ວິກິພີເດຍ

ມາກາຣົງ

ເຂົ້າໜົມຫວານຝະລັ່ງ
(ປ່ຽນເສັ້ນທາງມາຈາກ ເຂົ້າໜົມມາກາຣົງ)

ມາກາຣົງ (ຝຣັ່ງ: macaron)[1] ແມ່ນເຂົ້າໜົມຫວານທີ່ໄດ້ຈາກການຜະສົມມາແຣງກັບໄຂ່ຂາວ, ນ້ຳຕານໄອຊິ້ງ, ນ້ຳຕານຊາຍຂາວ, ຜົງຖົ່ວອາມັງຫຼືຖົ່ວອາມັງປົ່ນ ແລະສີຜະສົມອາຫານ ມາກາຣົງຮູບຮ່າງເໝືອນແຊນວິດ ແມ່ນເຂົ້າຈີ່ສອງຊິ້ນປະກົບກັນ ມີສອດໄສ້ກົງກາງ ສ່ວນມັກຈະເປັນການັດ, ບັດເຕີຄີມ (ຄີມເນີຍທີ່ໃຊ້ແຕ່ງໜ້າເຄ້ກ) ຫຼືແຍມ ຄຳວ່າ ມາກາຣົງ ແຜງມາຈາກຄຳໃນ[[ພາສາອິຕາລີ (ອິຕາລີ: macarone, ອິຕາລີ: maccarone ຫຼື ອິຕາລີ: maccherone) ມາແຣງແບບອິຕາລີ

ມາກາຣົງ
Macaron
ມາກາຣົງຈາກຮ້ານລາດູເລ ປາຣີສ ຝະລັ່ງ
ກຳເໜີດ
ແຫຼ່ງກຳເໜີດປະເທດຝຣັ່ງ
ລາຍລະອຽດ
ປະເພດເຂົ້າໜົມຫວານ, ເຂົ້າເຊົ້າ
ເຄື່ອງປຸງຫຼັກສ່ວນເຂົ້າຈີ່ : ໄຂ່ຂາວ, ນ້ຳຕານໄອຊິ້ງ, ນ້ຳຕານຊາຍ, ຜົງຖົ່ວອາມັງ ຫຼື ຖົ່ວອາມັງປົ່ນ, ສີຜະສົມອາຫານ
ສ່ວນໄສ້ : ບັດເຕີຄີມ, ການັດ ຫຼືແຍມ

ມາກາຣົງ ມີລັກສະນະຄ້າຍຄຸກກີ້ ລັກສະນະເດັ່ນຂອງມາກາຣົງຄື ຜິວດ້ານບົນຂອງເຂົ້າໜົມຈະຮຽບ ຂອບຮອບໆ ແມ່ນຮອຍຫຍັກ (ມັກຈະເອິ້ນວ່າ "ຂາ" ຫຼື "ຕີນ") ແລະມີຖານຮຽບແບນ ເຂົ້າໜົມຈະນຸ້ມຊຸ້ມເລັກໜ້ອຍແລະລະລາຍໃນປາກ ມາກາຣົງມີຫຼາກຫຼາຍລົດຊາດ ຕັ້ງແຕ່ລົດດັ້ງເດີມ (ຣາສປ໌ເບີລີ, ຊັອກໂກແລັດ) ໄປຈົນຮອດລົດໃໝ່ໆ (ຟົວກາ,ຊາຂຽວ)

