ວັດຖຸບູຮານວັດບ້ານທ່າຫມີ
ສິ່ງສັກສິດທາງດ້ານວັດຖຸບູຮານທີ່ມີມາແຕ່ດຶກດຳບັນໄດ້ທີ່ວັດບ້ານທ່າຫມີ ເຊິ່ງເມື່ອກ່ອນແມ່ນຢູ່ປ່າທີ່ຖ້ຳຜານ້ອຍ, ເຊິ່ງຕັ້ງຢູ່ໃນເຂດຫມູ່ບ້ານທ່າຫມີເມືອງຫີນບູນ ແຂວງຄຳມ່ວນ ແຕ່ປະຈຸບັນທາງອຳນາດການປົກຄອງ ແລະ ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເພິ່ນໄດ້ເອົາມາໄວ້ທີ່ວັດບ້ານດັ່ງກ່າວ.
ຕາມການບອກເລົ່າຂອງຜູ້ພົບເຫັນ ເຊິ່ງເປັນປະຊາຊົນແຫ່ງນີ້ ເພິ່ນໄດ້ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໃນວັນທີ 31 ທັນວາ 2010 ທີ່ຜ່ານມາ ເວລາ 4 ໂມງແລງຕົນເອງພ້ອມດ້ວຍຫມູ່ 2 ຄົນ ຢູ່ບ້ານດຽວກັນໄດ້ໄປຊອກຫາ ຢູ່ຫາກິນຢູ່ບໍລິເວນພູກວນນ້ອຍ ຫລື ເອີ້ນອີກຊື່ຫນຶ່ງວ່າ: “ພູຜານ້ອຍ” ເຊິ່ງພູນີ້ ແມ່ນຢູ່ຫ່າງຈາກບ້ານໄປປະມານ 4 ກິໂລແມັດ ສຳລັບແຕ່ຕີນພູຂຶ້ນໄປຫາຖ້ຳແມ່ນປະມານ 500 ແມັດ ໄລຍະແຕ່ປາກຖ້ຳໄປຫາຈຸດພົບພະປະມານ 1 ກິໂລແມັດ ໃນຂະນະທີ່ເຂົາເຈົ້າຊອກຫາຢູ່ຫາກິນຢູ່ນັ້ນ ໄດ້ເຫັນສັດປ່າແລ່ນຂຶ້ນໄປເທິງພູພວກເພິ່ນກໍ່ເລີຍຕິດ ຕາມສັດດັ່ງກ່າວໄປພໍດີເຫັນປາກຖ້ຳ ເມື່ອເຂົ້າໄປເບິ່ງພາຍໃນຖ້ຳຈິ່ງໄດ້ພົບວັດຖຸບູຮານຈຳນວນຫລາຍຕັ້ງຢັງຢາຍຢູ່ຕາມ 2 ຊັ້ນຂອງຖ້ຳ, ຈາກນັ້ນ ຈິ່ງມາລາຍງານໃຫ້ອຳນາດການປົກ ຄອງບ້ານ, ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຂອງເມືອງ ແລະ ແຂວງຮັບຮູ້ຫລັງຈາກໄດ້ຮັບຂໍ້ມູນດັ່ງກ່າວແລ້ວ ທາງຜູ້ຮັບຜິດຊອບຂອງແຂວງ, ເມືອງພ້ອມດ້ວຍເຖົ້າແກ່ແນວໂຮມຂອງບ້ານກໍ່ໄດ້ຂຶ້ນໄປສຳຫລວດ ແລະ ຂຶ້ນທະບຽນວັດຖຸບູຮານດັ່ງກ່າວ ເຊິ່ງວັດຖຸບູຮານທີ່ຄົ້ນພົບໃນຄັ້ງນີ້ ລວມມີພະພຸດທະຮູບທັງຫມົດ 114 ອົງ, ນອກຈາກນັ້ນ ຍັງມີນ້ຳເຕົ້າ 1 ຫນ່ວຍ, ແຊ່ງທອງ 1 ຄູ່, ພາຖາດໃສ່ພະ 1 ອັນ, ຜັງຖາດ 2 ອັນ, ເຕົ້າປູນ 1 ຫນ່ວຍ, ເຫລັກແຫລມທອງ 3 ເຫລັ້ມ, ຄ້ອງໃຫຍ່ 2 ວົງ, ຄ້ອງ ກາງ 2 ວົງ, ຄ້ອງນ້ອຍ 2 ວົງ, ບາດ 1 ຫນ່ວຍ, ຖ້ວຍທອງໃຫຍ່ 3 ໃບ, ຖ້ວຍທອງກາງ 14 ໃບ, ຖ້ວຍທອງນ້ອຍ 4 ໃບ, ການ້ຳທອງ 1 ຫນ່ວຍ, ໄຫໃຫຍ່ມີຫູ 2 ຫນ່ວຍ, ໄຫນ້ອຍມີຫູ 1 ຫນ່ວຍ, ໄຫດິນ 1 ຫນ່ວຍ ແລະ ຈານນ້ອຍ 1 ໃບ.
ທາງອຳນາດການປົກຄອງ ທຸກຂັ້ນກໍ່ໄດ້ສຳຫລວດ, ເກັບກຳຂໍ້ມູນ ແລະ ໄດ້ຂຶ້ນທະບຽນຈຳນວນວັດຖຸບູຮານທີ່ໄດ້ພົບເຫັນໃນຄັ້ງນີ້ ໃຫ້ສຳເລັດເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍແລ້ວລາຍງານໃຫ້ຂັ້ນ ແຂວງຮັບຮູ້ ພ້ອມທັງໄດ້ມອບໃຫ້ປະຊາຊົນພາຍໃນເຂດດັ່ງກ່າວເປັນຜູ້ອຸປະຖຳ, ສັກກະລະບູຊາ ແລະ ປົກປັກຮັກສາຕະຫລອດໄປທັງຫມົດນີ້ ຢາກໃຫ້ທ່ານມາເບິ່ງດ້ວຍຕົວເອງວ່າຈະຫນ້າອັດສະຈັນສ່ຳໃດ ເພາະທັງຫລາຍນີ້ແມ່ນຢູ່ໃນຖ້ຳທີ່ຍັງບໍ່ທັນມີໃຜໄດ້ຄົ້ນພົບແບບນີ້ມາກ່ອນ.