ແມ່ນ້ຳຍົມ
ແມ່ນ້ຳຍົມ (ຄຳເມືອງ: 
) (ໄທ: แม่น้ำยม) ແມ່ນແມ່ນ້ຳທີ່ມີຕົ້ນກຳເໜີດຢູ່ໃນປ່າດົງດິບສູງຊັນສະລັບຊ້ອນບົນເທືອກເຂົາຜີປັນນ້ຳແລະເທືອກເຂົາແດນລາວ ເຊິ່ງໃນເຂດພະເຍົາແລະແພ່ ມີຄວາມຍາວປະມານ 700 ກິໂລແມັດ ກະແສນ້ຳໄຫຼຜ່ານທີ່ຣາບສູງຂອງອຳເພີປົງ ອຳເພີຊຽງມ່ວນ ຈັງຫວັດພະເຍົາ ຜ່ານຈັງຫວັດແພ່
ສຸໂຂໄທ ພິດສະນຸໂລກ ແລະ ພິຈິດ ໄປຮອດແມ່ນ້ຳນ່ານທີ່ຕຳບົນເກຍໄຊ ອຳເພີຊຸມແສງ ຈັງຫວັດນະຄອນສະຫວັນ ກ່ອນແມ່ນ້ຳນ່ານຈະໄປຮວມກັບແມ່ນ້ຳປິງ ທີ່ຕຳບົນປາກນ້ຳໂພ ອຳເພີເມືອງ ຈັງຫວັດນະຄອນສະຫວັນ ເກີດເປັນແມ່ນ້ຳເຈົ້າພະຍາ ແມ່ນ້ຳສາຍສຳຄັນຂອງພື້ນທີ່ຣາບລຸ່ມພາກກາງຂອງປະເທດໄທ
ສະພາບໂຄງສ້າງທາງນ້ຳຂອງແມ່ນ້ຳຍົມມີລັກສະນະແບບກິ່ງໄມ້ ປະກອບດ້ວຍລຳນ້ຳສາຂາ 77 ສາຍ ລະດັບນ້ຳສູງສຸດໃນລະດູຝົນລົດລົງເມື່ອຮອດລະດູໜາວແລະຕ່ຳສຸດໃນລະດູຮ້ອນ ພູມິອາກາດປ່ຽນແປງຕາມອິດທິພົນຂອງລົມມໍລະສຸມຕາເວັນຕົກສຽງໃຕ້ແລະລົມມໍລະສຸມຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ
ສິ່ງມີຊີວິດໃນແມ່ນ້ຳຍົມ ດັດແກ້
ຊະນິດແລະປະລິມານພັນໄມ້ໃນພື້ນທີ່ລຸ່ມແມ່ນ້ຳຍົມປ່ຽນແປງໄປຕາມລະດູການ ຄື ມີຫຼາຍໃນລະດູໜາວແລະລະດູຮ້ອນ ລົດລົງໃນລະດູຝົນເຊິ່ງເປັນຊ່ວງລະດັບນ້ຳສູງແລະກະແສນ້ຳໄຫຼແຮງຈົນເຮັດໃຫ້ພືດໃຕ້ນ້ຳແລະເທິງຜິວນ້ຳຖືກພັດພາກະຈັດກະຈາຍໄປ ພືດໃຕ້ນ້ຳມີພຽງຊະນິດດຽວຄືສາຫຼ່າຍຫາງກະລອກເຊິ່ງຈະເລີນເຕີບໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນລະດູຮ້ອນ ເນື່ອງຈາກລະດັບນ້ຳບໍ່ສູງຫຼາຍ ແສງແດດສາມາດສ່ອງເຖິງໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຍັງພົບຕົ້ນກົກ ພືດທີ່ທົນທານຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມ ໂຜ່ພົ້ນນ້ຳກະຈາຍຢູ່ທົ່ວໄປ ແມ່ນ້ຳຍົມມີພືດຊາຍນ້ຳຫຼາຍຊະນິດ ເຊັ່ນ ຍ່າຄາ ຍ່າແພກ ພົງແລະອໍ້
ໃນແມ່ນ້ຳຍົມມີປານ້ຳຈືດ 38 ຊະນິດ ປະລິມານປາຫຼາຍທີ່ສຸດໃນຊ່ວງລະດູຝົນຮອດຕົ້ນລະດູໜາວ ປາພົບຫຼາຍ ໄດ້ແກ່ ປາຕະພຽນ ປາສ້ອຍ ປາຊິວແລະປາຣາກກ້ວຍ
ອ້າງອີງ ດັດແກ້
- นทีศรียมนา, กรมวิชาการ, กรุงเทพฯ, 2544