ຄົນສ່ວນໃຫຍ່ມັກຈະສັບສົນກັບມາກາຣົງກັບແມຄາຣູນ ຈຶງມີການໃຊ້ຊື່ພາສາຝະລັ່ງມາແທນພາສາອັງກິດເພື່ອໃຫ້ເບິ່ງຕ່າງກັນ ແຕ່ກໍຍິ່ງເຮັດໃຫ້ຊື່ກັນຜິດຫຼາຍຂຶ້ນ ບາງຕຳລາອາຫານແຍກຊື່ ແມຄາຣູນ ໄວ້ໃຊ້ກັບມາກາຣົງທີ່ບໍ່ແມ່ນແບບຂອງຝະລັ່ງ ແຕ່ຫຼາຍໆ ຄົນມີຄວາມເຫັນວ່າເຂົ້າໜົມທັງສອງຢ່າງນີ້ມີຄວາມຄືກັນ ເຊິ່ງຄວາມຈິງແລ້ວ ແມຄາຣູນ ແມ່ນຄຳພາສາອັງກິດທີ່ແປມາຈາກຄຳວ່າ ມາກາຣົງ ໃນພາສາຝະລັ່ງ ເພາະສະນັ້ນທັງສອງຊື່ນີ້ມີຄວາມໝາຍເອິ້ນເຂົ້າໜົມແບບດຽວກັນ ທັງນີ້ການໃຊ້ແຕ່ລະຊື່ກໍອາດຂຶ້ນຢູ່ກັບການຕີຄວາມຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນ ເຄີຍມີສາດສະດາຈານພາກວິຊາວັດທະນະທຳອາຫານທີ່ສະແຕນຟອດ ແດນ ຈູຣາຟສະກີ້ ຊີ້ແຈງວ່າ 'ມາກາຣົງ' (ຣວມເຖິງ "ມາກາຣົງປາຣີສ" ຫຼື "ມາກາຣົງເຊີແບ") ຄືຊື່ເອິ້ນທີ່ຖືກຕ້ອງ

ປະຫວັດ

ດັດແກ້
 
ມາກາຣົງຈາກເມືອງນັອງຊີ ຈາກສາລານຸກົມ [Dictionnaire encyclopédique de l'épicerie et des industries annexes] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) ໂດຍອາລະແບ ແຊເຍີລີ ປັບປຸງໃໝ່ໂດຍ L'Épicier ໃນປີ ຄ.ສ. 1904, ໜ້າ 431

ເຖິງສ່ວນໃຫຍ່ຈະເວົ້າກັນວ່າ ມາກາຣົງເປັນເຂົ້າໜົມສັນຊາດຝະລັ່ງ ກໍຍັງມີຂໍ້ຖົກຖຽງກັນຫຼາຍສາລານຸກົມອາຫານການກິນຊື່ລາຣຸສກັສທໍນໍມິກ (ຝຣັ່ງ: Larousse Gastronomique) ລະບຸວ່າ ມາກາຣົງນັ້ນມີມາຕັ້ງແຕ່ປີ ຄ.ສ. 791 ໃນຄອນແວນແຫ່ງໜຶ່ງໄກ້ກັບເມືອງກໍເມີລີ ຈັງຫວັດແອັງເດລົວ ບ້າງກໍສືບຄົ້ນປະຫວັດສາດຊາດຝະລັ່ງຍ້ອນກັບໄປເມື່ອປີ ຄ.ສ. 1533 ສະໄໝທີ່ກາເຕລີນາ ເດ ເມດີຊີ ອະພິເສກສົມລົດກັບພະເຈົ້າອັອງລີທີ່ 2 ແຫ່ງຝະລັ່ງ ນາງໄດ້ນຳເຊຟເຮັດເຂົ້າໜົມຊາວອິຕາລີກັບມາດ້ວຍ[2] ໃນປີ ຄ.ສ. 1972 ຊ່ວງການປະຕິວັດຊາດຝະລັ່ງ ມີແມ່ຊີນິກາຍຄາທໍລິກສອງທ່ານເຊິ່ງຫຼົບໄພໄປຢູ່ທີ່ເມືອງນັອງຊີໄດ້ອົບເຂົ້າໜົມຄຸກກີ້ມາກາຣົງຂາຍເພື່ອຈະນຳເງິນມາຈ່າຍຄ່າບ້ານ ເຮັດໃຫ້ມາກາຣົງເປັນຮູ້ຈັກໂດຍທົ່ວ ມີຄົນຕັ້ງຊື່ໃຫ້ທັງສອງທ່ານວ່າ "ຊິສເຕີມາກາຣົງ" ເຊິ່ງໃນຊ່ວງທຳອິດນັ້ນ ມາກາຣົງເປັນເຂົ້າໜົມເປົ່າໆ ບໍ່ມີລົດຊາດຫຼືໄສ້ອີຫຍັງທີ່ພິເສດ[3]

