ສີສະຫວາດ ແກ້ວບຸນພັນ
ເປັນອະດີດນາຍົກລັດຖະມົນຕີແຫ່ງສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ຕັ້ງແຕ່ປີ 1998-2001. ພ້ອງທັງເປັນປະທານສູນກາງແນວລາວສ້າງຊາດ ຕັ້ງແຕ່ປີ 2001-2011.
ສີສະຫວາດ ແກ້ວບຸນພັນ | |
|---|---|
 | |
| ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຄົນທີ 3 | |
| ດຳລົງຕຳແໜ່ງ 24 ກຸມພາ 1998 – 27 ມີນາ 2001 | |
| ກ່ອນໜ້າ | ຄຳໄຕ ສີພັນດອນ |
| ຖັດໄປ | ທ່ານ ບຸນຍັງ ວໍລະຈິດ |
| ຂໍ້ມູນສ່ວນບຸກຄົນ | |
| ເກີດ | 01 ພຶດສະພາ ຄ.ສ. 1928 ບ້ານຫ້ວຍກະລືນ ເມືອງຊຳເໜືອ ແຂວງຫົວພັນ |
| ເສຍຊີວິດ | 12 ພຶດສະພາ ຄ.ສ. 2020 (92 ປີ) ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ |
| ສາສະໜາ | ພຸດນິກາຍມະຫາຍານ |
| ພັກການເມືອງ | ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ |
ຊີວິດໃນໄວເດັກ ແລະ ກ່ອນເຂົ້າຮ່ວມປະຕິວັດ
ດັດແກ້ທ່ານ ສີສະຫວາດ ແກ້ວບຸນພັນ ຫຼື ຊື່ເດີມແມ່ນ ອຳຄາ ເກີດເມື່ອວັນທີ 01 ພຶດສະພາ ປີ 1928 ທີ່ບ້ານ ຫ້ວຍກະລືມ, ຕາແສງເມືອງປົວ, ເມືອງຊຳເໜືອ, ແຂວງຫົວພັນ. ເພິ່ນມີີອ້າຍເອື່ອຍນ້ອງຮ່ວມກັນ 3 ຄົນ. ໃນຕອນເພິ່ນເປັນເດັກ, ເພິ່ນກະຄືເດັກທົ່ວໄປຂອງບ້ານນອກ. ເກີດໃນຄອຍຄົວທີ່ທຸກຍາກທີ່ເປັນຊາວນາ. ຕອນເພິ່ນໄດ້ 14 ປີ, ແມ່ຂອງເພິ່ນກໍໄດ້ຈາກໄປ, ສ່ວນພໍ່ກໍເປັນກຸລີຮັບຈ້າງໃຫ້ຝຣັ່ງ. ບໍ່ດົນປານໃດກໍເສຍຊີວິດຍ້ອນພະຍາດລະບາດ.
ທ່ານຈຶ່ງໄດ້ເຂົ້າບວດເປັນຈົວຢູ່ວັດເມືອງປົວເປັນເວລາ 3 ເດືອນ. ເພິ່ນໄດ້ມີໂອກາດຮຽນຮູ້ທາງພຸດທະສາດສະໜາຈົນຈື່ບົດສວດທຳມະສາດສະໜາ. ຫຼັງຈາກສິກອອກແລ້ວ, ເພິ່ນຈຶ່ງມີນາມວ່າ: ຊຽງອາຄຳ.
ຫົນທາງສູ່ການປະຕິວັດ
ດັດແກ້ໃນປີີ 1945 ທ່ານ ຊຽງອາຄຳ ມີອາຍຸໄດ້ 17 ປີ, ທ່ານໄດ້ເຂົົ້າເກນເປັນທະຫານ. ວຽກທຳອິດຂອງເພຶ່ນແມ່ນອ້າຍລ້ຽງປະຈຳກອງຮ້ອຍ. ທຸກການເຄື່ອນໄວຂອງກຳລັງແມ່ນເພິ່ນຕ້ອງໄດ້ຕິດຕາມພ້ອມ. ຕໍ່ມາໄດ້ກາຍເປັນຄົນໃກ້ຊິດຫົວໜ້າ. ນະຕອນນັ້ນກອງຮ້ອຍທີີ່ສັງກັດຢູ່ ເຄື່ອນໄຫວຢູ່ຂອບເຂດບ້ານ ນາຮາມ, ຕາແສງເມືອງພູນ, ເມືອງໂສຍ. ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ເພິ່ນໄດ້ຮັບການສຶກສາຮ່ຳຮຽນຈາກອາສາສະໝັກຫວຽດນາມ. ພ້ອມທາງໄດ້ຮຽນຮູ້ສີລະປະການຕໍ່ສູ້ຈົນໄດ້ອັນດັບຕົ້ນໆກໍວ່າໄດ້.
- ປີີ 1947 ໄດ້ຮັບໃບຍ້ອງຍໍຈາກກອງພັນໃຫຍ່ 52.
