ພະເຈົ້າເອດູອາກທີ 3 ແຫ່ງອັງກິດ: Difference between revisions

'''ພະເຈົ້າເອດູອາກທີ 3 ແຫ່ງອັງກິດ''' ({{lang-en|Edward III of England}}, {{lang-fr|Édouard III d'Angleterre}}; [[13 ພະຈິກ]] [[ຄ.ສ. 1312]] – [[21 ມິຖຸນາ]] [[ຄ.ສ. 1377]]) ຊົງເປັນກະສັດແຫ່ງ[[ລາຊະວົງແພນທາເຈເນັດ]]ຂອງ[[ລາຊະອານາຈັກອັງກິດ]]ລະຫວ່າງປີ [[ຄ.ສ. 1327]] ຫາປີ [[ຄ.ສ. 1377]]. ພະອົງນັບເປັນ[[ລາຍພະນາມກະສັດແຫ່ງລາຊະອານາຈັກອັງກິດ|ກະສັດອັງກິດ]]ຜູ້ປະສົບຄວາມສຳເລັດທີ່ສຸດພະອົງໜຶ່ງໃນ[[ຍຸກກາງ]] ໂດຍຊົງຟື້ນຟູຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງລາຊະບັນລັງຫຼັງຈາກທີ່ເສື່ອມໂຊມລົງໄປຫຼາຍໃນລັດຊະສະໄໝຂອງພະລາຊະບິດາ [[ສົມເດັດພະເຈົ້າເອັດເວີດທີສົມເດັດພະເຈົ້າເອດູອາກທີ 2 ແຫ່ງອັງກິດ|ພະເຈົ້າເອັດເວີດທີພະເຈົ້າເອດູອາກທີ 2]] ແລະຊົງເປັນຜູ້ທີ່ເຮັດໃຫ້ລາຊະອານາຈັກອັງກິດເປັນລັດອັນມີອຳນາດທາງທະຫານຫຼາຍທີ່ສຸດໃນເອີລົບ ແລະເປັນລັດຊະສະໄໝທີ່ມີການວິວັດທະນາການທາງການປົກຄອງທາງນິຕິບັນຫຍັດ ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງ ການວິວັດທະນາການຂອງລະບົບລັດຖະສະພາ. ແຕ່ໃນສະໄໝດຽວກັນນີ້ພະອົງກໍຊົງຕ້ອງຜະເຊີນກັບຄວາມຫາຍະນະຈາກ[[ກາລະໂລກລະບາດໃນເອີລົບ]]. ພະເຈົ້າເອັດເວີດຊົງຄອງລາດເປັນເວລາດົນນານເຖິງ 50 ປີເຊິ່ງບໍ່ມີພະເຈົ້າແຜ່ນດິນອົງໃດທີ່ຄອງລາດດົນນານເຊັ່ນນັ້ນຕັ້ງແຕ່ລັດຊະສະໄໝຂອງ[[ສົມເດັດພະເຈົ້າເຮນລີ້ທີສົມເດັດພະເຈົ້າຮັງລີທີ 2 ແຫ່ງອັງກິດ|ພະເຈົ້າເຮນລີ້ທີພະເຈົ້າຮັງລີທີ 2]] ແລະຕໍ່ຈາກນັ້ນກໍບໍ່ມີພະອົງໃດຈົນມາເຖິງລັດຊະສະໄໝຂອງ[[ສົມເດັດພະເຈົ້າຈອດທີສົມເດັດພະເຈົ້າເຊອັອກທີ 3 ແຫ່ງສະຫະລາຊະອານາຈັກ|ພະເຈົ້າຈອດທີພະເຈົ້າເຊອັອກທີ 3]] ໃນຖານະກະສັດແຫ່ງ[[ສະຫະລາຊະອານາຈັກ]].

ພະເຈົ້າເອັດເວີດສະເດັດຂຶ້ນຄອງລາດເມື່ອພະຊົນມາຍຸໄດ້ພຽງ 14 ພັນສາ ຫຼັງຈາກທີ່ພະເຈົ້າເອັດເວີດທີ 2 ພະລາຊະບິດາ ຊົງຖືກຖອດຈາກການເປັນກະສັດ. ເມື່ອພະຊົນມາຍຸໄດ້ 17 ພັນສາ ພະອົງກໍຊົງເປັນຜູ້ນຳໃນລັດຖະປະຫານໂຄ່ນລົ້ມ[[ໂລເຈີ້ໂລເຊ ມໍຕິເມີ້ມອກຕີເມ ເອີນແຫ່ງມາດທີ 1]] ຜູ້ເປັນ[[ຜູ້ສຳເລັດລາຊະການແທນພະອົງ]] ແລະຊົງເລີ່ມຄອງລາດດ້ວຍພະອົງຜູ້ດຽວ. ຫຼັງຈາກທີ່ຊົງໄດ້ຮັບໄຊຊະນະຕໍ່[[ລາຊະອານາຈັກສະກັອດແລນ]] ກໍຊົງປ່າວປະກາດອ້າງສິດຂອງພະອົງວ່າເປັນຜູ້ສືບທອດອັນຊອບທຳຕໍ່ລາຊະບັນລັງຝະລັ່ງເສດໃນປີ ຄ.ສ. 1340 ອັນເປັນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງສົງຄາມເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ [[ສົງຄາມຮ້ອຍປີ]]. ຫຼັງຈາກທີ່ພ່ຽງພ້ຳໃນໄລຍະທຳອິດຂອງສົງຄາມ ສະຖານະການກໍດີຂຶ້ນຫຼາຍສຳລັບຝ່າຢອັງກິດ. ໄຊຊະນະທີ່ເຄຊີແລະປົວຕິເຢເຮັດໃຫ້ອັງກິດໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດເປັນຢ່າງຫຼາຍຈາກ[[ສົນທິສັນຍາເບທິຍີສົນທິສັນຍາບະເຕຕີຍີ]] (Treaty of Brétigny) ແຕ່ຕອນປາຍລັດຊະສະໄໝ ກໍຊົງປະສົບກັບຄວາມລົ້ມເຫຼວໃນກິຈະການລະຫວ່າງປະເທດແລະການເມືອງພາຍໃນ ເຊິ່ງສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຍ້ອນຄວາມເສື່ອຍຊາແລະພະສຸຂະພາບພານາໄມອັນຊຸດໂຊມລົງຢ່າງຫຼາຍ.