ຈົນກະທັ່ງໃນຄິດທົດສະວັດ 1830 ເລິ່ມມີການເສີບມາກາຣົງເປັນຄູ່ໆ ພ້ອມກັບແຍມ ເຫຼົ້າ ແລະເຄື່ອງເທດຕ່າງໆ ແຕ່ມາກາຣົງໃນທຸກວັນນີ້ປະກອບໄປດ້ວຍເມີແຣັງອາມັງສອງຊິ້ນປະກົບກັນສອດໄສ້ກົງກາງ ໄສ້ທີ່ວ່ານີ້ອາດຈະເປັນຄີມເນຍທີ່ໃຊ້ແຕ່ງໜ້າເຄ້ກ (ບັດເຕີຄີມ) ແຍມ ຫຼື ການັດ ເຊິ່ງແຕ່ເດີມເອິ້ນວ່າ "ເຊີແບ" ຫຼື "ມາກາຣົງຝະລັ່ງ" ມີການກ່າວອ້າງວ່າ 20 ເຊຟປີແຍ ເດຟົງແຕນແຫ່ງຮ້ານເຂົ້າໜົມຝະລັ່ງລາດູເລ (Ladurée) ເປັນຜູ້ຄິດຄົ້ນສູດນີ້ຂຶ້ນມາ ແຕ່ນັກເຮັດເຂົ້າໜົມອີກຄົນໜຶ່ງຄືໂກດ ເຊີແບ ກໍອ້າງສູດນີ້ເປັນຜົນງານຂອງເຂົາເຊັ່ນກັນ[4][5][6]

ລົດຊາດຕ່າງໆ

ດັດແກ້
  •  
    ມາກາຣົງລົດອາມັງ[7]
  •  
    ມາກາຣົງລົດບູເບີລີ
  •  
    ມາກາຣົງລົດຄາລາເມລ
  •  
    ມາກາຣົງລົດຊັອກໂກແລັດ
  •  
    ມາກາຣົງລົດໝາກພ້າວ
  •  
    ມາກາຣົງລົດນ້ຳເຜິ່ງ
  •  
    ມາກາຣົງລົດເລມອນ
  •  
    ມາກາຣົງລົດໝາກກ້ຽງ
  •  
    ມາກາຣົງລົດພິກໄທອ່ອນ
  •  
    ມາກາຣົງລົດພິສຕາຊີໂອ
  •  
    ມາກາຣົງລົດກຸຫຼາບ
  •  
    ມາກາຣົງລົດວານິນລາ

ຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງມາກາຣົງ

ດັດແກ້
 
ມາກາຣົງສີຕ່າງ ໆ
 
ມາກາຣົງໃນປາຣີສ (ຈານໜ້າສຸດ)
 
Macarons from La Grande Épicerie, the deli department of Le Bon Marché, Paris
 
Macaron cookie base

ຝະລັ່ງ

ດັດແກ້

ໃນຫຼາຍ ໆ ເມືອງຂອງຝະລັ່ງຕ່າງມີປະຫວັດທີ່ຫຼາກຫຼາຍແລະມີຄວາມເປັນມາຍາວນານຫຼາຍ ຢ່າງເຊັ່ນທີ່ແຄວ້ນລໍແລນມີຄວາມໂດດເດັ່ນຫຼາຍ (ນັອງຊີແລະບູແລ), ພູມິພາກບາສ (ແຊັງ-ຊັອງ-ເດີ-ລຸດ), ແຊັງເຕມີລີຍົງ, ອາມຽງ, ມົງມໍລີຍົງ, ເລີໂດລາ, ໂຊ (Sault), ຊາດ, ກໍເມີລີ, ຊົວເຍີດແລະແຊັງຄົວໃນເບີກັນດີ

ມາກາຣົງດາມຽງ (Macarons d'Amiens) ໃນອາມຽງ ມີຂະໜາດໜ້ອຍ ຮູບຮ່າງກົມແບບມາກາຣົງທົ່ວ ໆ ໄປ ເຮັດມາຈາກອາມັງ ເພສທ໌ (ມະເລັດອາມັງບົດຜະສົມຮວມກັບນ້ຳຕານແລະໄຂ່), ໝາກໄມ້ແລະນ້ຳເຜິ່ງ ເຊິ່ງຄົ້ນພົບຄັ້ງທຳອິດໃນປີ ຄ.ສ. 1855[8]

