ຖ້ຳແມງກະເບື້ອ
ຖ້ຳຜີເສືອແມ່ນສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວທີ່ມີຊື່ສຽງອີກແຫ່ງຫນຶ່ງຂອງແຂວງຄຳມ່ວນ, ບັນດານັກທ່ອງທ່ຽວສາມາດເຂົ້າເຖິງສະຖານທີ່ດັ່ງກ່າວດ້ວຍການຍ່າງຜ່ານທົ່ງນາທີ່ກວ້າງໃຫຍ່, ຫ່າງຈາກບ້ານໂພນທັນ, ເມືອງຫີນບູນປະມານ2,5 ກິໂລແມັດ, ຖ້ຳແຫ່ງດັ່ງກ່າວນີ້ມີຄວາມລຶກລັບສະເພາະຕາມຄວາມເຊື່ອຖືເຊິ່ງບັນດານັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ເຂົ້າໄປທ່ຽວຊົມທຸກຄົນຈະຕ້ອງໄດ້ປະຕິບັດຕາມຄຳແນະນຳຂອງພະນັກງານນຳທ່ຽວຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນຢ່າງເຄັ່ງຄັດ.
ຖ້ຳຜີເສືອມີຕຳນານອັນລຶກລັບຕາມການເລົ່າຂານຈາກປາກຕໍ່ປາກຂອງປະຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນໃນເຂດດັ່ງກ່າວໄດ້ຮູ້ວ່າ: ຖ້ຳແຫ່ງນີ້ຈັດວ່າເປັນສະຖານທີ່ງົດງາມຫນ້າທ່ຽວຊົມແຕ່ສັກສິດ, ປາກຖ້ຳມີຄວາມກວ້າງປະມານ15 ແມັດ, ສ່ວນຂ້າງໃນຂອງຖ້ຳມີລວງກວ້າງປະມານ40 ແມັດແລະ ສູງ25 ແມັດ, ເຊິ່ງທາງເຂົ້າລ້ວນແຕ່ປູດ້ວຍກ້ອນຫີນທຳມະຊາດ, ຂ້າງໃນເບື້ອງຂວາມືແມ່ນຈະພົບກັບບວກຫນອງຈຳນວນຫນຶ່ງແລະຍັງມີບັນດາສັດປີກຈຳພວກເຈຍພາກັນອາໄສຢູ່ເປັນຈຳນວນຫລວງຫລາຍແລະ ກໍ່ປາກົດວ່າ ມີສິ່ງລຶກລັບທີ່ບໍ່ມີຕົວຕົນແຝງຊ້ອນຢູ່ທຸກເວລາ. ເຊິ່ງເລື່ອງກໍ່ມີຢູ່ວ່າ:
ດົນນານມາແລ້ວມີຄອບຄົວຊາວນາຄອບຄົວຫນຶ່ງມີລູກຊາຍສອງຄົນ, ພວກເຂົາພາກັນຕັ້ງບ້ານເຮືອນຢູ່ກາງປ່າໃກ້ກັບຖ້ຳແຫ່ງຫນຶ່ງເຊິ່ງເມື່ອກ່ອນຊາວບ້ານພາກັນເອີ້ນວ່າຖ້ຳຜາແດງ(ແມ່ນຖ້ຳຜີເສືອໃນປະຈຸບັນນີ້ເອງ), ເມື່ອລູກຊາຍສອງຄົນໃຫຍ່ເປັນບ່າວທັງສອງກໍ່ພາກັນອອກໄປຊ່າວໄຮ່ນາພ້ອມປູກເຂົ້າ, ແລງວັນຫນຶ່ງຫລັງຈາກທີ່ສອງອ້າຍນ້ອງພາກັນເຮັດວຽກຫມົດມື້ດ້ວຍຄວາມອິດເມື່ອຍຜູ້ເປັນນ້ອງຊາຍຈິ່ງຈັບເອົາບັ້ງໄມ້ໃຜ່ແລ້ວແລ່ນລົງໄປຕັກເອົານ້ຳຢູ່ບໍ່ເຊິ່ງໃກ້ກັບຖ້ຳຜາແດງ, ເມື່ອດື່ມນ້ຳພໍຫລຸດຜ່ອນຄວາມຫິວຊົ່ວຄາວເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍກ່ອນຈະພາກັນກັບບ້ານ ແຕ່ທັງສອງຄົງບໍ່ຮູ້ວ່າມີຜີແມ່ຍ່າໂຕຫນຶ່ງກຳລັງຈອບເບິ່ງພຶດຕິກຳຂອງພວກເຂົາແລະສຸດທ້າຍຜີແມ່ຍ່າໂຕນັ້ນກໍ່ຈັບເອົາສອງອ້າຍນ້ອງໄປຂັງໄວ້ໃນຖ້ຳຜາແດງ.
