ຫ້າລາຊະວົງ ແລະ ສິບອານາຈັກ (ໄລຍະ)
ຫ້າລາຊະວົງແລະສິບອານາຈັກ (ພາສາຈີນ: 五代十國) ແມ່ນຍຸກແຫ່ງການລຸກຮືຂຶ້ນທາງການເມືອງແລະການແບ່ງແຍກໃນ ຈັກກະພັດຈີນ ຈາກ 907 ຫາ 979. ຫ້າ ລັດລາຊະວົງ ໄດ້ປະສົບຜົນສຳເລັດຢ່າງວ່ອງໄວເຊິ່ງກັນແລະກັນໃນ ເຂດທົ່ງພຽງກາງ, ແລະຫຼາຍກວ່າໜຶ່ງສິບລັດລາຊະວົງພ້ອມກັນ, ທີ່ເອີ້ນກັນວ່າອານາຈັກສິບແຫ່ງ, ໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນຢູ່ບ່ອນອື່ນ, ຕົ້ນຕໍແມ່ນຢູ່ ພາກໃຕ້ຂອງຈີນ. ມັນເປັນຊ່ວງເວລາອັນຍາວນານຂອງການແບ່ງແຍກທາງການເມືອງຫຼາຍຝ່າຍໃນປະຫວັດສາດຈັກກະພັດຈີນ.
ຕາມປະເພນີແລ້ວ, ຍຸກສະໄໝດັ່ງກ່າວແມ່ນເລີ່ມຕົ້ນຈາກການຕົກຂອງລາ ຊະວົງຖາງ ໃນປີ 907 ແລະຮອດຈຸດສຸດຍອດຂອງ ລາຊະວົງຊົ້ງ ໃນປີ 960. ໃນເວລາ 19 ປີຕໍ່ມາ, ເມືອງຊົ້ງໄດ້ຄ່ອຍໆປາບລັດທີ່ຍັງເຫຼືອຢູ່ໃນພາກໃຕ້ຂອງຈີນ, ແຕ່ ລາຊະວົງ Liao ຍັງຄົງຢູ່ທາງພາກເໜືອຂອງຈີນ (ໃນທີ່ສຸດໄດ້ສືບຕໍ່ສືບທອດໂດຍ ລາຊະວົງ Jin), ແລະ ໃນທີ່ສຸດ Xia ຕາເວັນຕົກ ກໍ່ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນຢູ່ພາກຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຂອງຈີນ.
ຫຼາຍລັດໄດ້ເປັນເອກະລາດ ຢ່າງແທ້ຈິງ ກ່ອນປີ 907 ຍ້ອນວ່າການຄວບຄຸມຂອງລາຊະວົງ ຖັງ ໃນຕອນທ້າຍຂອງເຈົ້າຫນ້າທີ່ fanzhen ຈໍານວນຫລາຍຂອງຕົນໄດ້ສູນເສຍໄປ, ແຕ່ເຫດການສໍາຄັນແມ່ນການຮັບຮູ້ຂອງພວກເຂົາເປັນອະທິປະໄຕໂດຍອໍານາດຕ່າງປະເທດ. ຫຼັງຈາກ ຖັງ ລົ້ມລົງ, warlors ຈໍານວນຫນຶ່ງຂອງເຂດທົ່ງພຽງກາງໄດ້ຂຶ້ນມົງກຸດຂອງຕົນເອງຈັກກະພັດ. ໃນໄລຍະ 70 ປີ, ມີການສູ້ລົບກັນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງລະຫວ່າງບັນດາອານາຈັກທີ່ພົ້ນເດັ່ນຂຶ້ນແລະບັນດາພັນທະມິດທີ່ເຂົາເຈົ້າໄດ້ສ້າງຂຶ້ນ. ທັງໝົດລ້ວນແຕ່ມີເປົ້າໝາຍທີ່ສຸດໃນການຄວບຄຸມເຂດທົ່ງພຽງກາງແລະຕັ້ງຕົນເອງເປັນຜູ້ສືບທອດອຳນາດຂອງ ຖັງ.
ສຸດທ້າຍຂອງຫ້າລາຊະວົງແລະສິບອານາຈັກແມ່ນ ພາກເຫນືອຂອງ Han, ເຊິ່ງໄດ້ຈັດຂຶ້ນຈົນກ່ວາ Song ເອົາຊະນະມັນໄດ້ໃນປີ 979. ໃນຫຼາຍສັດຕະວັດຕໍ່ມາ, ເຖິງວ່າລາຊະວົງຊົ້ງໄດ້ຄອບຄອງຫຼາຍເຂດຂອງຈີນໃຕ້, ແຕ່ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຢູ່ຮ່ວມກັບລາຊະວົງ Liao, ລາຊະວົງ Jin, ແລະລະບອບອື່ນໆໃນພາກເຫນືອຂອງຈີນ, ຈົນກ່ວາໃນທີ່ສຸດພວກເຂົາທັງຫມົດໄດ້ເປັນເອກະພາບພາຍໃຕ້ ລາຊະວົງຢວນ.
