ກະຊວງ
ກະຊວງ (ຄຳເຄົ້າ:ກະທຣວງ) ປະຕິບັດໜ້າທີ່ການເມືອງພາຍໄຕ້ມະຕິຕົກລົງຂອງ ລັດຖະສະພາ ແລະບັນດາກົດຫມາຍຕ່າງໆ, ຜູ້ມີອຳນາດສູງສຸດໃນກະຊວງແມ່ນ ລັດຖະມົນຕີ ຊຶ່ງຖືກແຕ່ງຕັ້ງຈາກຫົວຫນ້າລັດຖະບານ ອາດຈະແມ່ນ ປະທານປະເທດ ຫຼື ນາຍົກ ຂຶ້ນກັບລະບົບການປົກຄອງ ເຊັ່ນ: ຢູ່ ສະຫະລັດອາເມລິກາ ຫົວຫນ້າລັດຖະບານແມ່ນ ປະທານາທິບໍດີ ສ່ວນຢູ່ຫຼາຍປະເທດ ແມ່ນນາຍົກ ເປັນຕົ້ນແມ່ນປະເທດ ສະວີເດັນ, ອັງກິດ ແລະອື່ນໆ.
ການກຳນົດຈຳນວນກະຊວງ ແມ່ນຂຶ້ນກັບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການໃນຕົວຈິງ. ກະຊວງທີ່ອາດຈະຖືໄດ້ວ່າສຳຄັນກ່ອນຫມູ່ແມ່ນ ກະຊວງການຕ່າງປະເທດ ແລະ ກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ ເພາະວຽກງານການຕ່າງປະເທດ ແລະການປ້ອງກັນປະເທດ ແມ່ນເປັນວຽກງານການເມືອງທີ່ຈຳເປັນຂອງທຸ່ກໆປະເທດ, ບາງປະເທດລັດຖະມົນຕີກະຊວງການຕ່າງປະເທດ ແລະລັດຖະມົນຕີກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ ມີບົດບາດສູງກ່ອນຮອງປະທານປະເທດ ເຊັ່ນອາເມລິກາ .
ຫຼາຍປະເທດເພຶ່ອຫຼີກເວັ້ນການໃຊ້ອຳນາດອາດຍາສິດ ສພາຈຶ່ງບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ລັດຖະມົນຕີ ເປັນຜູ້ມີສິດ ຊີ້ຂາດຕັດສີນບັນຫາໃຫຍ່ ດ້ວຍຕົນເອງ ແຕ່ຕ້ອງໄດ້ຕັດສີນກັນເປັນຫມູ່ຄະນະ ໂດຍຜ່ານ ຄະນະນຳກະຊວງ "ສະພາບໍລິຫານກະຊວງ" ຫຼືຖ້າຫາກປັນຫາໃຫຍ່ລະດັບຊາດ ຊຶ່ງອາດສົ່ງຜົນກະທົບເຖິງຄວາມຫມັ້ນຄົງຂອງປະເທດຊາດ ຕ້ອງແມ່ນລັດຖະສະພາເອງເປັນຜູ້ຕັດສິນ.
ສ່ວນກະຊວງທີ່ໄດ້ຮັບສິດພິເສດຫຼາຍກ່ອນຫມູ່ ແມ່ນກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ ຊຶ່ງເປັນອົງການຈັດຕັ້ງ ທີ່ຮັບຜິດຊອບ ຄວາມຫມັ້ນຄົງຂອງປະເທດໂດຍກົງ ສະນັ້ນບາງປັນຫາຈຶ່ງບໍ່ຈຳເປັນໄດ້ໄປຜ່ານສະພາ.
ຕາມລະບົບຂອງ ສປປລາວ
ກະຊວງ ແລະອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ
ມາດຕາ 23(ໃໝ່ ). ທີ່ຕັ້ງ ແລະພາລະບົດບາດຂອງກະຊວງ ແລະອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ
ກະຊວງ ແລະອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງແມ່ນກົງຈັກຂອງລັດຖະບານ ມີພາລະບົດບາດເປັນເສນາ ທິການໃຫ້ແກ່ລັດຖະບານ ແລະຄຸ້ມຄອງມະຫາພາກກ່ຽວກັບຂະແໜງການ ຂອງຕົນໃນຂອບ ເຂດທົ່ວປະ ເທດ.
