ພະເຈົ້າບຸເຣງນອງ: Difference between revisions

'''ພະເຈົ້າບຸເຣງນອງ''' ([[ອັງກິດ]]: Bayinnaung) ກະສັດພະມ່າພະອົງທີ່ກະສັດພະມ້າພະອົງທີ 3 ໃນ[[ຣາດຊະວົງຕອງອູຣາຊະວົງຕອງອູ]] ອາດຮຽກໄດ້ວ່າອາດເອີ້ນໄດ້ວ່າ ເປັນກະສັດພະມ່າອົງທີ່ຄົນໄທແລະລາວເປັນກະສັດພະມ້າອົງທີ່ຄົນລາວແລະໄທ ຫລືຊາວຕ່າງຊາດຫຼືຊາວຕ່າງຊາດ ຮູ້ຈັກດີທີ່ສຸດກໍວ່າໄດ້ ເນື່ອງດ້ວຍກຽດຕິປະຫວັດອັນເລື່ອງລືຍ້ອນກຽດຕິປະຫວັດອັນເລື່ອງລືຂອງພະອົງ ຈົນມີສາຍາວ່າຈຶ່ງມີສາຍາວ່າ '''"ພະເຈົ້າຊະນະສິບທິດ"''' ອີກທັ້ງໃນປະເທດໄທຍັງມີວັນນະຄະດີປະເພດອີກທັງໃນປະເທດໄທຍັງມີວັນນະຄະດີປະເພດ ນິຍາຍປອມພົງສາວະດານຊື່ດັງທີ່ມີພະອົງເປັນຕົວເອກຂອງເຮື່ອງນິຍາຍປອມພົງສາວະດານຊື່ດັງທີ່ມີພະອົງເປັນໂຕເອກຂອງເລື່ອງ ຄືແມ່ນ "[[ຜູ້ຊະນະສິບທິດ]]" ດ້ວຍເຊິ່ງມີການນຳໄປສ້າງເປັນລະຄອນ ຊຶ່ງໄດ້ມີການນຳໄປສ້າງເປັນລະຄອນ ພາບພະຍົນໃນພາຍຫຼັງຫຼາຍຕໍ່ຫຼາຍຄັ້ງຮູບເງົາໃນພາຍຫຼັງຫຼາຍຕໍ່ຫຼາຍຄັ້ງ.

ພະເຈົ້າບຸເຣງນອງ ປະສູດເມື່ອ[[ວັນພຸດ]] ຂຶ້ນ 12 ຄ່ຳ ເດືອນ[[ກຸມພາ]] ຄ.ສ. 1516 ກ່ອນ[[ພະເຈົ້າຕະເບັງຊະເວຕີ້]]ພຽງ 1 ເດືອນ. ຕາມຄວາມເຊື່ອຂອງຄົນທົ່ວໄປ ເຊື່ອວ່າພະນາມດັ້ງເດີມຂອງພະອົງຄືເຊື່ອກັນວ່າພະນາມດັ້ງເດີມຂອງພະອົງແມ່ນ "ຈະເດັດ" (ຕາມນິຍາຍຜູ້ຊະນະສິບທິດຂອງໄທ) ແຕ່ຕາມຫຼັກຖານທາງປະຫວັດສາດ ພະນາມດັ້ງເດີມຂອງພະອົງອາດອອກສຽງວ່າ "ຈະເຕັດ" ໂດຍອາດແປວ່າ "ເຈົ້າປວກໄຕ່" (ຈະໝາຍຖຶງໝາຍເຖິງ ປວກ ເຕັດ ໝາຍຖຶງໝາຍເຖິງ ໄຕ່ ຫລືຫຼື ປ່າຍປີນ) ແລະມີອີກໜຶ່ງຫຼັກຖານທີ່ຣະບຸວ່າແລະມີອີກໜຶ່ງຫຼັກຖານທີ່ລະບຸວ່າ ພະນາມດັ້ງເດີມຄືພະນາມດັ້ງເດີມແມ່ນ "ເຊັງເຍທຸດເຊັງເຢທຸດ" ໂດຍແປໄດ້ວ່າເຊິ່ງແປໄດ້ວ່າ "ເຈົ້າຍອດຜູ້ກ້າ" (ເຊັງ ເປັນຄຳທີ່ຮຽກໜ້າຊື່ບຸກຄົນສຳຄັນເປັນຄຳທີ່ເອີ້ນໜ້າຊື່ບຸກຄົນສຳຄັນ ເຍເຢ ໝາຍຄວາມວ່າ ກ້າຫານ ແລະ ທຸດ ອາດແປໄດ້ຫຼາກຫຼາຍ ແຕ່ໃນບໍຣິບົດເຊັ່ນນີ້ຄວນແປວ່າຍອດແຕ່ໃນບໍລິບົດນີ້ຄວນແປວ່າ ຍອດ).

ພະເຈົ້າບຸເຣງນອງ ນັບວ່າເປັນກະສັດພະມ່າທີ່ທາງພະມ່ານັບວ່ານັບວ່າເປັນກະສັດພະມ້າທີ່ທາງພະມ້າຖືວ່າ ເປ້ນກະສັດທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ເປ້ນກະສັດຜູ້ຍິ່ງໃຫຍ່ຜູ້ 1 ໃນ 3 ພະອົງ ດ້ວຍຄວາມເປັນກະສັດນັກຮົບອັນເປັນທີ່ປາກົດພະກຽດຕິເລື່ອງລິເນື່ອງຈາກເຫດທີ່ວ່າພະອົງເປັນກະສັດນັກຮົບທີ່ປາກົດພະກຽດຕິເລື່ອງລື ໂດຍຍຸກສະໄໝຂອງພະອົງໂດຍໃນຍຸກສະໄໝຂອງພະອົງ [[ອານາຈັກຕອງອູ]] ເຂັ້ມແຂັງແລະແຜ່ໄພສານຢ່າງທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດມີຄວາມເຂັ້ມແຂງແລະກວ້າງໃຫຍ່ໄພສານຢ່າງທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດ ໂດຍຄອບຄຸມອານາເຂດຕັ້ງແຕ່ລຸ່ມນ້ຳ[[ອິຣະວະດີ]]ຈົນຖຶງລຸ່ມຮອດລຸ່ມ[[ແມ່ນ້ຳຂອງ]] ມີປະເທດສະຣາດຕ່າງໆມີປະເທສະຣາດຕ່າງໆ ຫຼາຍຫຼວງໃນພູມພາກອຸສາກຄະເນຫຼວງຫຼາຍໃນພູມພາກອາຊີອາຄະເນ ໄດ້ແກ່ແມ່ນ ຫົງສາວະດີ (ມອນ), ລ້ານຊ້າງ (ລາວ), ໄທໃຫຍ່, ຂະເໝນ, ຍວນຫວຽດນາມ, ອະຍຸດທະຍາ (ສະຫຍາມ), ຊຽງໃໝ່ (ລ້ານນາ) ເປັນຕົ້ນ.