ສ່ວນໃນເມືອງມົງມໍລີຍົງ ມາກາຣົງເລື່ອງຊື່ຫຼາຍຂະໜາດມີການສ້າງພິພິດທະພັນໂດຍສະເພາະ ຍ້ອນກັບໄປໃນປີ ຄ.ສ. 1920 ທີ່ເມືອງນີ້ມີຮ້ານເບເກລີມາກາຣົງທີ່ເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດຕັ້ງຢູ່ ຊື່ວ່າ ແມຊົງຣານູ-ເມຕີວີເຍ (Maison Rannou-Métivier) ມາກາຣົງຂອງມົງມໍລີຍົງນີ້ເປັນສູດດັ້ງເດີມທີ່ສືບທອດກັນມາກວ່າ 150 ປີແລ້ວ[9]

ໃນເມືອງນັອງຊີທີ່ແຄວ້ນລໍແລນ ມາກາຣົງເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງປະຫວັດສາດເມືອງນີ້ເລີຍທີດຽວ ເປັນທີ່ເລົ່າຂານກັນມາວ່າ ຫົວໜ້າແມ່ຊີທ່ານໜຶ່ງຈາກເມືອງເລີມີມົງ (Remiremont) ຕັ້ງກົດຂຶ້ນມາປົກຄອງແມ່ຊີທັງໝົດ ກົດນີ້ຊື່ວ່າ "ດາມດູແຊັງ-ຊາເຄີມັອງ" (Dames du Saint-Sacrement) ເປັນກົດຫ້າມແມ່ຊີບໍ່ໃຫ້ຮັບປະທານເນື້ອທຸກຊະນິດ ແລະຕ້ອງປະຕິບັດຕາມຢ່າງເຄັ່ງຄັດ ເຊິ່ງມີແມ່ຊີສອງທ່ານ (ຊິສເຕີມາເກີລິດແລະມາລີ-ເອລີຊາແບັດ) ທີ່ເຊື່ອກັນວ່າແມ່ນຜູ້ຄິດຄົ້ນວິທີການເຮັດມາກາຣົງຂຶ້ນມາ ເພື່ອຈະໄດ້ຮັບປະທານອາຫານທີ່ເໝາະສົມແລະເປັນໄປຕາມກົດນັ້ນ ຕໍ່ມາທ່ານທັງສອງເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກັນໃນຊື່ "ຊິສເຕີມາກາຣົງ" (ເລເຊີມາກາຣົງ) ໃນປີ ຄ.ສ. 1952 ເມືອງນັອງຊີນຳຊື່ຂອງທ່ານມາໃຊ້ຕັ້ງຊື່ຖະໜົນບາງສ່ວນຂອງລູເດີລາອາດ (Rue de la Hache) (ບ່ອນທີ່ພວກທ່ານຄິດຄົ້ນມາກາຣົງຂຶ້ນມາ) ເພື່ອເປັນການໃຫ້ກຽດ[10]

ສະວິດເຊີແລນ

ດັດແກ້

ໃນສະວິດເຊີແລນ ມີຍີ່ຫໍ້ລຸກເຊີມບົວຣ໌ເກີລີ (Luxemburgerli) ແມ່ນເຂົ້າໜົມຫວານທີ່ຜະສົມຜະສານງານສິລະປະເຂົ້າໜົມຫວານຂອງຮ້ານກົງຟີດຮີດປຶງລີ (Confiserie Sprüngli) ທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນເມືອງຊູລິກ ມາກາຣົງຂອງຍີ່ຫໍ້ລຸກເຊີມບົວຣ໌ເກີລີນີ້[11][12][13] ປະກອບໄປດ້ວຍມາແຣງອາມັງສອງແຜ່ນ[14] ສອດໄສ້ບັດເຕີຄີມ[15][16] ຂະໜາດຊິ້ນມາກາຣົງຈະນ້ອຍກວ່າເບົາກວ່າມາກາຣົງຂອງເຈົ້າອື່ນ ໆ ວ່າກັນວ່າ ສ່ວນຜະສົມເບົາຫຼາຍ ສັມຜັດເໝືອນອາກາດ[17] ລົດຊາດທີ່ມີຈຳໜ່າຍ ໄດ້ແກ່ ວານິນລາ, ຊັອກໂກແລັດ ສະຕັດຊາເຕລລາ (ຊັອກໂກແລັດຊິບ), ຄາລາເມລ, ຖົ່ວເຮເຊລ, ແຊັມເປນ, ເຫຼົ້າອາມາເລັດໂຕ, ເກົາລັດ, ມັອກຄ່າ, ອົບເຊີຍ, ເລມອນ, ໝາກກ້ຽງຈີນ ແລະຣາສເບີລີ ລົດຊາດບາງແບບກໍມີສະເພາະບາງເທດສະການເທົ່ານັ້ນ ມາກາຣົງວາງຂາຍໃນຕູ້ໂຊແຊ່ເຍັນເຊິ່ງຈະຢູ່ໄດ້ດົນປະມານ 3-5 ວັນ

