ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດໃໝ່

ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດໃໝ່ (NEP; ພາ​ສາ​ລັດ​ເຊຍ​: новая экономическая политика (НЭП)) ແມ່ນ ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດ ຂອງ ສະຫະພາບໂຊວຽດ ທີ່ສະເຫນີໂດຍ ວາລາດິເມຍ ເລນິນ ໃນປີ 1921 ເປັນເງື່ອນໄຂຊົ່ວຄາວ. ເລນິນ ​ໄດ້​ກຳນົດ NEP ​ໃນ​ປີ 1922 ​ເປັນ​ລະບົບ​ເສດຖະກິດ​ທີ່​ຈະ​ປະກອບ​ດ້ວຍ " ຕະຫຼາດ​ເສລີ ​ແລະ ​ທຶນ​ນິຍົມ, ທັງ​ຂຶ້ນ​ກັບ​ການ​ຄວບ​ຄຸມ​ຂອງ​ລັດ", ​ໃນ​ຂະນະ​ທີ່​ລັດ​ວິ​ສາ​ຫະກິດ​ສັງຄົມ​ຈະ​ດຳ​ເນີນ​ທຸລະ​ກິດ​ດ້ວຍ "ພື້ນຖານ​ກຳ​ໄລ".

NEP ເປັນຕົວແທນຂອງ ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດແບບຕະຫຼາດ ຫຼາຍ (ຖືວ່າມີຄວາມຈໍາເປັນຫຼັງຈາກ ສົງຄາມກາງເມືອງລັດເຊຍ ປີ 1918 ຫາ 1922) ເພື່ອຊຸກຍູ້ເສດຖະກິດຂອງປະເທດ, ເຊິ່ງໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງຫນັກແຫນ້ນຕັ້ງແຕ່ປີ 1915. ອໍານາດການປົກຄອງໂຊວຽດໄດ້ຖອນຄືນບາງສ່ວນການເປັນຊາດອຸດສາຫະກໍາຢ່າງສົມບູນ (ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນໄລຍະ ສົງຄາມຄອມມິວນິດ 1918 ຫາ 1921) ແລະແນະນໍາ ເສດຖະກິດປະສົມ ທີ່ອະນຸຍາດໃຫ້ເອກະຊົນເປັນເຈົ້າຂອງວິສາຫະກິດຂະຫນາດນ້ອຍແລະຂະຫນາດກາງ,[1] ໃນຂະນະທີ່ລັດສືບຕໍ່ຄວບຄຸມ. ອຸດສາຫະກໍາຂະຫນາດໃຫຍ່, ທະນາຄານແລະການຄ້າຕ່າງປະເທດ.[2] ນອກ​ນີ້, NEP ​ໄດ້​ຍົກ​ເລີກ​ການ​ບັງ​ຄັບ​ການ​ຂໍ​ເຂົ້າ​ເມັດ​ພືດ ​ແລະ ​ໄດ້​ນຳ​ເອົາ​ການ​ເກັບ​ພາສີ​ໃຫ້​ຊາວ​ກະສິກອນ, ຕ້ອງ​ຈ່າຍ​ໃນ​ຮູບ​ແບບ​ຜະລິດ​ຕະພັນ​ກະ​ເສດ​ດິບ.[3] ລັດຖະບານ Bolshevik ໄດ້ຮັບຮອງເອົາ NEP ໃນໄລຍະ ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 10 ຂອງ ພັກກອມມູນິດລັດເຊຍ (ມີນາ 1921) ແລະປະກາດໃຊ້ໂດຍລັດຖະດໍາລັດໃນວັນທີ 21 ມີນາ 1921: "ກ່ຽວກັບການທົດແທນ ການຂໍເມັດພືດ ໂດຍ ພາສີອາຫານ ". ລັດຖະດຳລັດເພີ່ມເຕີມໄດ້ປັບປຸງນະໂຍບາຍ. ນະໂຍບາຍອື່ນໆລວມມີ ການປະຕິຮູບການເງິນ (1922-1924) ແລະ ການດຶງດູດທຶນຕ່າງປະເທດ .

