ລັດທິມາກ

ລັດທິມາກ ແມ່ນ ປັດຊະຍາທາງດ້ານການເມືອງ ແລະວິທີການວິເຄາະ ເສດຖະກິດສັງຄົມ. ມັນໃຊ້ການຕີຄວາມໝາຍ ທາງພາສາ ແລະ ວັດຖຸນິຍົມ ຂອງການພັດທະນາປະຫວັດສາດ, ທີ່ຮູ້ຈັກກັນດີໃນນາມ ວັດຖຸນິຍົມທາງປະຫວັດສາດ, ເພື່ອວິເຄາະການພົວພັນລະ ຫວ່າງຊົນຊັ້ນ, ຄວາມຂັດແຍ່ງທາງດ້ານສັງຄົມ, ແລະ ການຫັນເປັນສັງຄົມ. ລັດທິມາກ ມີຕົ້ນກຳເນີດມາຈາກຜົນງານຂອງນັກປັດຊະຍາຊາວເຢຍລະມັນໃນສະຕະວັດທີ 19 ຄາລ ມາກ ແລະ Friedrich Engels. ລັດທິມາກ ໄດ້ພັດທະນາໃນໄລຍະເວລາຕ່າງໆເຂົ້າໄປໃນສາຂາຕ່າງໆແລະ ໂຮງຮຽນຄວາມຄິດ, ແລະດັ່ງນັ້ນ, ບໍ່ມີ " ທິດສະດີ Marxist ". ລັດທິມາກໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງເລິກເຊິ່ງໃນການສ້າງໂລກສະໄໝໃໝ່, ໂດຍມີການເຄື່ອນໄຫວທາງດ້ານການເມືອງ ຂອງຝ່າຍຊ້າຍ ແລະ ຊ້າຍ ຕ່າງໆ ລ້ວນແຕ່ໄດ້ຮັບແຮງບັນດານໃຈຈາກມັນໃນສະພາບການທ້ອງຖິ່ນທີ່ແຕກຕ່າງກັນ.

ລັດທິມາກ ແມ່ນຊື່ຫຼັງຈາກ ຄາລ ມາກ

ພາບລວມ

ລັດທິມາກ ພະຍາຍາມອະທິບາຍປະ ກົດການທາງສັງຄົມ ພາຍໃນສັງຄົມໃດນຶ່ງໂດຍການວິເຄາະເງື່ອນໄຂທາງດ້ານວັດຖຸແລະ ກິດຈະກໍາທາງເສດຖະກິດ ທີ່ຕ້ອງການເພື່ອຕອບສະຫນອງຄວາມຕ້ອງການດ້ານວັດຖຸຂອງມະນຸດ. ມັນສົມມຸດວ່າຮູບແບບຂອງອົງການຈັດຕັ້ງເສດຖະກິດ, ຫຼື ຮູບແບບການຜະລິດ, ມີອິດທິພົນຕໍ່ປະກົດການສັງຄົມອື່ນໆ, ລວມທັງການພົວພັນທາງສັງຄົມທີ່ກວ້າງຂວາງ, ສະຖາບັນການເມືອງ, ລະບົບກົດຫມາຍ, ລະບົບວັດທະນະທໍາ, ຄວາມງາມແລະອຸດົມການ. ການ​ພົວ​ພັນ​ທາງ​ສັງ​ຄົມ​ແລະ​ລະ​ບົບ​ເສດ​ຖະ​ກິດ​ເຫຼົ່າ​ນີ້​ເປັນ ​ພື້ນ​ຖານ​ແລະ superstructure​. ໃນຂະນະທີ່ ກໍາລັງການຜະລິດ (ເຊັ່ນ: ເຕັກໂນໂລຢີ) ປັບປຸງ, ຮູບແບບການຈັດຕັ້ງການຜະລິດທີ່ມີຢູ່ໄດ້ກາຍເປັນລ້າສະໄຫມແລະຂັດຂວາງຄວາມກ້າວຫນ້າຕື່ມອີກ. ຄາລ ມາກ ຂຽນວ່າ: "ໃນບາງຂັ້ນຕອນຂອງການພັດທະນາ, ກໍາລັງການຜະລິດທາງດ້ານວັດຖຸຂອງສັງຄົມຈະຂັດແຍ້ງກັບຄວາມສໍາພັນຂອງການຜະລິດທີ່ມີຢູ່ຫຼື - ນີ້ພຽງແຕ່ສະແດງສິ່ງດຽວກັນໃນທາງກົດຫມາຍ - ກັບຄວາມສໍາພັນທາງດ້ານຊັບສິນໃນຂອບເຂດທີ່ພວກເຂົາມີ. ຈາກ​ຮູບ​ແບບ​ການ​ພັດ​ທະ​ນາ​ຂອງ​ກຳ​ລັງ​ຜະ​ລິດ​ຕະ​ພັນ​ການ​ພົວ​ພັນ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ ​ການ​ປະ​ຕິ​ວັດ​ສັງ​ຄົມ ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ.