ມາດຕາ 24 ( ໃໝ່ ). ໂຄງປະກອບກົງຈັກຂອງກະຊວງ ແລະອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ
ກະຊວງ ແລະອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງປະກອບດ້ວຍຫ້ອງການກະຊວງ, ຫ້ອງ ການອົງການທຽບ ເທົ່າກະຊວງ, ກົມ, ພະແນກ, ສະຖາບັນ ແລະຫົວໜ່ວຍວິຊາການຕ່າງໆ ຊຶ່ງກຳນົດໂດຍດຳລັດຂອງນາ ຍົກລັດຖະມົນຕີ.
ມາດຕາ 25 ( ໃໝ່ ). ໂຄງປະກອບບຸກຄະລາກອນຂອງກະຊວງ ແລະອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ
ກະຊວງ ແລະອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ ປະກອບມີລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງ, ຫົວໜ້າອົງການ ທຽບເທົ່າກະຊວງ, ລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການກະຊວງ, ຮອງຫົວໜ້າອົງການ ທຽບເທົ່າກະຊວງ; ຫົວໜ້າ, ຮອງຫົວໜ້າຫ້ອງການ; ຫົວໜ້າ, ຮອງຫົວໜ້າກົມ; ຫົວໜ້າ, ຮອງຫົວໜ້າພະແນກ; ຫົວໜ້າ, ຮອງຫົວ ໜ້າສະຖາບັນ; ຫົວໜ້າ ແລະຮອງຫົວໜ້າຂອງຫົວ ໜ່ວຍວິຊາການ -.ແລະພະນັກງານວິຊາການ.
ມາດຕາ 26 ( ໃໝ່ ). ສິດ ແລະໜ້າທີ່ຂອງກະຊວງ ແລະ ອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ
ກະຊວງ ແລະອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງມີສິດ ແລະໜ້າທີ່ດັ່ງນີ້ :
1. ຄົ້ນຄວ້າຮ່າງນະໂຍບາຍ ແລະແຜນຍຸດທະສາດຂອງຂະແໜງການຕົນ ເພື່ອສະເໜີຕໍ່ລັດຖະ ບານ;
2. ຄົ້ນຄ້ວາຫັນເອົານະໂຍບາຍ, ແຜນການ, ມະຕິຕົກລົງຂອງລັດຖະບານມາເປັນ ແຜນການ, ແຜນງານ ແລະໂຄງການລະອຽດຂອງຂະແໜງການຕົນ ພ້ອມທັງ ຮັບຜິດຊອບໃນການ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ;
3. ສະເໜີປັບປຸງ ຫລືສ້າງຮ່າງກົດໝາຍ, ຮ່າງລັດຖະບັນຍັດ, ຮ່າງລັດຖະດຳລັດ, ຮ່າງດຳ ລັດຕໍ່ລັດຖະບານ; ອອກຂໍ້ຕົກລົງ, ຄຳສັ່ງ, ຄຳແນະນຳ ແລະແຈ້ງການ ເພື່ອຄຸ້ມຄອງມະຫາ ພາກໃນຂະແໜງການຂອງຕົນ;
4. ຊີ້ນຳ ແລະຄຸ້ມຄອງຕາມສາຍຕັ້ງໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານ ແລະບຸກ ຄະລາກອນ ຂອງຂະແໜງການຕົນ ໂດຍປະສານສົມທົບກັບອົງການປົກຄອງ ທ້ອງຖິ່ນ;
5. ສ້າງບຸກຄະລາກອນໃນຂະແໜງການຂອງຕົນ;
6. ພົວພັນວຽກງານກັບຕ່າງປະເທດ ຕາມການມອບໝາຍຂອງລັດຖະບານ;
7. ກວດກາ ແລະສະຫລຸບສັງລວມສະພາບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານຂະແໜງ ການຂອງ ຕົນ ແລ້ວລາຍງານຕໍ່ລັດຖະບານ ແລະນາຍົກລັດຖະມົນຕີ;
8. ປະຕິບັດສິດ ແລະໜ້າທີ່ອື່ນໆ ທີ່ລັດຖະບານມອບໝາຍໃຫ້ສະເພາະ ແລະ ຕາມທີ່ໄດ້ກຳ ນົດໄວ້ໃນລັດຖະທຳມະນູນ ແລະລະບຽບກົດໝາຍ.