- ປີ 1948 ໄດ້ຮັບນາມມະຍົດວ່າ: "ຊຽງອຳຄາ ຜູ້ກ້າຫານ"
ຫຼັງຈາກນັ້ນເພິ່ນໄດ້ຖືກຄັດເລືອກໃຫ້ໄປພົບທ່ານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ພ້ອມກັບທ່ານຄຳພັນ, ທ່ານແຢ້ວ ແລະ ທ່ານ ມາ ໄຂຄຳພິທູນເຊິ່ງເປັນຜູ້ນຳພາໄປຫາທ່ານໃນຄັ້ງນີ້ ທີີ່ເມືອງແຖ້ງກູ, ປະເທດຫວຽດນາມ ໂດຍໃຊ້ເວລາໃນການເດີນທາງໄປຮອດປະມານ 10 ວັນ. ເພື່ອທີ່ຈະຮຽນຮູ້ທິດສະດີການເມືອງລັດທິມາກ-ເລນິນມານຳໃຊ້ໃນການປະຕິວ້ດຊາດລາວ.
ໃນຊ່ວງເວລາ 3 ເດືອນທີ່ເພີ່ນໄດ້ຢູ່ກັບທ່ານ, ທ່ານໄດ້ປ່ຽນຊື່ເພິ່ນຈາກ "ຊຽງອາຄຳ"ເປັນ"ສີສະຫວາດ" ຍ້ອນທ່ານເຫັນວ່າ ເພິ່ນຄົນທີ່ສະຫຼາດຫຼັກແຫຼມວ່ອງໄວ. ສ່ວນທ່ານແຢ້ວ ກໍປ່ຽນເປັນຊື່ຄຳມູນ.
ໃນວັນທີ 20 ມັງກອນ ປີ 1949 ທ່ານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ໄດ້ສ້າງຕັ້ງກອງຮ້ອຍລາດຊະວົງຂຶ້ນ (ກອງທັບປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ) ເຊິ່ງ ທ່ານ ສີສະຫວາດ ເປັນຫົວໜ້າກອງຮ້ອຍ. ຫຼັງຈາກສ້າງຕັ້ງກອງຮ້ອຍລາດຊະວົງຂຶ້ນແລ້ວ ກໍໄດ້ນຳພາກອງຮ້ອຍໄປຮ່ຳຮຽນຢູ່ຫວຽດນາມເພື່ອເຝິກແອບວິຊາທາງການທະຫານ ແລະ ການເມືອງ.
- ໃນວັນທີ 13-15 ສິງຫາ ປີ 1950 ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມແນວລາວຕໍ່ຕ້ານທົ່ວປະເທດ.
- ຕົ້ນປີີ 1954 ໄປຮຽນການເມືອງຢູ່ ໂຮງຮຽນ ຫວຽດປັກຖ່າຍ ຫງຽນ ຢູ່ ຫວຽດນາມ. ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍສືບຕໍ່ໄປຮຽນການເມືອງຢູ່ ຮ່າໂນ້ຍ.
- ວັນທີ 22 ມີນາ ປີ 1955 ທ່ານໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມສ້າງຕັ້ງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ
- ປີ 1959 ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມເປີີດກວ້າງຂອງຄະນະພັກການທະຫານຂັ້ນສູນກາງ, ວາງແນວທາງຕ້ານຈັກກະພັດອາເມລິກາ.
- ປີ 1960-1972 ເປັນຄະນະທະຫານສູນກາງ.
- ປີ 1964 ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມແນວລາວຮັກຊາດ (ແນວລາວສ້າງຊາດ)
- ປີີ 1969 ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມນັກຮົບແຂ່ງຂັນທົ່ວປະເທດ. ຫຼັງຈາກນັນ, ກໍເດີນທາງໄປຢ້ຽມຢາມ ສ.ປ.ຈີນ.
- ວັນທີ 3 ກຸມພາ ປີ 1972 ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມໃຫຍາພັກຄັ້ງທີ 2. ໃນກອງປະຊຸມຄັ້ງນີ້ ໄດ້ປ່ຽນຊື່ "ພັກປະຊາຊົນລາວ"ເປັນ"ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ.
- ປີີ 1972-1976 ເປັນຄະນະພັກຮາກຖານການທະຫານສູນກາງ.
- ປີ 1979 ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມນັກຮົບແຂ່ງຂັນທົ່ວປະເທດ.
- ປີ 1976-1987 ເປັນຄະນະພັກການທະຫານສູນກາງ.
- ວັນທີ 29 ພະຈິກ ປີ 1980 ໄດ້ຮັບຍົດພົນເອກ ເປັນຄົນທີ 2 ຂອງປະເທດລາວ.
- ປີ 1982 ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມຄະນະພັກການທະຫານສູນກາງ.
ພາຍຫຼັງການປະຕິວັດ
ດັດແກ້- 1975-1991: ເປັນລັດຖະມົນຕີປະຈຳສຳນັກງານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ,ເປັນລັດຖະມົນຕີກະຊວງພາຍໃນ ແລະ ເປັນເຈົ້າຄອງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ.
- 1991-1996: ເປັນລັດຖະມົນຕີກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້.
- 1996-1998: ເປັນຮອງປະທານປະເທດແຫ່ງສ.ປ.ປ.ລາວ.
- 1998-2001: ເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີແຫ່ງສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ.
- 2001-2011: ເປັນປະທານສູນກາງແນວລາວສ້າງຊາດ.
- 2011: ອອກຮັບບຳນານ.
ການຈາກໄປ
ດັດແກ້ທ່ານ ສີສະຫວາດ ແກ້ວບຸນພັນ ໄດ້ຈາກໄປຢ່າງສະຫງົບ ດ້ວຍໂຣກຊະລາ ໃນວັນທີ 12 ພຶດສະພາ ປີ 2020 ລວມອາຍຸໄດ້ 92 ປີ.