ການເສຍກຸງສີອະຍຸດທະຍາຄັ້ງທຳອິດ

'ການເສຍກຸງສີອະຍຸດທະຍາຄົ້ງທຳອິດ ແມ່ນສ່ວນໜຶ່ງຂອງຄວາມຂັດແຍ້ງລະຫວ່າງອານາຈັກຕອງອູແລະອານາຈັກອະຍຸດທະຍາ ອັນເປັນຜົນມາຈາກຄວາມຕ້ອງການຂອງພະເຈົ້າບຸເຣງນອງ ຊຶ່ງຕ້ອງການໄດ້ກຸງສີອະຍຸດທະຍາເປັນປພເທດສະລາດ ແລະອາດຖືໄດ້ວ່າເປັນຜົນສືບເນືອງມາຈາກສົງຄາມຊ້າງເຜືອກ ໃນປີ ຄ.ສ. 1563 ທີ່ຊົງຕີກຸງສີອະຍຸດທະຍາບໍ່ສຳເຫຼັດ

ການເສຍກຸງສີອະຍຸດທະຍາຄັ້ງທຳອິດ
ສ່ວນໜຶ່ງຂອງ ສົງຄາມພະມ້າ–ສະຫຍາມ

ຊ້າງສຶກໃນຊ່ວງສົງຄາມພະມ້າ–ສະຫຍາມຕອນປາຍ
ວັນທີຄ.ສ. 1568–1569
ສະຖານທີ່
ຜົນ ອານາຈັກຕອງອູໄດ້ຮັບໄຊຊະນະ; ກຸງສີອະຍຸດທະຍາຕົກເປັນເມືອງຂຶ້ນຂອງອານາຈັກຕອງອູ; ພະບໍລົມວົງສານຸວົງສ່ວນໜຶ່ງຖືກນຳໄປຍັງພະມ້າ
ຄູ່ສົງຄາມ
ອານາຈັກອະຍຸດທະຍາ
ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ

ອານາຈັກຕອງອູ
ຮວມເຖີງບ່ອນທີ່ຄວບຄຸມ:

ຜູ້ບັນຊາການ ແລະ ຜູ້ນຳ
ສົມເດັດພະມະຫາຈັກກະພັດ
ສົມເດັດພະມະຫິນທາທິຣາດ(ຊະເລຍ)
ສົມເດັດພະເສດຖາທິຣາດ
ພະເຈົ້າບຸເຣງນອງ
ສົມເດັດພະມະຫາທຳມະຣາຊາທິຣາດ
ຕະໂດເມງສໍ
ພະຍາທະລະ
ໜ່ວຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ
ກອງທັບບົກສະຫຍາມ
ກອງທັບເຮືອສະຫຍາມ
ກອງທັບລ້ານຊ້າງ
ທະຫານຮັບຈ້າງລູຊອນ
ກອງທັບອານາຈັກພະມ້າ
ກອງທັບສຸໂຂໄທ
ກອງທັບລ້ານນາ
ທະຫານຮັບຈ້າງປອກຕຸຍການ
ກຳລັງ
ບໍ່ຊາບ

ຊໍ້ມູນຝັ່ງພະມ້າ: ກອງທັບພະມ້າ
54,600 ນາຍ, ທະຫານມ້າ 5,300 ນາຍ ແລະທະຫານຊ້າງ 530 ນາຍ [1]


ຮ່ວມກັບກອງທັບພິສະນຸໂລກ:
ມາກກວ່າ 70,000 ນາຍ[2]
ຄວາມສູນເສຍ
ສະຫຍາມ
ບໍ່ຊາບ
ລ້ານຊ້າງ
ທະຫານ 30,000 ນານ ແລະຊ້າງ 100 ເຊືອກ
ບໍ່ຊາບ

ຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນກຸງສີອະຍຸດທະຍາລະຫວ່າງສົມເດັດພະມະຫາຈັກກະພັດກັບເຈົ້າເມືອງພິສະນຸໂລກ ສົມເດັດພະມະຫາທຳມະຣາຊາທິຣາດ ຊຶ່ງມີພະໄທຝັກໃຝ່ພະມ້າ ໄດ້ນຳໄປສູ່ຄວາມພິນາດຂອງກຸງສີອະຍຸດທະຍາໃນທີ່ສຸດ ຈົນກະທັ່ງສົມເດັດພະນະເຣສວນມະຫາລາດຊົງປະກາດອິສະລະພາບໃຫ້ກັບອານາຈັກອະຍຸດທະຍາໃນອີກ 15 ປີຕໍ່ມາ

  1. Hmannan 2003, pp. 402–403.
  2. Harvey 1925, p. 334.