ບາງກອກ: Difference between revisions
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
ແຖວ 279:
| footnotes =
}}
'''ບາງກອກ''' ({{lang-th|กรุงเทพมหานคร ''ກຣຸງເທພມຫານຄຣ''}}) ແມ່ນນະຄອນຫຼວງແລະນະຄອນທີ່ມີປະຊາກອນຫຼາຍທີ່ສຸດຂອງ[[ປະເທດໄທ]]. ພື້ນທີ່ເມືອງຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ສຸດ ແລະ ແມ່ນເມືອງຫຼັກອັນມີປະຊາກອນຫຼາຍທີ່ສຸດຂອງ[[ປະເທດໄທ]] ເປັນສູນກາງການປົກຄອງ [[ການສຶກສາ]] [[ການຄົມມະນາຄົມຂົນສົ່ງ]] [[ການເງິນ|ການເງິນການທະນາຄານ]] [[ການຄ້າຂາຍ|ການພານິດ]] [[ການສື່ສານ]] ແລະຄວາມຈະເລີນຂອງປະເທດ ແມ່ນທີ່ມີຊື່ຍາວທີ່ສຸດໃນໂລກ ຕັ້ງຢູ່ບົນສາມລ່ຽມປາກ[[ແມ່ນ້ຳເຈົ້າພະຍາ]]ມີແມ່ນ້ຳເຈົ້າໄຫຼຜ່ານແລະແບ່ງເມືອງອອກເປັນ 2 ຝັ່ງ ຄື [[ຝັ່ງພະນະຄອນ]]ແລະ[[ຝັ່ງທົນບຸລີ]] ໂດຍບາງກອກມີພື້ນທີ່ທັງໝົດ 1,568.737 ຕາຮາງກິໂລແມັດ ມີປະຊາກອນຕາມຕາມທະບຽນລາສະດອນກວ່າຫ້າລ້ານຄົນເຮັດໃຫ້ບາງກອກເປັນເອກນະຄອນ ( primate city) ຈັດແລະສູນຊຸມຊົນອື່ນຂອງປະເທດໄທດ້ອຍຄວາມສຳຄັນລົງ ມີຜູ້ກ່າວວ່າ ບາງກອກເປັນ "ເອກນະຄອນທີ່ສຸດໃນໂລກ" ເພາະມີປະຊາກອນຫຼາຍກວ່ານະຄອນທີ່ມີປະຊາກອນຫຼາຍເປັນອັນດັບສອງເຖິງສີ່ຊາວເທົ່າ
Line 305 ⟶ 303:
ຕໍ່ມາເມື່ອຮອດຄາວເສຍກຸງສີອະຍຸທະຍາໃນ[[ຄ.ສ. 1767]] ຫຼັງການກອບກູ້ອິສະຫຼະພາບຈາກພະມ້າ [[ສົມເດັດພະເຈົ້າກຸງທົນບຸລີ]]ຊົງສະຖາປະນາເມືອງທົນບຸລີສີມະຫາສະໝຸດໃຫ້ເປັນລາຊະທານີແຫ່ງໃໝ່ ເມື່ອວັນທີ່ [[3 ຕຸລາ]] [[ຄ.ສ. 1770]] ເມື່ອສິ້ນລາຊະການສົມເດັດພະເຈົ້າກຸງທົນບຸລີ ໃນວັນທີ່ 6 ເມສາ [[ຄ.ສ. 1782]] ສົມເດັດເຈົ້າພະຍາມະຫາກະສັດສຶກໄດ້ຂຶ້ນສະເຫວີຍລາຊະສົມບັດ ຊົງພະນາມວ່າ [[ພະບາດສົມເດັດພະພຸດທະຍອດຟ້າຈຸລາໂລກມະຫາລາດ]] ປະຖົມກະສັດແຫ່ງ[[ລາຊະວົງຈັກກີ]] ມີພະລາຊະດຳລິວ່າ ຟາກຕາເວັນອອກຂອງກຸງທົນບຸລີມີໄຊຍະພູມດີກວ່າຕາເວັນຕົກ ເພາະມີລຳນ້ຳເປັນຂອບເຂດຢູ່ກວ່າເຄິ່ງ ຫາກຂ້າສຶກຍົກມາຕິດຮອດຊານພະນະຄອນ ກໍຈະຕ່ອສູ້ປ້ອງກັນໄດ້ງ່າຍກວ່າຢູ່ຂ້າງຕາເວັນຕົກ ຈຶງໂປດເກົ້າໃຫ້ສ້າງກຸງລັດຕະນະໂກສິນຂຶ້ນທາງຝັ່ງຕາເວັນອອກຂອງແມ່ນ້ຳເຈົ້າພະຍາໃຫ້ເປັນລາຊະທານີແຫ່ງໃໝ່ ໂດຍສືບທອດສິລະປະກຳແລະສະຖາປັດຕະຍະກຳຈາກພະລາຊະວັງຫຼວງຂອງ[[ກຸງສີອະຍຸທະຍາ]]
ພະອົງມີພະບໍລົມລາຊະໂອງການໃຫ້[[ພະຍາທຳມາທິກອນ]]ກັບ[[ພະຍາວິຈິດນາວີ]] ເປັນແມ່ກອງຄຸມຊ່າງແລະໄພ່ໄປວັດກະທີ່ດິນເພື່ອສ້າງພະນະຄອນໃໝ່ໃນວັນທີ່ [[8 ເມສາ]] [[ຄ.ສ. 1782]] ຊົງປະກອບ[[ພິທີຍົກເສົາຫຼັກເມືອງ]] ເມື່ອວັນອາທິດ ເດືອນ 6 ຂຶ້ນ 10 ຍ່ຳຣຸ່ງແລ້ວ 9 ບາດ (54 ນາທີ) ປີຂານ [[ຈ.ສ. 1144]] ຈັດຕະວາສົກກົງກັບວັນທີ່ [[21 ເມສາ]] [[ຄ.ສ. 1782]] ເວລາ 6.54 ໂມງ<ref name="bkkstudy" /> ແລະຊົງປະກອບພະລາຊະພິທີປາບດາພິເສກໃນວັນທີ່ [[13 ມິຖຸນາ]] [[ຄ.ສ. 1782]]