ມາດຕາ 27 ( ໃໝ່ ). ພາລະບົດບາດຂອງລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງ ແລະຫົວໜ້າອົງການ ທຽບເທົ່າກະຊວງ
ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງ, ຫົວໜ້າອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ ແມ່ນສະມາຊິກ ລັດຖະບານ, ເປັນຫົວໜ້າຂະແໜງການ, ເປັນເສນາທິການໃຫ້ແກ່ລັດຖະບານ ໃນການຄຸ້ມຄອງມະຫາພາກໃນຂະແໜງ ການຂອງຕົນ.
ມາດຕາ 28 ( ໃໝ່ ). ສິດ ແລະໜ້າທີ່ຂອງລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງ ແລະຫົວ ໜ້າອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ
ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງ ແລະຫົວໜ້າອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງມີສິດ ແລະ ໜ້າທີ່ດັ່ງນີ້:
1. ນຳເອົາມະຕິຂອງກອງປະຊຸມລັດຖະບານໄປຜັນຂະຫຍາຍ ແລະຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃນຂະແໜງການ ຂອງຕົນ;
2. ຊີ້ນຳ, ຄຸ້ມຄອງ ແລະກວດກາການປະຕິບັດວຽກງານຂອງຂະແໜງການຕົນ;
3. ອອກຂໍ້ຕົກລົງ, ຄຳສັ່ງ, ຄຳແນະນຳ ແລະແຈ້ງການແນໃສ່ເພີ່ມທະວີປະສິດທິພາບ ໃນການຈັດ ຕັ້ງ, ການເຄື່ອນໄຫວຂອງການຄຸ້ມຄອງຕາມຂະແໜງການ;
4. ງົດການປະຕິບັດ, ລົບລ້າງ ຫລືຍົກເລີກຂໍ້ຕົກລົງ, ຄຳສັ່ງ, ຄຳແນະນຳ ແລະແຈ້ງການຂອງອົງ ການຈັດຕັ້ງຂັ້ນລຸ່ມທີ່ຂຶ້ນກັບຂະແໜງການຂອງຕົນ ແລະມີສິດສະເໜີ ດັດແປງ, ງົດການປະຕິບັດ, ລົບລ້າງ ຫລືຍົກເລີກນິຕິກຳຂອງຂະແໜງການ ອື່ນ ຫລືຂອງອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ ທີ່ຂັດກັບ ລະບຽບຫລັກການຂອງຂະແໜງການ ຕົນ ຫລືຂັດກັບລະບຽບກົດໝາຍ;
5. ວາງມາດຕະການອັນຈຳເປັນ ເພື່ອປະຕິບັດແຜນການປະຈຳປີ;
6. ສະເໜີປັບປຸງ ຫລືສ້າງຮ່າງກົດໝາຍ, ຮ່າງລັດຖະບັນຍັດ, ຮ່າງລັດຖະດຳລັດ ແລະ ຮ່າງດຳ ລັດ ກ່ຽວກັບຂະແໜງການຂອງຕົນຕໍ່ລັດຖະບານ;
7. ແຕ່ງຕັ້ງ, ຍົກຍ້າຍ ຫລືປົດຕຳແໜ່ງຮອງຫົວຫ້ອງການ, ຮອງຫົວໜ້າກົມ; ຫົວໜ້າ ພະແນກ ແລະຮອງຫົວໜ້າພະແນກ, ຫົວໜ້າ ແລະຮອງຫົວໜ້າຫົວໜ່ວຍວິຊາການ.
