະ |
ヒ
ຮິ |
フ
ຟຸ/ຮຸ |
ヘ
ເຮະ |
ホ
ໂຮະ |
ຫ ຮ |
| マ
ມະ |
ミ
ມິ |
ム
ມຸ |
メ
ເມະ |
モ
ໂມະ |
ມ ໝ |
| ヤ
ຍະ/ຢະ |
ユ
ຍຸ/ຢຸ |
ヨ
ໂຍະ/ໂຢະ |
ຍ ຢ | ||
| ラ
ລະ/ຣະ |
リ
ລິ/ຣິ |
ル
ລຸ/ຣຸ |
レ
ເລະ/ເຣະ |
ロ
ໂລະ/ໂຣະ |
ຣ ລ ຫຼ |
| ワ
ວະ |
ヰ
ວິ/ອິ |
ヱ
ເວະ/ເອະ |
ヲ
ໂອະ/ໂວະ |
ン
*ນ ງ ມ |
ວ
*ຕົວຢ່າງ ヴィエンチャン (ວີເອັງຈານ ໝາຍເຖິງ ວຽງຈັນ) |
Yōon
ດັດແກ້| Ya | Yu | Yo |
|---|---|---|
| キャ
ເຄັຍະ/ເກັຍະ |
キュ
ຄິວ/ກິວ |
キョ
ຄຽວ/ກຽວ |
| シャ
ຊະ |
シュ
ຊຸ |
ショ
ໂຊະ |
| チャ
ຊະ/ຈະ |
チュ
ຊຸ/ຈຸ |
チョ
ໂຊະ/ໂຈະ |
| ニャ
ເນັຍະ |
ニュ
ນິວ |
ニョ
ນຽວ |
| ヒャ
ເຮັຍະ |
ヒュ
ຮິວ |
ヒョ
ຮຽວ |
| ミャ
ເມັຍະ |
ミュ
ມິວ |
ミョ
ມຽວ |
| リャ
ເລັຍະ/ເຣັຍະ |
リュ
ລິວ/ຣິວ |
リョ
ລຽວ/ຣຽວ |