ໃນຂະນະດຽວກັນນັ້ນຜູ້ເປັນອ້າຍກໍ່ໄດ້ໃຊ້ອຸບາຍຕົວະຜີແມ່ຍ່າ ແຕ່ຜີແມ່ຍ່າເອງກໍ່ຮູ້ດີແລ້ວວ່າເປັນພຽງກົນອຸບາຍສະນັ້ນມັນຈິ່ງຖາມລາຍລະອຽດຕ່າງໆຈົນຄົບຖ້ວນແລະ ກ່ອນຈະອະນຸຍາດສອງອ້າຍນ້ອງກັບບ້ານແລະໃຫ້ອ້ອຍແກ່ທັງສອງຄົນເມື່ອເຫັນລູກກັບຄືນມາເຮືອນຂອງຕົນພໍ່ແມ່ດີໃຈຢ່າງບອກບໍ່ຖືກແຕ່ວ່າພວກເຂົາຊ້ຳຜັດພາກັນກິນອ້ອຍທີ່ຜີແມ່ຍ່າໃຫ້ມາແລະຖິ້ມເປືອກມັນຈົນທົ່ວຫມູ່ບ້ານ, ຄືນຕໍ່ມາເມື່ອຜີແມ່ຍ່າບໍ່ເຫັນສອງອ້າຍນ້ອງກັບມາຈິ່ງຕັດສິນໃຈນຳຂີ້ອ້ອຍທີ່ສອງອ້າຍນ້ອງຖິ້ມຕາມຫວ່າງທາງໃນຂະນະກັບບ້ານສຸດທ້າຍ ຈິ່ງມາພໍ້ຕູບນ້ອຍຫລັງຫນຶ່ງມັນກໍ່ບໍ່ໄດ້ລໍຊ້າຟ້າວໂດດຄຸບກິນຜູ້ເປັນນ້ອງຊາຍທັນທີ ແລະຄືນຕໍ່ມາຜີແມ່ຍ່າກໍ່ກັບມາກິນຜູ້ເປັນອ້າຍອີກ ເຊິ່ງບໍ່ມີຜູ້ໃດສາມາດປາບຜີແມ່ຍ່າໂຕນີ້ໄດ້, ເມື່ອເປັນແນວນັ້ນບັນດາ ຊາວບ້ານຫລາຍຄົນ ຈິ່ງຄິດຫາວິທີປາບຜີດ້ວຍການບະບົນວິ້ງວອນຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫລືອຈາກສິ່ງສັກສິດຈິ່ງມີເສືອເຊິ່ງຈັດວ່າເປັນສັດທີ່ເກ່ງກ້າແລະ ຂານອາສາມາປາບຜີແມ່ຍ່າຕາມດ້ວຍແມງງອດ, ງູຕາແຫແລະງູເຫົ່າ, ເຊິ່ງບັນດາສັດດັ່ງກ່າວພາກັນຈັດແບ່ງຫນ້າທີ່ຢ່າງລະອຽດ.
ເມື່ອຕົກລົງກັນເປັນທີ່ຮຽຮ້ອຍແລ້ວຕາງຝ່າຍຕ່າງກໍ່ກຽມການປະຕິບັດແຜນການປາບຜີແມ່ຍ່າຜູ້ໂຫດຮ້າຍທັນທີ, ຕົກກາງຄືນມາເມື່ອຜີແມ່ຍ່າກັບມາແຕ່ກິນເດັກນ້ອຍຄົນຫນຶ່ງໃນຫມູ່ບ້ານມັນຈິ່ງກ້າວຂຶ້ນນອນຢູ່ເທິງບ່ອນດ້ວຍຄວາມອີ່ມຫນຳສຳລານໃຈ, ຂະນະທີ່ມັນກຳລັງນອນຫລັບຢູ່ນັ້ນແມງງອດຜູ້ລີ້ ຢູ່ກ້ອງຕຽງກໍ່ຄ່ອຍໄຕ່ຂຶ້ນມາຕອດທີ່ແຂນຜີແມ່ຍ່າເຮັດໃຫ້ມັນຕື່ນຕົກໃຈພ້ອມລຸກໄປຊອກໄຟຢູ່ເຮືອນຄົວເພື່ອຈະມາຂ້າແມງງອດແຕ່ງູຕາແຫຜູ້ທີ່ລີ້ຊ່ອນຢູ່ຂ້າງເຕົາໄຟກໍ່ເປົ່າຂີ້ເຖົ່າຮ້ອນໃສ່ຕາຜີແມ່ຍ່າເຮັດໃຫ້ມັນໂມໂຫ ເພີ່ມຂຶ້ນ, ເມື່ອບໍ່ມີທາງສູ້ມັນຈິ່ງ ແລ່ນມາຫາຫມໍ້ນ້ຳເພື່ອຫວັງຈະລ້າງຕາ ແຕ່ໂຊກບໍ່ດີເລີຍຊ້ຳຜັດມີງູເຫົ່າທີ່ລີ້ຊ່ອນຢູ່ໃນຫມໍ້ນ້ຳກໍ່ພົ່ນພິດເຂົ້າໃສ່ຕາຜີແມ່ຍ່າຢ່າງ ບໍ່ປານີເຮັດໃຫ້ມັນມືດແປດດ້ານຮີບແລ່ນອອກຈາກເຮືອນອັນເປັນການເປີດໂອກາດໃຫ້ເສືອຜູ້ທີ່ລີ້ຊ່ອນຢູ່ກາງທາງຮີບກະໂດດເຂົ້າໃສ່ຜີແມ່ຍ່າທັງຊອກກັດທີ່ຈຸດສຳຄັນຂອງມັນສຸດທ້າຍມັນກໍ່ໃຈຂາດຕາຍແລະ ຖ້ຳຜາແດງໃນເມື່ອກ່ອນກໍ່ໄດ້ປ່ຽນຊື່ມາເປັນຖ້ຳຜີເສືອເນື່ອງຈາກຈາລຶກບຸນຄຸນຂອງຜີເສືອທີ່ສາມາດປາບຜີແມ່ຍ່າໄດ້ແລະ ກໍ່ຄອຍປົກປ້ອງປະຊາຊົນຜູ້ທີ່ໃຫ້ຄວາມເຄົາລົບເລື້ອຍມາ.