ແຕ່ງຕັ້ງ, ຍົກຍ້າຍ ຫລືປົດຕຳແໜ່ງຫົວໜ້າ ແລະຮອງຫົວໜ້າພະແນກຂັ້ນແຂວງ, ຫົວໜ້າຫ້ອງການຂັ້ນເມືອງຂອງຂະແໜງການຕົນ ໂດຍມີການສົມທົບກັບອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ;
8. ມອບວຽກງານໃດໜຶ່ງໃຫ້ລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການກະຊວງ, ຮອງຫົວໜ້າອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ ຮັບຜິດຊອບ; ມອບໃຫ້ລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການກະຊວງ, ຮອງ ຫົວໜ້າອົງການ ທຽບເທົ່າກະ ຊວງທ່ານໃດທ່ານໜຶ່ງວ່າການແທນ ໃນເວລາຕິດຂັດ;
9. ພົວພັນຮ່ວມມື, ເຊັນສັນຍາ ແລະອະນຸສັນຍາກັບຕ່າງປະເທດ ຕາມການມອບ ໝາຍຂອງ ລັດຖະບານ;
10. ລາອອກຈາກຕຳແໜ່ງ ເມື່ອເຫັນວ່າຕົນບໍ່ສາມາດປະຕິບັດໜ້າທີ່ໄດ້ ຍ້ອນເຫດຜົນທາງດ້ານສຸຂະ ພາບ ຫລືດ້ວຍເຫດຜົນອື່ນໆ;
11. ປະຕິບັດສິດ ແລະໜ້າທີ່ອື່ນໆຕາມການມອບໝາຍຂອງລັດຖະບານ ຫລືຕາມທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນ ລັດຖະທຳມະນູນ ແລະລະບຽບກົດໝາຍ.
ມາດຕາ 29 ( ໃໝ່ ). ພາລະບົດບາດຂອງລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການກະຊວງ ແລະຮອງຫົວໜ້າອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ
ລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການກະຊວງ ແລະຮອງຫົວໜ້າອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງມີພາລະບົດບາດ ເປັນຜູ້ຊ່ວຍວຽກລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງ, ຫົວໜ້າອົງການທຽບເທົ່າກະ ຊວງໃນການນຳພາ, ອຳນວຍ ຄວບຄຸມວຽກງານລວມຂອງກະຊວງ, ອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ; ຮັບຜິດຊອບວຽກງານໃດໜຶ່ງ ຕາມການ ມອບໝາຍຂອງລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງ, ຫົວ ໜ້າ ອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ.
ອາຍຸການຂອງລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການກະຊວງ ແລະຮອງຫົວໜ້າອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ ເທົ່າກັບອາຍຸການຂອງລັດຖະບານ.
ລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການກະຊວງ ແລະຮອງຫົວໜ້າອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ ມີ ສິດລາອອກຈາກຕຳແໜ່ງເມື່ອເຫັນ ວ່າຕົນບໍ່ສາມາດປະຕິບັດໜ້າທີ່ໄດ້ຍ້ອນເຫດຜົນທາງ ດ້ານສຸຂະພາບ ຫລື ດ້ວຍເຫດຜົນອື່ນໆ.
ບັນດາກະຊວງ ໃນລາວ
1. ກະຊວງການຕ່າງປະເທດ
2. ກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ
3. ກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ
4. ກະຊວງພາຍໃນ
5. ກະຊວງການເງິນ
6. ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ
7. ກະຊວງອຸດສາຫະກໍາ ແລະ ການຄ້າ
8. ກະຊວງພະລັງງານ ແລະ ບໍ່ແຮ່
9. ກະຊວງກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້
10. ກະຊວງຊັບພະຍາກອນ
11. ກະຊວງໂຍທາ ແລະ
12. ກະຊວງສື່ສານ
13. ກະຊວງຍຸຕິທໍາ
14. ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ
15. ກະຊວງວິທະຍາສາດ
16. ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ
17. ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມ
18. ກະຊວງຖະແຫຼງຂ່າວ, ວັດທະນະທໍາ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ
19. ທະນາຄານແຫ່ງສປປລາວ
20. ອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນສູງສຸດ
21. ສານປະຊາຊົນສູງສຸດ