ຕໍ່ມາໃນລາຊະສະໄໝຂອງ[[ພະບາດສົມເດັດພະຈອມເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ]] ຊົງປ່ຽນຊື່ພະນະຄອນຈາກ '''ບໍວອນລັດຕະນະໂກສິນ''' ເປັນ '''ອະມອນລັດຕະນະໂກສິນ''' ແລະມີຖານະໃນການປົກຄອງສ່ວນທ້ອງຖິ່ນເປັນ '''ຈັງຫວັດພະນະຄອນ'''<ref>ศิลปากร,กรม, กองจดหมายเหตุแห่งชาติ, '''จดหมายเหตุการณ์อนุรักษ์กรุงรัตนโกสินทร์''' (กรุงเทพฯ : สหประชาพาณิชย์, ๒๕๒๕), หน้า ๓๓.</ref>
ໃນລາຊະສະໄໝ[[ພະບາດສົມເດັດພະຈອມເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ]] ໂປດເກົ້າໃຫ້ຕັດຖະໜົນໃໝ່ຂຶ້ນ ຊົງດຳລິໃຫ້ຕັດຖະໜົນຈະເລີນກຸງເປັນຖະໜົນເສັ້ນທຳອິດໃນບາງກອກ ກໍ່ສ້າງເມື່ອວັນທີ່ [[5 ກຸມພາ]] [[ຄ.ສ. 1861]]<ref>[http://www.bangkokbiznews.com/home/detail/life-style/society/20110204/375444/150-ปีถนนเจริญกรุง-ถนนสายแรกที่มีรัก.html]</ref> ແລະປ່ຽນຮູບແບບຜັງເມືອງບາງກອກເສກເຊັ່ນອາລະຍະປະເທດເນື່ອງຈາກສະໄໝນັ້ນສະຫຍາມປະເທດຖືກຄຸກຄາມຈາກມະຫາອຳນາດເອີລົບ ແລະກົງຈຸດນີ້ແມ່ນນຶ່ງໃນຂໍ້ອ້າງທີ່ມະຫາອຳນາດນຳມາໃຊ້ເພື່ອແຊກແຊງແລະຄຸກຄາມສະຫຍາມປະເທດ ພາຍຫຼັງ ຕ່າງຊາດເອີລົບເອງໄດ້ຍອມຮັບນະຄອນຫຼວງບາງກອກວ່າເປັນນຶ່ງໃນເມືອງທີ່ມີຜັງເມືອງງົດງາມທີ່ສຸດໃນໂລກໃນສະໄໝນັ້ນ<ref>รายการ 100 ปี ไกลบ้าน ตามรอยพระพุทธเจ้าหลวง และ รายการพินิจนคร, สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส</ref>
ຕໍ່ມາເມື່ອວັນທີ່ [[21 ທັນວາ]] [[ຄ.ສ. 1971]] ລັດຖະບານຈອມພົນຖະໜອມ ກິດຕິຂະຈອນໄດ້ຮວມ '''ຈັງຫວັດພະນະຄອນ''' ແລະ '''ຈັງຫວັດທົນບຸລີ'''ເຂົ້ານຳກັນເປັນ '''ນະຄອນຫຼວງກຸງເທບທົນບຸລີ'''<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=๘๘|issue=๑๔๔ ก|pages=๘๑๖-๘๑๙|title= ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๒๔|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2514/A/144/816.PDF|date=๒๑ ธันวาคม ๒๕๑๔|language=Thai}}</ref> ແລະພາຍຫຼັງການປັບປຸງການປົກຄອງໃໝ່ເມື່ອວັນທີ່ [[14 ທັນວາ]] [[ຄ.ສ. 1972]] ຈຶງໄດ້ປ່ຽນຊື່ເປັນ '''ກຸງເທບມະຫາຄອນ''' ແຕ່ນິຍົມເອິ້ນກັນວ່າ '''ກຸງເທບ'''<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=๘๙|issue=๙๓ ก ฉบับพิเศษ|pages=๑๘๗-๒๐๑|title= ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๑๖๘|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2515/A/190/187.PDF|date=๑๗ มิถุนายน ๒๕๑๕|language=Thai}}</ref>
ໃນປີ ຄ.ສ. 2011 ນະຄອນຫຼວງບາງກອກໄດ້ຮັບການປະກາດຈາກ[[ອົງການການສຶກສາວິທະຍາສາດ ແລະວັດທະນະທຳແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ]] ໃຫ້ເປັນເມືອງໜັງສືໂລກ ຫຼື World Book Capital ປະຈຳປີ ຄ.ສ. 2013<ref>[http://www.bangkokbiznews.com/home/detail/life-style/read-write/20110710/399569/กรุงเทพมหานคร-:-เมืองหนังสือโลก-2556.html]</ref> ນະຄອນຫຼວງບາງກອກຕິດອັນດັບທີ່ 102 ເມືອງນ່າຢູ່ໂລກ ຈັດອັນດັບໂດຍ The Economist Intelligence Unit
== ຊື່ເມືອງ ==
| |||