ຄວາມບໍ່ມີປະສິດທິພາບເຫຼົ່ານີ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມຂັດແຍ້ງທາງດ້ານສັງຄົມໃນສັງຄົມ, ໃນທາງກັບກັນ, ໄດ້ຕໍ່ສູ້ກັບລະດັບ ການຕໍ່ສູ້ຂອງຊົນຊັ້ນ. ພາຍ​ໃຕ້ ​ຮູບ​ແບບ​ການ​ຜະ​ລິດ​ທຶນ​ນິ​ຍົມ ​, ການ​ຕໍ່​ສູ້​ນີ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ລະ​ຫວ່າງ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ສ່ວນ​ຫນ້ອຍ​ທີ່​ເປັນ​ເຈົ້າ ​ຂອງ​ວິ​ທີ​ການ​ຜະ​ລິດ (bourgeoisie) ແລະ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ສ່ວນ​ໃຫຍ່​ທີ່​ຜະ​ລິດ​ສິນ​ຄ້າ​ແລະ​ການ​ບໍ​ລິ​ການ (proletariat​)​. ເລີ່ມຕົ້ນດ້ວຍການສົມມຸດຖານວ່າ ການປ່ຽນແປງທາງສັງຄົມ ເກີດຂຶ້ນຍ້ອນການຕໍ່ສູ້ລະຫວ່າງ ຊົນຊັ້ນ ຕ່າງໆພາຍໃນສັງຄົມທີ່ຂັດກັນ, ເປັນ Marxist ຈະສະຫຼຸບວ່າ ທຶນນິຍົມ ຂູດຮີດແລະກົດຂີ່ຂົ່ມເຫັງ proletariat; ດັ່ງນັ້ນ, ລັດທິທຶນນິຍົມ inevitably ຈະນໍາໄປສູ່ ການປະຕິວັດ proletarian. ໃນສັງຄົມ ນິຍົມ, ຊັບສິນສ່ວນຕົວ - ເປັນວິທີການຜະລິດ - ຈະຖືກທົດແທນໂດຍການເປັນເຈົ້າຂອງ ສະຫະກອນ. ເສດຖະກິດ​ສັງຄົມ​ນິຍົມ ​ຈະ​ບໍ່​ໄດ້​ອີງ​ໃສ່​ການ​ຜະລິດ​ສ້າງ​ຜົນ​ກຳ​ໄລ​ຂອງ​ເອກະ​ຊົນ, ​ແຕ່​ອີງ​ໃສ່​ມາດຖານ​ຂອງ​ການ​ຕອບ​ສະໜອງ​ຄວາມ​ຕ້ອງການ​ຂອງ​ມະນຸດ, ນັ້ນ​ແມ່ນ ​ການ​ຜະລິດ​ເພື່ອ​ນຳ​ໃຊ້ . Friedrich Engels ອະທິບາຍວ່າ "ຮູບແບບທຶນນິຍົມຂອງຄວາມເຫມາະສົມ, ໃນທີ່ຜະລິດຕະພັນ enslaves ຜູ້ຜະລິດທໍາອິດ, ແລະຫຼັງຈາກນັ້ນ appropriator, ໄດ້ຖືກທົດແທນໂດຍຮູບແບບຂອງ appropriation ຂອງຜະລິດຕະພັນທີ່ອີງໃສ່ລັກສະນະຂອງວິທີການທີ່ທັນສະໄຫມຂອງການຜະລິດ; ດ້ານ​ໜຶ່ງ, ການ​ໃຫ້​ຄວາມ​ເໝາະ​ສົມ​ທາງ​ສັງຄົມ​ໂດຍ​ກົງ, ​ເປັນ​ວິທີ​ການ​ຮັກສາ ​ແລະ ຂະຫຍາຍ​ການ​ຜະລິດ - ອີກ​ດ້ານ​ໜຶ່ງ, ການ​ສະໜອງ​ສ່ວນ​ບຸກຄົນ​ໂດຍ​ກົງ, ​ເປັນ​ການ​ດຳລົງ​ຊີວິດ ​ແລະ ຄວາມ​ມ່ວນ​ຊື່ນ.”

ເສດຖະສາດ Marxian ແລະຜູ້ສະຫນັບສະຫນູນຂອງຕົນເບິ່ງທຶນນິຍົມເປັນ ເສດຖະກິດທີ່ບໍ່ຍືນຍົງ ແລະບໍ່ສາມາດປັບປຸງ ຊີວິດການເປັນຢູ່ ຂອງປະຊາກອນໄດ້ເນື່ອງຈາກຄວາມຕ້ອງການທີ່ຈະຊົດເຊີຍ ອັດຕາຜົນກໍາໄລທີ່ຫຼຸດລົງ ໂດຍການຕັດຄ່າຈ້າງຂອງພະນັກງານແລະ ຜົນປະໂຫຍດທາງສັງຄົມ ໃນຂະນະທີ່ສືບຕໍ່ການຮຸກຮານທາງທະຫານ. ຮູບ​ແບບ​ການ​ຜະ​ລິດ​ສັງ​ຄົມ​ນິ​ຍົມ ​ຈະ​ສໍາ​ເລັດ ​ຮູບ​ແບບ​ທຶນ​ນິຍົມ ​ເປັນ ​ຮູບ​ແບບ​ການ​ຜະ​ລິດ ​ຂອງ​ມະ​ນຸດ​ໂດຍ​ຜ່ານ ​ການ​ປະ​ຕິ​ວັດ ​ໂດຍ​ແຮງ​ງານ​. ອີງ​ຕາມ ​ທິດ​ສະ​ດີ​ວິ​ກິດ​ການ Marxian​, ສັງ​ຄົມ​ນິ​ຍົມ​ບໍ່​ແມ່ນ​ການ​ຫຼີກ​ເວັ້ນ​ການ​ແຕ່​ເປັນ​ຄວາມ​ຈໍາ​ເປັນ​ທາງ​ເສດ​ຖະ​ກິດ​.