 
Zurich, Switzerland, Sprüngli confectionery shop display with Luxemburgerli.

ອ້າງອີງ

ດັດແກ້
  1. ↑ Henry, Liz (2 May 2010). "Eats: Food quest — Paradise found: The search for the elusive macaron pays off". Sun Journal. Archived from the original on 10 ມີນາ 2012. Retrieved 10 May 2012.
  2. ↑ History of Macarons Archived 2009-02-05 at the Wayback Machine, Madmacnyc.com
  3. ↑ Introduction to French Macarons
  4. ↑ The story of the Macaron Archived 2010-07-04 at the Wayback Machine, Laduree.fr
  5. ↑ Macarons, the Daddy Mac of Cookies, Fox News
  6. ↑ Jurafsky, Dan. "Macarons, Macaroons, Macaroni: the curious history". Slate.com. Retrieved 9 March 2013.
  7. ↑ Naherny, Michelle. "Photos courtesy of". Honey B's Macarons. Retrieved 8 July 2014.
  8. ↑ Nick Rider (1 May 2005). Short Breaks Northern France. New Holland Publishers. p. 135.
  9. ↑ Press book Archived 2006-06-15 at the Wayback Machine, Musée de l'Amande et du Macaron, see article La Maison Rannou-Métiviere, July/August 2003.
  10. ↑ Notre Histoire Maison des soeurs Archived 2014-10-23 at the Wayback Machine, Achat-nancy.com
  11. ↑ Hubbeling, Christina. "Wer macht die besten Macarons? (Who makes the best macarons?)". Neue Zürcher Zeitung. Neue Zürcher Zeitung AG. Retrieved 3 March 2014.
  12. ↑ "Luxemburgerli". Confiserie Sprüngli. Confiserie Sprüngli AG. Archived from the original on 22 ກໍລະກົດ 2015. Retrieved 3 March 2014.
  13. ↑ Böhler, Guido. "Macarons: wer macht die besten und schönsten? (Macarons: who makes the best and most attractive ones?)". delikatessenschweiz.ch. foodaktuell.ch. Retrieved 3 March 2014.
  14. ↑ Malgieri, Nick. "Baking : How to Make a Macaroon". Los Angeles Times. Retrieved 3 March 2014.
  15. ↑ Gasser, Benno. "Auf der Suche nach dem besten Zürcher Macaron (The search for the best Zurich macaron)". Tages-Anzeiger. Tamedia AG. Retrieved 3 March 2014.
  16. ↑ Kummer, Corby. "Smackaroon! The Switzerland vs. France Cookie Smackdown". The Atlantic. The Atlantic Monthly Group. Retrieved 3 March 2014.
  17. ↑ Luxemburgerli – die luftig leichte Versuchung Archived 2015-07-22 at the Wayback Machine, Spruengli.ch

ບັນນານຸກົມ

ດັດແກ້
  • Meyers, Cindy: The Macaron and Madame Blanchez. In: Gastronomica. The Journal of Food and Culture, Vol. 9, No. 2 (Spring 2009), pp. 14–18, University of California Press, online.
  • Jurafsky, Dan: Macarons, Macaroons, Macaroni. The curious history. In: Slate, November 16, 2011, online. (About the history of the macaron.)
ດຶງຂໍ້ມູນຈາກ "https://lo.wikipedia.org/w/index.php?title=ມາກາຣົງ&oldid=104426"