NEP ໄດ້​ສ້າງ​ປະ​ເພດ​ໃຫມ່​ຂອງ​ປະ​ຊາ​ຊົນ​ເອີ້ນ​ວ່າ NEPmen (нэпманы​) (nouveau riches). ໂຈເຊັບ ສະຕາລິນ ໄດ້ປະຖິ້ມ NEP ໃນປີ 1928 ດ້ວຍ ການພັກຜ່ອນອັນຍິ່ງໃຫຍ່.

ອິດທິພົນ

ດັດແກ້

Pantsov ແລະ Levine ເຫັນວ່າ ການປະຕິຮູບທາງເສດຖະກິດ ຫລັງ ເມົາ​ເຊ​ຕົງ ຫຼາຍໆຄັ້ງຂອງອະ ດີດຜູ້ນໍາສູງສຸດ ຂອງ ພັກກອມມູນິດຈີນ Deng Xiaoping ຫນີຈາກ ເສດຖະກິດຄໍາສັ່ງ ແລະໄປສູ່ ເສດຖະກິດຕະຫຼາດສັງຄົມ ນິຍົມໃນຊຸມປີ 1980 ຕາມອິດທິພົນຂອງ NEP: "ມັນຈະຈື່ໄດ້ວ່າ. Deng Xiaoping ຕົນ​ເອງ​ໄດ້​ສຶກ​ສາ Marxism ຈາກ​ການ​ເຮັດ​ວຽກ​ຂອງ​ຜູ້​ນໍາ Bolshevik ຜູ້​ທີ່​ໄດ້​ສະ​ຫນັບ​ສະ​ຫນູນ NEP ທີ່​ທ່ານ​ໄດ້​ດຶງ​ຂໍ້​ມູນ​ຈາກ NEP ໃນ​ເວ​ລາ​ທີ່​ທ່ານ​ໄດ້​ເວົ້າ​ເຖິງ​ຂອງ​ຕົນ​ ການປະຕິຮູບໃນປີ 1985, ລາວຍອມຮັບຢ່າງເປີດເຜີຍວ່າ 'ບາງທີ' ຮູບແບບທີ່ຖືກຕ້ອງທີ່ສຸດຂອງສັງຄົມນິຍົມແມ່ນນະໂຍບາຍເສດຖະກິດໃຫມ່ຂອງສະຫະພາບໂຊວຽດ.[4]

ໃນ ​ການ​ໂຕ້​ວາ​ທີ​ຄັ້ງ​ໃຫຍ່ ​ຢູ່​ກູ​ບາ, ທັດ​ສະ​ນະ​ຕ່າງໆ​ໄດ້​ແຕກ​ຕ່າງ​ກັນ​ກ່ຽວ​ກັບ​ວ່າ ກູ​ບາ​ຄວນ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ຕາມ​ຮູບ​ແບບ​ເສດ​ຖະ​ກິດ​ໂຊ​ຫວຽດ ຫຼື​ຮູບ​ແບບ​ທາງ​ເລືອກ​ທີ່​ສະ​ເໜີ​ໂດຍ Che Guevara.[5] : 36–37 ໃນການຮັບຕໍາແຫນ່ງທີ່ແຕກຕ່າງຈາກຕົວແບບຂອງໂຊວຽດ, Guevara ໂຕ້ຖຽງວ່າຕົວແບບຂອງໂຊວຽດໄດ້ພັດທະນາຕາມ NEP ທີ່ເປັນປະຫວັດສາດແທນທີ່ຈະເປັນຫຼັກການ Marxist.[5]: 36 

ອ້າງອີງ

ດັດແກ້
  1. "https://archive.org/details/spacetimecodingt00libg_341". A History of the Soviet Union from the Beginning to the End. {{cite book}}: External link in |chapter= (help)
  2. World History; The Modern Era.
  3. A History of Twentieth-Century Russia.
  4. "https://books.google.com/books?id=w__VBgAAQBAJ". Deng Xiaoping: A Revolutionary Life. {{cite book}}: External link in |chapter= (help)
  5. 5.0 5.1 The Low-Carbon Contradiction: Energy Transition, Geopolitics, and the Infrastructural State in Cuba.