ຈັງຫວັດພະນະຄອນສີອະຍຸທະຍາ
ພະນະຄອນສີອະຍຸທະຍາ (ຄຳເຄົ້າ: ພຣະນຄຣສຣີອຍຸທຍາ[1], ໄທ:พระนครศรีอยุธยา) ຫຼື ແຂວງພະນະຄອນສີອະຍຸທະຍາ ແມ່ນນະຄອນຫຼວງເກົ່າຂອງປະເທດໄທ. ແມ່ນຈັງຫວັດໃນພາກກາງ ມີປະຫວັດສາດຍາວນານນັບເລີ່ມຕັ້ງແຕ່ ອານາຈັກຂອມ ອານາຈັກລະໂວ້ ອານາຈັກອະໂຍທະຍາ ຈນສະໄໝກຸງສີອະຍຸທະຍາເປັນນະຄອນຫຼວງ.
ຈັງຫວັດພະນະຄອນສີອະຍຸທະຍາ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ອະຍຸທະຍາ | |
---|---|
ຊື່: ກຸງເທບມະຫານະຄອນບໍວອນທະວາລະວະດີສີອະຍຸທະຍາ ມະຫາດິຫຼົກນົບພະລັດ ລາຊະທານີບຸລີລົມ | |
ຄຳຂວັນ: ราชธานีเก่า อู่ข้าวอู่น้ำ เลิศล้ำกานท์กวี คนดีศรีอยุธยา เลอคุณค่ามรดกโลก (ລາຊະທານີເກົ່າ ອູ່ເຂົ້າອູ່ນ້ຳ ເລີດລ້ຳການກະວີ ຄົນດີສີອະຍຸທະຍາ ເລີຄຸນຄ່າມໍລະດົກໂລກ) | |
ເພງ: ກຸງສີອະຍຸທະຍາ | |
ແຜນທີ່ປະເທດໄທ ຈັງຫວັດພະນະຄອນສີອະຍຸທະຍາເນ້ນສີແດງ | |
ປະເທດ | ໄທ |
ອຳເພີເມືອງ | ພະນະຄອນສີອະຍຸທະຍາ |
ສ້າງຕັ້ງ | 9 ເມສາ ຄ.ສ. 1350 |
ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ | ສົມເດັດພະຣາມາທິບໍດີທີ ໑ |
ການປົກຄອງ | |
• ຜູ້ວ່າລາຊະການ | ນິວັດ ຣຸ່ງສາຄອນ |
• ນາຍົກອົງການບໍລິຫານ | ສົມຊົງ ພັນຈະເຣີນວໍຣະກຸນ |
ພື້ນທີ່ | |
• ທັງໝົດ | 2,556.64 ຕລ.ກມ. ( | 990 ຕລ.ໄມລ໌)
ອັນດັບພື້ນທີ່ | 63 |
ປະຊາກອນ (ຄ.ສ. 2023) | |
• ທັງໝົດ | 822,106 ຄົນ |
• ຄວາມໜາແໜ້ນ | 320 ຄົນ/ຕລ.ກມ. (830 ຄົນ/ຕລ.ໄມລ໌) |
ເດມະນິມ | ຊາວອະຍຸທະຍາ |
ເຂດເວລາ | UTC+7 (ICT) |
ລະຫັດ ISO 3166 | TH-14 |
ທະບຽນພາຫະນະ | พระนครศรีอยุธยา |
ເວັບໄຊ | ayutthaya |
ປະຫວັດ
ດັດແກ້ແຕ່ກ່ອນແຂວງພະນະຄອນສີອະຍຸທະຍາແມ່ນທີ່ຕັ້ງຂອງອານາຈັກອະຍຸທະຍາ ເຊິ່ງສະຖາປະນາຂື້ນໃນປີ 1350 ໂດຍສົມເດັດພະລາມາທິບໍດີທີ 1 ຫຼືພະເຈົ້າອູ່ທອງ ກົງກັບສະໄໝສົມເດັດເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ແຫ່ງອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ຍັງມີອານາເຂດທີ່ບໍ່ໃຫຍ່. ຕໍ່ມາກະສັດແຫ່ງກຸງສີອະຍຸທະຍາສາມາດໄດ້ດິນແດນອ້ອມຂ້າງເປັນປະເທດລາດ ມີອານາເຂດກວ້າງຂວາງ ແຕ່ກໍ່ເສຍເມືອງເທື່ອທຳອິດໃຫ້ແກ່ພະມ້າໃນປີ 1569 ໃນສະໄໝສົມເດັດພະມະຫິນທາທິລາດ ແລະສາມາດກອບກູ້ເມືອງໄດ້ສຳເລັດໃນປີ 1592 ໂດຍສົມເດັດພະນະເລສວນມະຫາລາດ ເຮັດຍຸທະຫັດຖີ (ການສູ້ຮົບກັນຕົວຕໍ່ຕົວເທິງຫຼັງຊ້າງ) ກັບພະມະຫາອຸປະລາຊາ ແຫ່ງອານາຈັກຫົງສາວະດີ ເຮັດໃຫ້ພະມ້າບໍ່ມາຍຶດເມືອງກວ່າຮ້ອຍກວ່າປີ. ໃນສະໄໝສົມເດັດພະນາລາຍມະຫາລາດ ເປັນຍຸກສະໄໝທີ່ມີການຄ້າເສລີ ມີຊາວຕາເວັນຕົກມາຄ້າຂາຍເປັນຈຳນວນຫຼາຍ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຊາວຝະລັ່ງ. ສຸດທ້າຍພະມ້າກໍ່ກັບມາຕີຈົນເສຍກຸງສີອະຍຸທະຍາເປັນຄັ້ງທີສອງໃນປີ ພ.ສ. 2310 ໃນສະໄໝສົມເດັດພະທີ່ນັ່ງສຸລິຍາດອະມະລິນ ຫຼື ພະເຈົ້າເອກະທັດ ຕໍ່ມາຖືກຍົກໃຫ້ເປັນເມືອງຈັດຕະວາຊື່ວ່າ ເມືອງຫຼວງເກົ່າ.
ການປົກຄອງ
ດັດແກ້ພະນະຄອນສີອະຍຸທະຍາມີ 16 ບັນດາເມືອງ
ອ້າງອີງ
ດັດແກ້- ↑ ສົມຈິຕ ພັນລັກ. (2012) ພາສາລາວລ້ານຊ້າງ ກ່ອນປີ ພ.ສ 2478; ຄ.ສ 1935 ສະບັບຄົ້ນຄວ້າ. ສົມມະນາ ການພິມ ສປປ ລາວ.